Cứu sống bệnh nhân bị phình động mạch não nhờ kỹ thuật cầu nối áp lực cao

Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy thực hiện phẫu thuật bắc cầu động mạch não trong và ngoài sọ áp lực cao để xử lý túi phình động mạch não khổng lồ - Ảnh: N.H

Ngày 16.7, Bệnh viện Chợ Rẫy cho hay bệnh viện đã ứng dụng thành công kỹ bắc cầu động mạch não trong và ngoài sọ áp lực cao để điều trị dứt điểm căn bệnh phình động mạch não khổng lồ nằm ở vị trí phức tạp.

Đây là một kỹ thuật rất phức tạp, lần đầu tiên được ứng dụng tại Việt Nam để điều trị những bệnh nhân bị phình động mạch khổng lồ mà không thể điều trị bằng kỹ thuật kẹp túi phình hay can thiệp nội mạch như trước đây.

TS.BS Trần Minh Trí-Khoa ngoại thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, bệnh nhân được may mắn cứu sống bằng kỹ thuật này là chị Quan Thị Thúy N. (50 tuổi, ngụ huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai). Qua khai thác bệnh sử cho thấy, khoảng 1 tháng trước khi nhập viện, chị N. thường xuyên đau đầu âm ỉ. Trước 1 ngày nhập viện thì bệnh nhân này bị đau đầu nhiều hơn và bị choáng.

Lập tức người nhà đã chuyển chị N. đến Bệnh viện 30.4. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị một túi phình khổng lồ động mạch cảnh trong trái. Bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy. Các bác sĩ ở đây tiến hành chụp mạch máu não (DSA) thì phát hiện túi phình mạch máu não khổng lồ ở động mạch cảnh trong đi từ ngoài sọ xuyên qua sàng sọ vào trong não.

Qua chẩn đoán hình ảnh cho thấy, bệnh nhân Quan Thị Thúy N. bị một túi phình động mạch não khổng lồ - Ảnh: N.H

Trước tình trạng trên, các bác sĩ nhận định, túi phình động mạch não của bệnh nhân rất lớn, chiều ngang lên đến 2,47cm, và nằm ở một vị trí rất phức tạp, không thể thực hiện bằng phương pháp phẫu thuật kẹp túi phình hay can thiệp nội mạch đặt stent chuyển dòng như các trường hợp thông thường.

Sau khi tiến hành hội chẩn, các bác sĩ quyết định thực hiện phương pháp phẫu thuật bắc cầu động mạch não trong và ngoài sọ áp lực cao để cứu bệnh nhân, nếu không túi phình trên sẽ vỡ, nguy cơ bệnh nhân tử vong rất cao.

Theo bác sĩ Trí, đây là một phẫu thuật khá phức tạp. Các bác sĩ phải dùng một tĩnh mạch chỉ ở chân làm mạch máu cầu nối luồn dưới da từ cổ lên đến não, trong đó đầu ngoài sẽ được nối với động mạch cảnh ngoài, đầu trong và sọ nối vào động mạch não giữa. Riêng đoạn động mạch cảnh trong đi qua sọ để nuôi não và đi qua túi phình, ê kíp phẫu thuật thắt 2 đầu để loại bỏ túi phình.

“Khi thắt động mạch cảnh trong để loại bỏ túi phình thì không còn dòng chảy của động mạch cảnh lên nuôi não, buộc ê kíp phẫu thuật phải làm một dòng chảy thay thế gọi là cầu nối áp lực cao. Việc thắt 2 đầu của đoạn động mạch cảnh sẽ khiến máu không còn đưa lên để nuôi túi phình, nên túi phình sẽ tự xẹp dần", bác sĩ Trí giải thích.

Các bác sĩ dùng tĩnh mạch chỉ ở chân làm mạch máu cầu nối luồn dưới da từ cổ lên đến não để xử lý tình trạng túi phình động mạch não khổng lồ - Ảnh: N.H

Chia sẻ về kỹ thuật này, PGS.TS.BS Huỳnh Lê Phương - Trưởng khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết phương pháp phẫu thuật bắc cầu động mạch não trong và ngoài sọ áp lực cao là phẫu thuật nối kết một động mạch ngoài sọ với một động mạch não trong sọ nhằm tạo ra một dòng chảy bỏ qua đoạn động mạch não trong sọ có bệnh lý. Tùy tính chất bệnh lý, vị trí, huyết động lực dòng chảy của mạch máu não bị tổn thương mà loại phẫu thuật bắc cầu được lựa chọn phù hợp.

Bác sĩ Phương cũng cho biết khi túi phình động mạch não có kích thước lớn hơn 25mm thì được xem là phình động mạch não khổng lồ. Bệnh nhân bị túi phình động mạch não không lồ có nguy cơ xuất huyết rất cao; đồng thời gây chèn ép cấu trúc não thần kinh chung quanh.Tùy theo vị trí, hình thái, kích thước của túi phình động mạch não khổng lồ mà bệnh cảnh, nguy cơ và điều trị có những khó khăn khác nhau.

"Những bệnh nhân bị đau đầu ngày càng tăng với mật độ ngày càng nhiều, có nguy cơ mắc bệnh phình động mạch não hoặc phình động mạch não khổng lồ. Do đó, các trường hợp trên cần phải đến bệnh viện kiểm tra để sớm phát hiện và điều trị kịp thời căn bệnh trên", bác sĩ Phương khuyến cáo.

Hồ Quang