Cựu Cục trưởng và 'bộ sậu' lên kịch bản hoàn hảo chia chác hơn 90 tỉ đồng hối lộ

VKSND tối cao (Vụ 3) đã hoàn tất cáo trạng truy tố cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong và 54 bị can trong vụ án “Đưa hối lộ, Nhận hối lộ” xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm (Cục ATTP, Bộ Y tế) và các doanh nghiệp liên quan trên địa bàn Thành phố Hà Nội và các tỉnh, thành trên toàn quốc.

Cựu Cục trưởng Cục ATTP Nguyễn Thanh Phong. Ảnh: BCA

VKSND tối cao truy tố 34 bị can về tội “Nhận hối lộ” gồm: cựu Cục trưởng Cục ATTP Nguyễn Thanh Phong; Trần Việt Nga (cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm); Nguyễn Hùng Long (cựu Phó Cục trưởng Cục ATTP); Đỗ Hữu Tuấn (cựu Phó Cục trưởng Cục ATTP) và các bị can khác cấp trưởng phòng, chuyên viên thuộc Cục ATTP. Có 21 bị can còn lại bị truy tố về tội “Đưa hối lộ”.

Cáo trạng của VKSND tối cao cũng làm rõ hành vi, vai trò của cựu Cục trưởng Cục ATTP Nguyễn Thanh Phong. Cựu Cục trưởng cũng là người nhận hối lộ lên đến hơn 43,9 tỉ đồng.

Theo đó, trong thời gian từ năm 2018 đến 2024, với vai trò là Cục trưởng đã có hành vi chỉ đạo, thống nhất việc cho các chuyên viên của Cục ATTP nhận tiền hối lộ của các cá nhân và doanh nghiệp trong quá trình thẩm xét hồ sơ cấp Giấy tiếp nhận; trong việc thẩm định, thẩm định lại, hậu kiểm cấp GMP và thống nhất cơ chế ăn chia hưởng lợi cá nhân.

Nguyễn Thanh Phong phải chịu trách nhiệm hình sự với tổng số tiền nhận hối lộ là hơn 94,8 tỉ đồng (gồm hơn 93,7 tỉ đồng đối với hành vi cấp Giấy tiếp nhận và hơn 1 tỉ đồng đối với hành vi cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu Thực hành sản xuất tốt (GMP).

Cáo trạng xác định, cựu Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong được hưởng lợi hơn 43,9 tỉ đồng với vai trò là người chỉ đạo.

Nghị định 15/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm thì cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải đăng ký bản công bố sản phẩm đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Khi Nghị định 15 có hiệu lực, Phòng Quản lý sản phẩm thực phẩm là đầu mối tiếp nhận, thẩm định hồ sơ để tham mưu cho lãnh đạo Cục ATTP cấp Giấy tiếp nhận.

Các bị can khác trong vụ án. Ảnh: BCA

Theo quy định chặt chẽ của Nghị định 15, hồ sơ đăng ký công bố sản phẩm của doanh nghiệp thường không đạt, phải sửa đổi nội dung, cung cấp bổ sung hồ sơ nhiều lần.

Do đó, để tránh việc công bố sản phẩm bị kéo dài, dẫn đến không thể sản xuất, đưa sản phẩm ra lưu thông ngoài thị trường, nhiều đơn vị, cá nhân khi làm hồ sơ công bố sản phẩm đã chủ động đề nghị đưa tiền từ 5-10 triệu đồng/hồ sơ (trung bình là 7 triệu đồng/hồ sơ) ngoài lệ phí phải nộp theo quy định cho các chuyên viên để được hướng dẫn các nội dung trong hồ sơ cho phù hợp, đẩy nhanh quá trình thẩm định để sớm được cấp Giấy tiếp nhận.

Nhận được báo cáo và xin ý kiến của thuộc cấp, Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong đồng ý cho phép chuyên viên, nhân viên Cục ATTP nhận tiền để hướng dẫn, giúp đỡ khi tiếp nhận, thẩm xét hồ sơ đăng ký công bố sản phẩm cho các doanh nghiệp, cá nhân. Đồng thời cũng thống nhất chủ trương chia tiền đã nhận trái quy định của các tổ chức, cá nhân làm thủ tục đăng ký bản công bố sản phẩm theo cơ chế.

Cụ thể, tỉ lệ “ăn chia” như sau: Nguyễn Thanh Phong được chia khoảng từ 2,5-3 triệu đồng/hồ sơ (đối với hồ sơ do Trung tâm thẩm xét); từ 1-1,5 triệu đồng/hồ sơ (đối với hồ sơ do Phòng Tiêu chuẩn kiểm và Kiểm nghiệm thẩm xét) và từ 1,5-2 triệu đồng/hồ sơ (đối với hồ sơ do Phòng Quản lý sản phẩm thực phẩm thẩm xét).

Trường hợp Phó Cục trưởng trực tiếp ký Giấy tiếp nhận thì Phó Cục trưởng sẽ nhận từ 1,5-2 triệu đồng/hồ sơ còn Nguyễn Thanh Phong chỉ nhận từ 1-1,5 triệu đồng/hồ sơ.

