Cựu sinh và những nhịp cầu mới cho hợp tác giáo dục Việt Nam - Australia

Chị Trần Thị Lý, cựu du học sinh từng nhận học bổng Endeavour IPRS, chương trình tiến sĩ tại Đại học Melbourne và hiện nay đã trở thành Giáo sư tại Khoa Giáo dục, Đại học Deakin (Australia), sáng lập Trung tâm Giáo dục quốc tế Australia - Việt Nam.

PV Báo Điện tử VTC News đã có cuộc trò chuyện cùng chị để tìm hiểu thêm về những kinh nghiệm quý báu mà chị đã trải qua để trở thành một phiên bản tốt nhất của chính mình, đóng góp vào sự phát triển của đất nước và Nhân dân hai nước Việt Nam - Australia.

Giáo sư Trần Thị Lý tham dự sự kiện Deakin’s Vietnam Celebration, Hà Nội ngày 9/4/2024.

- Trong thời gian học tập tại Australia, kỷ niệm nào là đáng nhớ nhất với chị?

Một trong những trải nghiệm tôi không bao giờ quên là khoảng thời gian vừa học vừa sinh con trong lúc theo đuổi chương trình nghiên cứu tại Đại học Melbourne. Dù áp lực lớn, tôi may mắn được làm việc cùng các giáo sư tận tâm và xuất sắc.

Chính môi trường học thuật đầy tính sẻ chia ấy đã giúp tôi học cách cân bằng giữa học tập, nghiên cứu và gia đình. Tôi cảm nhận rất rõ tinh thần cộng đồng – một giá trị đặc biệt của giáo dục Australia.

- Giải thưởng Cựu sinh Australia (Australian Alumni Awards) 2025 chị vừa được nhận được, có ý nghĩa thế nào?

Giải thưởng Cựu sinh Australia (Australian Alumni Awards) 2025 là sự ghi nhận nỗ lực của tôi trong nghiên cứu và thúc đẩy hợp tác quốc tế trong giáo dục. Nó tạo động lực để tôi tiếp tục mở rộng các dự án quốc tế, hỗ trợ sinh viên và đồng nghiệp, đồng thời truyền cảm hứng để các nhà khoa học trẻ dám thử thách bản thân và kết nối với cộng đồng học thuật toàn cầu.

Trước đó, tôi cũng vinh dự nhận các giải thưởng quốc tế khác như Noam Chomsky Global Connections Award và Melbourne Asia Game Changer Award, ghi nhận những đóng góp trong giáo dục quốc tế, đặc biệt là liên quan đến quan hệ Australia – Việt Nam.

Giáo sư Trần Thị Lý.

- Là một cựu sinh viên Australia, chị nhìn thấy mình có thể đóng góp gì cho mối quan hệ Việt Nam – Australia?

Là cựu sinh Australia, tôi có thể góp phần thúc đẩy hợp tác giáo dục và nghiên cứu giữa Việt Nam và Australia. Ví dụ, các dự án tìm hiểu tác động của việc đưa sinh viên Australia sang Việt Nam và các nước châu Á để học tập và thực tập ngắn hạn, trao đổi sinh viên và nghiên cứu quốc tế của tôi.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội quan trọng để khẳng định vị thế như một trung tâm giáo dục quốc tế trong khu vực Mekong và Đông Nam Á. Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến học tập và thực tập hấp dẫn.

Các chương trình liên kết quốc tế, giáo dục xuyên biên giới và chính sách thúc đẩy quốc tế hóa không chỉ giúp thu hút nhiều sinh viên quốc tế cho các khóa học cả ngắn và dài hạn mà còn nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Dữ liệu về sinh viên Australia tham gia Chương trình Colombo Mới (New Colombo Plan) cho thấy Việt Nam được sinh viên Australia đánh giá rất tích cực về môi trường học tập du học ngắn hạn, thực tập và trải nghiệm văn hóa.

