Cựu Tổng thống Donald Trump bị kết tội hình sự

Chỉ trích phán quyết

Theo Reuters, kết thúc phiên tòa kéo dài 7 tuần, một bồi thẩm đoàn gồm 12 thành viên tại Tòa án Tối cao Manhattan đã tuyên ông Donald Trump phạm tất cả 34 tội danh trong vụ kiện tỷ phú này làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền “bịt miệng” ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử năm 2016. Ngay khi rời phòng xử án, cựu Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích phán quyết của tòa là “không công bằng và gian lận”.

Cựu Tổng thống Donald Trump tại tòa án ở New York. Ảnh: REUTERS

Phiên tòa tuyên án ông Donald Trump sẽ diễn ra vào ngày 11-7, chỉ 3 ngày trước khi diễn ra Đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa. Các bị cáo tội hình sự ở New York thường bị kết án trong vòng vài tuần sau khi bị kết tội nhưng đôi khi các tranh luận pháp lý sau khi tòa ra phán quyết có thể dẫn đến sự chậm trễ hàng tháng. Theo luật pháp Mỹ, đội ngũ pháp lý của ông Donald Trump có 30 ngày để thông báo có kháng cáo hay không và có thời hạn 6 tháng để nộp đơn kháng cáo. Trong thời gian kháng cáo, bị đơn sẽ không bị giam giữ.

Theo tờ Politico, phản ứng về phán quyết trên, ông Michael Tyler, Phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden, bình luận: “Chỉ có một cách duy nhất để ngăn ông Donald Trump vào Phòng Bầu dục, đó là ở thùng phiếu. Bị kết án trọng tội hay không, ông Trump sẽ là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa”. Trong khi đó, phát ngôn viên của Văn phòng Luật sư Nhà Trắng Ian Sams lại trả lời: “Chúng tôi tôn trọng luật pháp và không đưa ra thêm bình luận”.

Không thay đổi tư cách ứng cử viên

Richard L. Hasen, giáo sư luật tại Đại học California, một trong những chuyên gia hàng đầu của Mỹ về luật bầu cử, khẳng định không có điều nào trong Hiến pháp Mỹ cấm một người bị kết tội tranh cử tổng thống. Về mặt pháp lý, không có gì thay đổi với tư cách ứng cử viên của ông Donald Trump.

Hiến pháp Mỹ đề ra 3 tiêu chí đối với một ứng cử viên Tổng thống gồm: công dân Mỹ sinh ra trên lãnh thổ Mỹ, trên 35 tuổi và sinh sống tại nước này ít nhất 14 năm. Về lý thuyết, nếu ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ sau khi chính thức bị tuyên phạt án tù, ông có thể tuyên thệ trong tù vào ngày nhậm chức 20-1-2025. Mức án tối đa đối với tội làm giả hồ sơ kinh doanh của ông Trump là từ 1 đến 4 năm tù.

Ông Trump vẫn có thể tuyên thệ nhậm chức từ nhà tù, trại giam hoặc quản thúc tại gia nếu ông thắng cử sau khi bị kết án và tuyên án. Trong lịch sử Mỹ từng có những chiến dịch tranh cử tổng thống diễn ra trong nhà tù. Tuy nhiên, theo giới quan sát, về khả năng ông Donald Trump bị kết án tù có lẽ khó xảy ra đối với người phạm tội lần đầu. Theo nhà phân tích pháp lý cấp cao Elie Honig của CNN, hầu hết các tội danh mà ông Trump vừa bị kết án thuộc loại E, loại trọng tội ít nghiêm trọng nhất ở TP New York.

Trong khi đó, tại New York, tòa án rất hiếm khi tuyên phạt tù đối với những người không có tiền án, vì bị kết tội làm giả hồ sơ kinh doanh. Hình phạt phổ biến đối với tội làm giả hồ sơ kinh doanh thường là nộp phạt hoặc có thể bị quản thúc tại gia hoặc tuân thủ lệnh giới nghiêm thay vì ngồi tù.

Tuy ông Donald Trump vẫn có quyền tranh cử nhưng vụ việc này sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến chiến dịch tái tranh cử của ông. Việc bị kết tội có thể khiến ông mất đi một số lượng nhất định phiếu bầu trong cuộc bầu cử. Theo khảo sát mới nhất của Reuters/Ipsos, cứ 4 cử tri Cộng hòa có 1 người nói không bỏ phiếu cho ông Donald Trump nếu ông bị kết án hình sự.

THANH HẰNG tổng hợp