Cựu Thủ tướng Australia phân trần về việc bí mật kiêm nhiệm 5 chức Bộ trưởng

Ông Scott Morrison - cựu Thủ tướng Australia

Dậy sóng chính trường Australia

Chính phủ Austraila vừa phát hiện nguyên Thủ tướng Scott Morrison đã bí mật bổ nhiệm bản thân làm Bộ trưởng 5 Bộ trong giai đoạn nước này phải đối mặt với dịch Covid-19. Ông Anthony Albanese - Thủ tướng đương nhiệm Australia cho biết, ông Morrison đã bí mật bổ nhiệm bản thân vào 5 vị trí lãnh đạo tại Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Ngân khố và Bộ Tài nguyên trong thời gian 2020-2021. Lễ tuyên thệ nhậm chức các vị trí này được thực hiện trước Toàn quyền Australia David Hurley. Cựu Thủ tướng Scott Morrison đã không cho Quốc hội và người dân Australia biết về việc này. Bản thân 3 Bộ trưởng trong số các Bộ nói trên không biết ông Morrison đã chia sẻ quyền lực với họ cho tới khi thông tin được tiết lộ hồi đầu tuần qua.

Cụ thể, cựu Thủ tướng Scott Morrison bí mật tự bổ nhiệm mình làm Bộ trưởng Y tế và Bộ trưởng Tài chính vào năm 2020. Ông cho biết, đó là do ông lo ngại người đứng đầu 2 bộ này có thể nghỉ ốm vì Covid-19. Tới tháng 5-2021, ông Scott Morrison tiếp tục tự bổ nhiệm mình làm lãnh đạo Bộ Nội vụ và Bộ Ngân khố. Theo ông, việc này một phần là do ngân sách quốc gia được giao vào tháng 5 và lúc đó Australia đang đàm phán với Mỹ và Anh về thỏa thuận an ninh AUKUS. Động thái chưa từng có này đang làm dậy sóng trên chính trường Australia. Vụ việc khiến ông Scott Morrison đối mặt với nhiều lời chỉ trích từ chính phủ do Công đảng đứng đầu. Ông Scott Morrison từ chức lãnh đạo đảng Tự do sau khi thất bại trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng 5-2022. Trong nội bộ đảng Tự do của nguyên Thủ tướng Scott Morrison cũng đang có các ý kiến trái chiều về việc này, trong đó có người cho rằng ông nên từ chức nghị sỹ mà ông đang nắm giữ.

Lời xin lỗi muộn màng

Lý giải về việc xảy ra vào thời điểm đại dịch Covid-19 hoành hành, cựu Thủ tướng Australia Scott Morrison viết trên Facebook rằng ông “không nhớ về các sắp xếp này” vì đã xảy ra nhiều việc vào thời điểm đó. Đại dịch đặt ra khả năng chính quyền có thể bị ngưng trệ vì các bộ trưởng có thể bị ốm, nhập viện hoặc tử vong vì Covid-19. Vào thời điểm đó, Quốc hội cũng tạm ngừng họp... Thế nên, đó chỉ là “biện pháp dự phòng trong trường hợp khẩn cấp”.

“Với tư cách là Thủ tướng, tôi cần phải thực hiện các biện pháp để bảo vệ, dự phòng để đảm bảo sự hoạt động liên tục và hiệu quả của Chính phủ trong giai đoạn khủng hoảng kéo dài suốt nhiệm kỳ của mình. Khi đó, tôi đang chèo lái con thuyền giữa bão giông. Chỉ với tư cách Thủ tướng, tôi mới hiểu rõ sức nặng của trách nhiệm đang đè lên vai tôi chứ không phải ai khác” ông Morrison nhấn mạnh.

Ông Scott Morrison nói rõ thêm, ông không nắm quyền các bộ đó và không có bộ trưởng nào bị cản trở, trừ một lần ông hủy giấy phép dự án khai thác dầu và khí gas có tên gọi là PEP 11. Cho rằng những việc làm này thể hiện thiện chí và trách nhiệm của một Thủ tướng trong giai đoạn đất nước đối mặt với khó khăn chưa từng có, song nguyên Thủ tướng Morrison cũng gửi lời “xin lỗi vì bất kỳ điều gì đã xúc phạm đến đồng nghiệp” của mình, vì đã không thảo luận vấn đề này với họ.

Giáo sư Anne Twomey, chuyên gia luật hiến pháp thuộc Đại học Sydney, mô tả tình huống này là “kỳ lạ”. Các cuộc bổ nhiệm bộ trưởng thường sẽ được ghi trên công báo của chính phủ, nhưng dường như không có hồ sơ nào về việc tuyên thệ nhậm chức của ông Scott Morrison được công bố. Ông Andrew Giles - Bộ trưởng Bộ Nhập cư nói với Radio National vào sáng 8-8 rằng, ông không rõ cơ sở pháp lý nào để cựu Thủ tướng Morrison thực hiện việc tự bổ nhiệm của mình. Ông nói: “Những gì chúng tôi nghe được là sự phủ nhận mô hình chính phủ mà chúng tôi đã có ở Australia trong hơn 100 năm qua”. Thủ tướng Anthony Albanese cho biết sẽ tham vấn các bên liên quan và dự kiến vào ngày 22-8 sẽ nhận được ý kiến của cố vấn pháp lý về vụ việc này.

(Theo Reuters/Washington Post)

Yến Chi