Khát vọng trở thành trung tâm giáo dục quốc tế không chỉ là tham vọng mà còn là cơ hội để Việt Nam xây dựng các chương trình đào tạo chất lượng cao, tăng cường hợp tác quốc tế và phát triển thương hiệu giáo dục ra toàn cầu.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đối diện một số thách thức như hệ thống cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, năng lực nghiên cứu còn hạn chế và thứ hạng đại học quốc tế chưa nổi bật.

Việc hiện thực hóa khát vọng này đòi hỏi phối hợp chặt chẽ giữa chính sách, các trường ĐH và đối tác quốc tế, nhằm phát triển các mô hình giáo dục quốc tế hóa phù hợp. Với chiến lược rõ ràng và các bước hành động cụ thể, Việt Nam hoàn toàn có thể nâng tầm vị thế của mình trên bản đồ giáo dục quốc tế.

Ngoài ra dự án “Chiến lược Tăng cường Gắn kết Kinh tế Australia - Việt Nam qua Quốc tế hóa giáo dục đại học”, đóng góp vào trụ cột “giáo dục và đào tạo” trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Những dự án này giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau, trao đổi tri thức và phát triển nhân lực chất lượng cao cho cả hai nước.

Giáo sư Trần Thị Lý phát biểu tại phiên toàn thể khai mạc Hội thảo Quốc tế Nghiên cứu Liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy ngôn ngữ lần thứ XI, trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế, ngày 27/9/2025.

- Điều gì đã đưa chị đến với con đường giáo dục quốc tế?

Từ khi còn là giảng viên ở Đại học Huế, tôi luôn khao khát tìm hiểu cách giáo dục đại học có thể mở rộng tầm nhìn quốc tế và năng lực liên văn hóa cho sinh viên. Khát vọng ấy có lẽ được nuôi dưỡng từ rất sớm.

Sinh ra và lớn lên ở Vĩ tuyến 17 vào những ngày non sông vừa về chung một mối, giữa bao khó khăn chồng chất, cô học sinh cần mẫn ngày nào học tiếng Anh qua chiếc radio bé tẹo, nghe tiếng được tiếng mất. Từ những âm thanh chập chờn ấy, cánh cửa dẫn tôi đến thế giới rộng lớn hơn đã mở ra. Cũng như bao người con của Việt Nam, tôi đã đi qua nhiều thử thách để chứng tỏ cho bạn bè năm châu thấy bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam.

Hành trình học tập và nghiên cứu ở Australia giúp tôi không chỉ nâng cao chuyên môn mà còn trở thành một cầu nối nhỏ bé, góp phần đưa Việt Nam đến gần hơn với cộng đồng khoa học quốc tế, thông qua đào tạo đội ngũ kế thừa, kết nối các nhà nghiên cứu, và thực hiện những dự án nghiên cứu về Việt Nam bằng cả năng lực chuyên môn lẫn trái tim nhiệt thành.

Khi sang Australia, tôi học hỏi, nghiên cứu và hợp tác với nhiều học giả quốc tế, đồng thời thành lập Trung tâm Giáo dục Quốc tế Australia - Việt Nam để hỗ trợ hoạt động hợp tác nghiên cứu giáo dục giữa hai nước.

Quãng thời gian vừa học vừa sinh con ở Đại học Melbourne lại càng cho tôi thêm sức mạnh, khi tôi cảm nhận sâu sắc tinh thần cộng đồng, sự nâng đỡ và niềm tin mà thầy cô, đồng nghiệp đã dành cho mình.

Hành trình ấy dạy tôi rằng học tập suốt đời, dám thử thách bản thân và luôn nỗ lực kết nối sẽ giúp mỗi người trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình và quan trọng hơn, tạo ra những tác động tích cực cho cộng đồng và cho các thế hệ sinh viên tương lai.

- Xin cảm ơn chị!

Bảo Châu