Cựu Phó tổng giám đốc BIDV bị tuyên phạt 8 năm tù

Phạm tội do chịu áp lực chỉ đạo

Trong vụ án 12 bị cáo lần lượt bị đưa ra xét xử về các tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Trong đó, 8 bị cáo từng cựu lãnh đạo, cán bộ của BIDV. Hành vi vi phạm của các bị cáo được xác định xảy ra tại BIDV, Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (Công ty Bình Hà) và Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Trung Dũng (Công ty Trung Dũng).

Về tội danh các bị cáo bị truy tố, HĐXX sơ thẩm cho rằng căn cứ vào các chứng cứ trong hồ sơ vụ án và qua lời khai của các bị cáo thì thấy thấy trong khoảng thời gian từ năm 2011 - 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà (khi đó là Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV) đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV - chi nhánh Hà Tĩnh, chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (công ty “sân sau” của Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.664 tỉ đồng.

Để gây ra hậu quả thiệt hại này, HĐXX cho rằng có sự tham gia của các cựu cán bộ BIDV. Trong đó, bị cáo Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng, đều là cựu Phó tổng giám đốc. Theo HĐXX, Công ty Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV.

Các bị cáo bị đưa ra xét xử tại phiên tòa.

Dù đã đánh giá, thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV và BIDV chi nhánh Hà Tĩnh đã thẩm định, đề xuất, phê duyệt cho công ty Bình Hà vay vốn với điều kiện ưu đãi về vốn và tài sản đảm bảo. Quá trình giải ngân đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò...

Tổng dư nợ của công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỉ đồng. Quá trình cho vay, các cá nhân của BIDV đã có những sai phạm, để Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích.

Cụ thể, đối với bị cáo Trần Lục Lang, HĐXX nhận định mặc dù bị cáo đã thống nhất với 8 rủi ro mà Tổ thẩm định chung đưa ra nhưng vẫn đề xuất HĐQT cho vay, “không dám làm trái chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà”. Bị cáo Đoàn Ánh Sáng nhận thức được Công ty Bình Hà không đủ điều kiện đề cấp đề xuất tín dụng cho vay nhưng không thể làm trái lời ông Trần Bắc Hà...

Đối với việc cấp hạn mức tín dụng cho Công ty Trung Dũng vay tiền, HĐXX phân tích, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8-2011, các bị cáo là cán bộ BIDV vẫn cấp hạn mức tín dụng 700 tỉ đồng cho Công ty Trung Dũng.

Qua điều tra cũng như lời khai của các bị cáo tại tòa, HĐXX xét thấy việc làm này do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà; các cán bộ BIDV đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến còn dư nợ lớn, không có khả năng thanh toán...

Đủ căn cứ xác định đã chiếm đoạt tiền

Trong vụ án này, HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo đã vi phạm pháp luật, trong đó bị cáo Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng đều là người có chức vụ tại BIDV nhưng đã cấp tín dụng sai đối tượng, vi phạm quy chế của BIDV khiến ngân hàng bị thất thoát số tiền đặc biệt lớn.

Thẩm phán Vũ Quang Huy - Chủ tọa phiên tòa xét xử 12 bị cáo vụ BIDV

Đối với hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tiền bán bò của Đinh Văn Dũng (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà) và đồng phạm, HĐXX nhận định, theo quy định, tiền bán bò thu về từ các công ty môi giới và các lò mổ phải chuyển về tài khoản của Công ty Bình Hà tại BIDV chi nhánh Hà Tĩnh, để ngân hàng kiểm soát và đối trừ công nợ.

Do không có tiền góp vốn, theo chỉ đạo của con trai ông Trần Bắc Hà là Trần Duy Tùng, Đinh Văn Dũng và các bị cáo khác đã chiếm đoạt tiền bán bò để góp vốn cá nhân, chứng minh vốn đối ứng với BIDV, để ngân hàng tiếp tục giải ngân vốn vay và sử dụng vào mục đích cá nhân khác. Tổng số tiền các bị cáo chiếm đoạt của BIDV là hơn 149 tỉ đồng.

Trong giai đoạn điều tra và tại phiên tòa, bị cáo Đinh Văn Dũng không thừa nhận hành vi phạm tội. Tuy nhiên, HĐXX căn cứ vào các chứng cứ, lời khai của các bị cáo khác, những người làm chứng tại Công ty Bình Hà đã cho thấy Đinh Văn Dũng đã trực tiếp chỉ đạo hoạt động của Công ty Bình Hà trong thời gian làm Tổng giám đốc, trực tiếp ký các hợp đồng, nội dung chuyển tiền đều do Đinh Văn Dũng yêu cầu...

Từ những nhận định, phân tích đưa ra, HĐXX quyết định tuyên phạt Trần Lục Lang (cựu Phó tổng giám đốc BIDV) 8 năm, Đoàn Ánh Sáng (cựu Phó tổng giám đốc BIDV) 6 năm 6 tháng tù, Kiều Đình Hòa (cựu Giám đốc BIDV - chi nhánh Hà Tĩnh) 5 năm, Lê Thị Vân Anh (cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp - BIDV chi nhánh Hà Tĩnh) 36 tháng tù (cho hưởng án treo) cùng về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Cũng với tội danh trên, Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) bị tuyên phạt 7 năm tù, Nguyễn Xuân Giáp (cựu Phó giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) bị xử phạt 6 năm tù, Phạm Hồng Quang (cựu Trưởng phòng Quan hệ khách hàng 1, BIDV chi nhánh Hà Thành) phải nhận 4 năm tù và Đặng Thanh Nam (cựu cán bộ quản lý khách hàng BIDV - Chi nhánh Hà Thành) 3 năm 6 tháng tù.

Đối với tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, Đoàn Hồng Dũng (cựu Giám đốc Công ty Trung Dũng) bị tuyên phạt 18 năm tù, Trần Anh Quang (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà) bị áp dụng 13 năm tù, Đinh Văn Dũng (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà) bị xử phạt 12 năm tù và Nguyễn Thị Thanh Sơn (cựu Giám đốc Công ty Hà Nam) cũng bị xử phạt 3 năm tù.