Cựu Tổng Giám đốc TISCO 'tố' Bộ Công thương không xử phạt vi phạm
Cựu Tổng Giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng khai rằng, sau khi MCC vi phạm, TISCO đã có văn bản nhắc nhở, báo cáo việc này với Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS). TISCO đã đề nghị xem xét, phạt MCC nhưng nhận được chỉ đạo từ VNS và Bộ Công thương là tìm mọi biện pháp để tháo gỡ khó khăn.
Chiều 12/4, phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với 19 bị cáo trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) chuyển sang phần xét hỏi.
Cựu Tổng Giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng.
Trả lời câu hỏi của HĐXX, bị cáo Trần Trọng Mừng (cựu Tổng Giám đốc TISCO) đề nghị HĐXX xem xét lại nội dung truy tố “Bị cáo là người chủ trì thực hiện, người tổ chức ký kết điều chỉnh hợp đồng”. Theo lời khai của bị cáo Mừng, dự án giai đoạn hai gồm 22 gói thầu nhưng có hai gói thầu lớn. Gói thầu 2, TISCO đã ký với Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) hợp đồng EPC - hợp đồng trọn gói “chìa khóa trao tay” và có giá không đổi trong quá trình thực hiện.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện hợp đồng EPC số 01, MCC đã vi phạm do sau hơn 11 tháng kể từ khi hợp đồng có hiệu lực, MCC vẫn chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ nào. MCC cũng chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc thiết bị, không triển khai thi công các hạng mục của gói thầu, mà rút hết người về nước và nhiều lần đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và tăng giá hợp đồng không có căn cứ, không phù hợp quy định của pháp luật, không đúng với nội dung các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng.
Bị cáo Mừng khai rằng, sau khi MCC vi phạm, TISCO đã có văn bản nhắc nhở, báo cáo việc này với Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS). TISCO đã đề nghị xem xét, phạt MCC nhưng nhận được chỉ đạo từ VNS và Bộ Công thương là tìm mọi biện pháp để tháo gỡ khó khăn.
Cũng theo bị cáo Mừng, về phía TISCO, khi MCC vi phạm hợp đồng, TISCO đã báo cáo các cấp có thẩm quyền để cùng tháo gỡ khó khăn. Tại tờ trình gửi Bộ Công thương và VNS, TISCO đã kiến nghị xem xét dừng hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, yêu cầu bồi thường toàn bộ thiệt hại, đồng thời đã chuẩn bị phương án kiện MCC ra Tòa án quốc tế, và hợp đồng không được thực hiện sẽ chấm dứt hợp đồng.
Các bị cáo tại phiên tòa.
Bị cáo Mừng khẳng định, bị cáo đã ký tờ trình gửi Bộ Công thương và VNS kiến nghị xem xét đề nghị MCC thực hiện 5 nội dung cụ thể: xem xét lại tiến độ, khẩn trương đưa người có trách nhiệm sang điều hành dự án, hoàn chỉnh các hạng mục còn lại, khẩn trương đặt hàng thiết bị cho gói thầu, nhanh chóng tìm kiếm nhà thầu phụ cho phần C. Nếu MCC không thực hiện thì TISCO sẽ báo cáo các cấp có thẩm quyền để cho dừng hợp đồng.
Cáo trạng, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn hai do TISCO làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2007. Đơn vị trúng thầu là MCC. Đại diện của TISCO là khi đó là Trần Trọng Mừng (Tổng Giám đốc TISCO) đã ký hợp đồng số 01 EPC với đại diện của MCC. Giá trị hợp đồng hơn 160 triệu USD, là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng được ấn định là 30 tháng.
Liên quan đến việc điều chỉnh chi phí phần C (xây lắp) trong hợp đồng EPC, cáo trạng xác định, việc chấp thuận Tổng Công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của hợp đồng, trong khi VINAINCON không đủ năng lực khi trái với quy định của Luật Đấu thầu năm 2005, trái với điều 21 Nghị định 99 ngày 13/6/2007 của Chính phủ, dẫn đến chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư…
Về đề xuất đưa VINAINCON là nhà thầu phụ, theo lời khai của bị cáo Mừng, TISCO giới thiệu VINAINCON dựa trên công văn tự giới thiệu của VINAINCON. Bộ Công thương cũng có giới thiệu đơn vị này với VNS và TISCO. Sau đó, TISCO có tổ công tác xuống kiểm tra năng lực của VINAINCON.
“Trước khi nghỉ hưu, bị cáo có ký công văn gửi VNS báo cáo quá trình thực hiện dự án và đề nghị VINAINCON là nhà thầu phụ, đề nghị điều chỉnh phần C theo hình thức trọn gói (điều chỉnh 1 lần). Bị cáo chưa bao giờ đề nghị điều chỉnh phần C theo đơn giá bởi nếu điều chỉnh theo đơn giá thì sẽ không đảm bảo, khiến cho nhà thầu làm việc chậm tiến độ”, bị cáo Mừng khai.
Trước bục khai báo, bị cáo Trần Văn Khâm (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc TISCO) là người kế nhiệm bị cáo Mừng cũng khẳng định, hợp đồng EPC về nguyên tắc là hợp đồng trọn gói. Bị cáo Khâm thừa nhận, VINAINCON không đủ năng lực và nhân lực để triển khai dự án, không đảm bảo tiến độ và đã tự dừng việc thi công, trả lại công việc cho TISCO. Theo lời khai của bị cáo Khâm, trước sức ép của tiến độ, với trách nhiệm trước đội ngũ, bị cáo cho nhân viên đi nghiên cứu năng lực của 13 nhà thầu phụ khác. Và do vướng mắc khó khăn từ nhiều mặt nên dự án vẫn chậm tiến độ.
Cáo trạng xác định, bị cáo Khâm đã ký quyết định điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư dự án, trong đó có dự phòng cho phần C của hợp đồng tăng thêm 15,57% triệu USD; ký phụ lục điều chỉnh lần thứ 4 với MCC thống nhất tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC; trực tiếp ký hợp đồng thầu phụ 3 bên, chấp thuận giao cho VINAINCON không đủ năng lực và các nhà thầu phụ khác thực hiện phần C dưới hình thức hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh. TISCO tổ chức thực hiện và chịu mọi rủi ro không có cơ sở pháp lý, không đủ quy định của hợp đồng EPC số 01.
Trả lời HĐXX, bị cáo Ngô Sỹ Hán (cựu Phó Tổng Giám đốc TISCO) đồng ý với nội dung cáo trạng. Trong khi đó bị cáo Đồng Quang Dương (cựu Phó Tổng Giám đốc TISCO, kiêm Thư ký dự án) lại cho rằng, mình không có tội, và cáo trạng của Viện kiểm sát quy tội cho bị cáo là quá nặng.
Sáng mai (13/4), phiên tòa tiếp tục.
