Cựu Đại sứ tại Malaysia khai về việc thu tiền và 'ăn chia' với thuộc cấp

Các bị cáo tại phiên tòa

Cụ thể, trong thời gian từ tháng 5/2020 đến 1/2022, Đại sứ quán tại Malaysia tổ chức 8 chuyến bay "giải cứu", đưa 1.891 công dân về nước.

Theo cáo trạng, các bị cáo thu của mỗi người 20,3 triệu đồng; ai không có hộ chiếu phải nộp 25 triệu. Với những người ở đảo xa, cần mua vé máy bay về thủ đô (Kuala Lampur) sẽ phải nộp từ 30 – 35 triệu đồng/người.

Trong đó, riêng khoản cấp hộ chiếu, các bị cáo thu hơn 4,6 triệu đồng/cuốn, nhưng chỉ nộp về ngân sách 1,6 triệu đồng/cuốn.

Với tổng cộng với gần 1.900 được giải cứu, Trần Việt Thái và cấp dưới thu 44,6 tỷ đồng nhưng các chi phí chỉ mất 33 tỷ, còn "lãi" hơn 11 tỷ đồng.

Cựu Đại sứ tại Malaysia Trần Việt Thái và các cấp dưới giữ lại 5 tỷ đồng tại Đại sứ quán, còn lại chia nhau. Bị cáo Thái hưởng 580 triệu đồng, cấp dưới hưởng thấp hơn.

Tại phiên tòa, bị cáo Thái khai được bổ nhiệm Đại sứ từ tháng 5/2020 nhưng tháng 11/2020 mới sang được Malaysia, cách ly 2 tuần sau đó mới trình quốc thư; ông không phải làm Đại sứ từ tháng 5/2020 như cáo trạng nêu.

Bị cáo này khai, sự việc bắt đầu từ tháng 1/2021, khi Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp, yêu cầu các sứ quán phải đưa người nước mình trong các trại chờ về.

Theo bị cáo Thái, những người này bao gồm thủy thủ đánh bắt cá trái phép, người lao động trái phép và "các cô gái làm dịch vụ nhạy cảm, gọi là đào". Đại sứ quán biết có nhiều môi giới thu tiền về nước giá 40 – 80 triệu đồng/người nên cử người xuống khảo sát, đưa công dân về nước.

Tiền cho người về nước được thu từ các chủ sử dụng lao động, chủ ghe tàu, "chủ đào"; nếu họ không trả, sẽ thu từ thân nhân, nếu thân nhân từ chối, Đại sứ quán mới đứng ra chi.

Về số tiền làm hộ chiếu bị thu chênh, cựu Đại sứ Trần Việt Thái khai, Thông tư 264/2016 của Bộ Tài chính quy định lệ phí hộ chiếu mới là 70 USD, thường các Đại sứ quán chỉ cấp cho trẻ sơ sinh. Bị cáo này cho hay, người Việt ở Malaysia khi bị bắt thường không có giấy tờ hợp lệ vì chủ sử dụng lao động giữ hộ chiếu của họ.

Còn thủy thủ khi đánh cá trái phép, bị bắt cũng vứt hộ chiếu thủy thủ của mình đi để thay đổi thuyền trưởng, máy trưởng; lần sau "đi đánh bắt trộm tiếp".

Vì vậy, bị cáo đã cùng cấp dưới thu 150 USD/cuốn hộ chiếu, kèm 50 USD tiền xác minh. Đến năm 2022, Bộ Tài chính mới có quy định về hộ chiếu rút gọn với mức giá 35 USD.

Số tiền chênh lệch thu của người về nước và chi ra cho họ là hơn 11 tỷ đồng, bị cáo Thái cho biết, ngoài từ nguồn hộ chiếu, Đại sứ quán còn thu thêm một khoản "dự phòng khi có tình huống khẩn cấp" nhưng sau không dùng đến.

Sau đó, ông Thái chỉ đạo thủ quỹ giữ lại số tiền Malaysia tương đương 5 tỷ đồng tại Đại sứ quán. Một phần khác, bị cáo Thái chỉ đạo "bồi dưỡng cho cán bộ" trong đó, bị cáo Thái nhận 580 triệu, cấp dưới tùy theo mức.

Lý do bồi dưỡng, bị cáo Thái khai vì "Làm việc phải bồi dưỡng cho cán bộ trại của Malaysia mà lại không bồi dưỡng người Việt dù cùng làm, cùng chịu rủi do thì khó huy động anh chị em… Mọi người là cán bộ công chức, viên chức, đi các trại xa phải bỏ tiền túi ra rồi lại lo mang bệnh về nhà, nếu không chi tiền cho họ thì khó huy động".

Mạnh Hùng