Cứu cụ ông 93 tuổi có sỏi trong tụy bằng kỹ thuật ERCP phức tạp

Bệnh nhân là ông Nguyễn Văn T. (93 tuổi), nhập viện trong tình trạng đột ngột đau thượng vị liên tục hơn một ngày và càng lúc càng tăng, kèm mệt, buồn nôn, không sốt. Ông T. có tiền sử bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhưng chưa đau bụng lần nào dữ dội như vậy.

Thời điểm tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ ghi nhận cụ ông tỉnh, tiếp xúc chậm, mạch và nhịp thở nhanh, kết mạc mắt vàng. Khám bụng, bệnh nhân có hiện tượng chướng hơi, đề kháng. Ekip điều trị đã thực hiện khẩn các xét nghiệm máu cần thiết, chụp X-quang bụng, CT scan bụng và hồi sức tích cực nội khoa cho bệnh nhân

Các kết quả cận lâm sàng cho thấy bạch cầu máu, men gan, men tụy đều tăng cao, Billirubin (một thành phần của dịch mật gây vàng da) trongmáu cũng tăng. CT-scan bụng cho thấy cụ ông có sỏi tụy kẹt ở đoạn cuối ống tụy chính gây giãn ống tụy, đồng thời đè ép vào ống mật chủ gây giãn đường mật.

Sau khi hội chẩn khẩn với sự tham gia của các chuyên khoa Hồi sức cấp cứu, Ngoại khoa và Nội soi tiêu hóa, ekip điều trị xác định bệnh nhân bị viêm đường mật cấp nặng do sỏi tụy chèn ép, gây tắc nghẽn ống mật chủ và ống tụy chính trên nền viêm tụy mạn. Nếu không can thiệp giải áp đường mật và tụy, bệnh nhân sẽ diễn tiến sốc nhiễm trùng đường mật và nguy cơ tử vong rất cao.

Sau khi bàn bạc kỹ lưỡng, các bác sĩ quyết định vừa hồi sức nội khoa tích cực, đồng thời can thiệp nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) khẩn cho cụ ông để lấy sỏi tụy và dẫn lưu để giải áp đường mật - tụy, nên chọn phương pháp ERCP can thiệp vào ống tụy cực kỳ khó, là thách thức của bác sĩ nội soi.

"Nếu phẫu thuật dẫn lưu đường mật – tụy cho cụ ông 93t, nhiều bệnh nền kèm theo sẽ rất nặng nề nguy hiểm, gây mê khó khăn, do vậy can thiệp ERCP vào ống tụy chính để lấy sỏi tụy, dẫn lưu ống tụy và dẫn lưu đường mật, can thiệp thành công bệnh nhân tránh được cuộc phẫu thuật rất lớn", BSCK II Nguyễn Đức Thông, Trưởng khoa Nội soi Bệnh viện Nguyễn Trãi cho biết.

Sau hơn 1 giờ thực hiện thủ thuật, ekip đã thành công khi can thiệp vào ống tụy chính và ống mật chủ, lấy được sỏi tụy, đồng thời đặt được 1 stent vào ống tụy chính và 1 stent vào ống mật chủ, thấy mật và mủ thoát ra nhiều.

Ekip bác sĩ thực hiện nội soi lấy sỏi tụy, đồng thời đặt stent vào ống tụy chính và ống mật chủ cho bệnh nhân.

Chỉ sau vài giờ can thiệp, bệnh nhân bớt đau bụng và tiếp tục được theo dõi, điều trị nội khoa tại khoa Hồi sức cấp cứu. Sau đó, các chỉ số xét nghiệm như bạch cầu máu, men gan, amylase máu, billirubin máu dần cải thiện trở về mức bình thường. Bệnh nhân khỏe và được xuất viện một tuần sau can thiệp. Đây là những trường hợp đầu tiên ERCP can thiệp lấy sỏi tụy, dẫn lưu ống tụy thành công thực hiện tại Bệnh viện Nguyễn Trãi.

Bác sĩ Thông cho biết thêm, có nhiều nguyên nhân gây viêm tụy mạn, trong đó phổ biến là do rượu và thuốc lá. Viêm tụy mạn thường gây ra những cơn đau bụng dai dẳng hoặc tái phát. Việc đau tăng nhiều, không đáp ứng với điều trị nội khoa thường do sỏi tụy gây tắc nghẽn ống tụy chính, chít hẹp ống tụy hoặc do tắc nghẽn ống mật chủ.

Với những trường hợp tắc ống mật chủ gây viêm mủ đường mật như ở cụ T., càng phải can thiệp khẩn cấp, nếu không sẽ dẫn đến sốc nhiễm trùng đường mật và tử vong.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân sau can thiệp.

Theo bác sĩ, hiện nay một số người dân còn rất chủ quan, nhất là ở người già, do biểu hiện đau có thể mơ hồ, hoặc đau nhưng không biểu lộ được, hay với suy nghĩ chỉ là viêm dạ dày, ngộ độc thức ăn… dẫn đến chậm trễ nhập viện.

"Các trường hợp đau bụng vùng thượng vị nặng thường do các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có các bệnh lý về mật tụy. Nhất là người đau liên tục kéo dài, đau có cường độ dữ dội, hoặc đau kèm theo sốt, vàng mắt vàng da phải hết sức cẩn trọng và nhập viện sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh diễn tiến nặng, nguy cơ tử vong cao", bác sĩ Thông khuyến cáo.

Ngọc Quyên