Trưởng Phòng, Giám đốc Trung tâm nhận từ 1-1,5 triệu đồng/hồ sơ; Cấp Phó Phòng, Phó Giám đốc nhận từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng/hồ sơ; Chuyên viên thẩm xét 1 nhận từ 700.000 đồng/hồ sơ đến 1 triệu đồng/hồ sơ; Chuyên viên thẩm xét 2 nhận từ 300.000 đồng/hồ sơ đến 500.000 đồng/hồ sơ.

Sau khi được lãnh đạo Cục đồng ý chủ trương trên, các Lãnh đạo Phòng và Trung tâm đã trao đổi để các chuyên viên thống nhất thực hiện. Trong quá trình thực hiện thẩm xét hồ sơ, các chuyên viên đã thỏa thuận, đề nghị các cá nhân đưa cho các chuyên viên từ 5-10 triệu đồng/1 bộ hồ sơ (tiền mặt hoặc qua tài khoản ngân hàng) để được cấp Giấy tiếp nhận (có thể đưa trước hoặc đưa sau khi được cấp Giấy tiếp nhận).

Số tiền nhận được, chuyên viên sẽ giữ lại từ 1-1,5 triệu đồng/1 bộ hồ sơ; số tiền còn lại được chuyển về cho lãnh đạo Phòng, Trung tâm để tập hợp đưa cho Nguyễn Thanh Phong và lãnh đạo Cục được phân công ký Giấy tiếp nhận.

Đối với Nguyễn Thanh Phong thì sau khoảng 2-3 tuần, các lãnh đạo Phòng, Giám đốc Trung tâm sẽ tập hợp và mang tiền lên kèm theo danh sách các doanh nghiệp đưa tiền; số tiền còn lại được chia cho lãnh đạo Phòng, Trung tâm và chuyên viên theo cơ chế trên.

Bị can Nguyễn Năng Mạnh và đồng phạm trong vụ án. Ảnh: BCA

“Lót tay” lãnh đạo Cục để được thẩm định sớm

Cáo trạng cũng cho thấy, doanh nghiệp phải “lót tay” cho lãnh đạo, cán bộ Cục ATTP trong việc thẩm định, hậu kiểm, cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt (GMP).

Cụ thể, trong khoảng thời gian từ năm 2020-2024, Nguyễn Năng Mạnh (Chủ tịch HĐQT Công ty CP MediaUS) đã chi tổng số hơn 1 tỉ đồng cho Cục ATTP trong việc thẩm định, hậu kiểm và cấp 04 Giấy chứng nhận GMP cho Nhà máy của Công ty CP Dược phẩm liên doanh MediPhar và Nhà máy của CP Dược phẩm MediUSA.

Mục đích việc chi tiền để Đoàn kiểm tra, thẩm định (do Cục ATTP chủ trì; có đại diện Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội và Viện Dinh dưỡng quốc gia tham gia) ghi giảm số lỗi, hướng dẫn cách khắc phục, cho thời gian để Công ty MediUSA và Công ty MediPhar khắc phục lỗi, trên cơ sở đó Cao Văn Trung (Phó trưởng phòng Giám sát ngộ độc Cục ATTP, Trưởng đoàn thẩm định) đề xuất Nguyễn Hùng Long (Phó Cục trưởng Cục ATTP) ký 04 Giấy chứng nhận Nhà máy đạt chuẩn GMP, thời hạn 03 năm (nếu không được cấp thì Nhà máy không hoạt động được, ảnh hưởng đến kinh doanh của Công ty).

Để sớm được thẩm định, cấp Giấy chứng nhận GMP và đi vào sản xuất, Nguyễn Năng Mạnh và Cao Văn Trung trao đổi và thống nhất, Mạnh đưa cho Trung 30 triệu đồng để Trung đưa cho Nguyễn Hùng Long 10 triệu đồng và ông Nguyễn Thanh Phong 20 triệu đồng, để ông Long và ông Phong tạo điều kiện, xếp lịch thẩm định Nhà máy MediUSA và Nhà máy MediPhar.

Theo đó, sau khi Cục ATTP có các Quyết định thành lập Đoàn kiểm tra thẩm định Nhà máy MediUSA, Nhà máy MediPhar, vào các ngày 15/6/2020, 15/10/2020, 20/11/2023 và 04/11/2024, Mạnh đã 04 lần đưa cho Trung tổng số 120 triệu đồng (30 triệu đồng/01 lần), số tiền này Trung đưa cho ông Long 04 lần tổng số 40 triệu đồng (10 triệu đồng/01 lần), đưa cho ông Phong 04 lần tổng số 80 triệu đồng (20 triệu đồng/01 lần).

Đáng nói, doanh nghiệp còn phải “đóng phong bì” cho việc thẩm định Nhà máy, cũng như hậu kiểm và sản phẩm của Công ty MediPhar.

Kết quả điều tra xác định, trong 5 lần thẩm định, hậu kiểm, Nguyễn Năng Mạnh đã chi tổng số tiền 1,065 tỉ đồng cho Cao Văn Trung. Sau đó, Trung đưa cho Nguyễn Thanh Phong 330 triệu đồng; Nguyễn Hùng Long 190 triệu đồng; Phạm Văn Hinh 30 triệu đồng; Cao Văn Trung nhận 150 triệu đồng. Số tiền còn lại Trung chi cho các thành viên trong đoàn kiểm tra.

Vũ Phương