Cựu Đệ nhất phu nhân Peru xin tị nạn Brazil cùng ngày bị kết án tù

Cựu Đệ nhất phu nhân Peru Nadine Heredia đã được cấp quy chế tị nạn ngoại giao ở Brazil

Theo luật sư Julio Espinoza, bà Nadine Heredia đã hạ cánh xuống Thủ đô Brasilia cùng con trai vào ngày 16-4. Theo Bộ Ngoại giao Peru, cựu Đệ nhất phu nhân đã nộp đơn xin tị nạn tại Đại sứ quán Brazil ở Lima vào sáng 15-4, cùng ngày tòa án ra phán quyết liên quan đến cáo buộc nhận tiền bất hợp pháp vào các chiến dịch tranh cử của ông Ollanta Humala năm 2006 và 2011. Brazil đã cấp quyền tị nạn cho bà Heredia và con trai, còn Chính phủ Peru đã bảo đảm cho họ được đi lại an toàn. Cũng theo vị luật sư, bà Heredia đã nộp đơn xin tị nạn vì lý do gia đình. “Một quyết định cá nhân và gia đình đã được đưa ra khoảng 2 - 3 giờ trước khi tòa tuyên án”, ông này cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông chỉ biết về đơn xin tị nạn qua phương tiện truyền thông.

Tại phiên tòa đã kéo dài 3 năm qua, các công tố viên cáo buộc đảng Quốc gia của cựu Tổng thống Ollanta Humala đã nhận các khoản đóng góp bất hợp pháp từ Chính phủ Venezuela và Công ty xây dựng Odebrecht (Brazil) để tài trợ cho các chiến dịch tranh cử của mình. Hôm 15-4, ông Humala và bà Heredia đều bị tuyên án 15 năm tù vì tội rửa tiền, nhưng bà Heredia vắng mặt. Trước đó, các công tố viên đề nghị mức án 20 năm tù cho cựu Tổng thống và 26 năm tù cho cựu Đệ nhất phu nhân. Ngay sau khi phán quyết được công bố, cơ quan tư pháp đã ra lệnh cho cựu Tổng thống phải chấp hành án ngay lập tức. Luật sư của cựu Đệ nhất phu nhân cho biết, nếu vụ án được kháng cáo, bà có thể tham dự phiên điều trần trực tuyến từ Brazil.

Ông Ollanta Humala là cựu Tổng thống thứ ba của Peru bị kết tội tham nhũng trong 20 năm qua. Trước đó, ông Alejandro Toledo (Tổng thống Peru, nắm quyền từ năm 2001 - 2006) đã bị kết án vào tháng 10-2024 vì nhận hối lộ 35 triệu USD từ Odebrecht. Còn ông Alberto Fujimori (Tổng thống Peru, nắm quyền từ 1990 - 2000, qua đời tháng 9-2024) cũng bị kết tội tham nhũng và vi phạm nhân quyền. Cựu Tổng thống Ollanta Humala sẽ thụ án tại nhà tù Barbadillo được xây dựng đặc biệt để giam giữ các cựu Tổng thống ở ngoại ô Thủ đô Lima.

Phải nói rằng, Odebrecht là một trong những vụ tham nhũng lớn nhất ở Mỹ Latinh với sự tham gia của các chính trị gia Mexico, Colombia, Brazil và Argentina… Công ty xây dựng này đã trả gần 800 triệu USD tiền hối lộ cho các quan chức cấp cao ở Mỹ Latinh để đổi lấy những hợp đồng công trình công cộng béo bở. Chỉ riêng Peru, gã khổng lồ xây dựng có trụ sở tại São Paulo đã giành được các hợp đồng công khai với tổng trị giá 25 tỷ USD trong hơn 30 năm. Theo lời khai từ cựu Chủ tịch Marcelo Odebrecht, công ty của ông đã đưa tiền mặt cho tất cả các ứng cử viên chính trị lớn ở Peru. Thời điểm sự việc vỡ lở năm 2017, khi dự án xây dựng đường ống khí đốt trị giá 7 tỷ USD của công ty này bị tê liệt, “hiệu ứng Odebrecht” đã làm mất niềm tin của các nhà đầu tư và kéo giảm tăng trưởng GDP của Peru. Hai cựu Tổng thống Peru khác cũng đã bị buộc tội trong cuộc điều tra về Odebrecht. Trong đó ông Alan Garcia (nắm quyền từ 2006 - 2011) đã tự sát tại nhà riêng vào năm 2019 khi các công tố viên ập đến bắt giữ, còn ông Pedro Pablo Kuczynski (nắm quyền 2016 - 2018, kế nhiệm ông Humala) đang bị quản thúc tại gia.

Bất ổn chính trị đã làm rung chuyển Peru do các cuộc điều tra tham nhũng. Ông Rodolfo Rojas - người điều hành Công ty tư vấn rủi ro chính trị Sequoia có trụ sở tại Lima, nhận định: “Khi cuộc điều tra về Odebrecht nổ ra, hệ thống chính trị đã sụp đổ. Tất cả những điều này làm suy yếu hệ thống mua sắm công của đất nước và tạo ra một cuộc khủng hoảng chính trị khi hàng loạt nhà lãnh đạo bị điều tra hoặc bị cầm tù”.

Yên Vũ