Cựu tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe qua đời ở tuổi 95

Cuộc đời của ông Mugabe đầy tranh cãi với những năm tháng đầu cầm quyền đầy hứa hẹn và được coi là nhà lãnh đạo giải phóng hàng đầu của lục địa đen.

Tất cả bị xóa sạch bởi những thất bại trong chính sách đất đai, kinh tế sau này của ông khiến kinh tế Zimbabwe hoàn toàn sụp đổ với lạm phát lên tới hàng triệu phần trăm.

Tổng thống Zimbabwe Emmerson Mnangagwa ngày 6/9 cho biết người tiền nhiệm của ông, cựu tổng thống Robert Mugabe đã qua đời.

Trong thời gian qua, ông Mugabe được chăm sóc y tế tại một bệnh viện ở Singapore vì vấn đề sức khỏe không được tiết lộ.

Cựu tổng thống Robert Mugabe. Ảnh: AFP.

"Với nỗi buồn vô hạn, tôi xin thông báo về sự ra đi của vị cha già sáng lập nên Zimbabwe, cựu tổng thống Robert Mugabe", Tổng thống Emmerson Mnangagwa ngày 6/9 đăng tải trên tài khoản Twitter.

Ông nhấn mạnh nhà cựu lãnh đạo Zimbabwe "là biểu tượng của giải phóng, người ủng hộ hòa bình châu Phi dành cả cuộc đời cho sự nghiệp giải phóng và trao quyền cho nhân dân".

"Đóng góp của ông ấy đối với lịch sử quốc gia và lục địa này sẽ không bao giờ bị lãng quên. Cầu mong linh hồn ông được an nghỉ trong cõi vĩnh hằng", Tổng thống Mnangagwa nói về người tiền nhiệm của mình.

Theo trang tin ZimEye, trong cuộc họp nội các 2 tuần trước, Tổng thống Mnangagwa thông báo các bác sĩ đã cho dừng điều trị cho ông Mugabe nhưng vẫn tiếp tục theo dõi diễn biến sức khỏe. Người thân của cựu tổng thống Zimbabwe sáng 6/9 đã đón máy bay đi Singapore.

Ông Mugabe lãnh đạo Zimbabwe trong 38 năm cho đến khi bị lật đổ trong cuộc đảo chính không có đổ máu vào tháng 11/2017. Các thành viên trong đảng cầm quyền Zanu-PF phản đối việc ông sa thải ông Emmerson Mnangagwa, khi đó giữ chức phó tổng thống, để dọn đường thăng tiến cho vợ mình là Grace Mugabe.

Ông Mnangagwa bị trục xuất khỏi đất nước nhưng sau đó nhận được sự ủng hộ của quân đội để hồi hương. Lực lượng quân đội cũng giam lỏng ông Mugabe tại nhà riêng và được cho là đã ép nhà lãnh đạo chấp nhận từ chức trong hòa bình.

Ông Mugabe được trao quyền miễn truy tố và đảm bảo được an toàn. Điều này khiến nhiều người dân Zimbabwe tức giận vì cho rằng ông là nguyên nhân khiến nền kinh tế đất nước sụp đổ.

Robert Mugabe từng là niềm hy vọng của Zimbabwe, nhưng di sản cuối đời của ông là những năm tháng cố gắng duy trì quyền lực và chính sách kinh tế thất bại. Ảnh: Reuters.

Robert Mugabe từng là niềm hy vọng của Zimbabwe, ông lãnh đạo công cuộc đòi độc lập của vùng đất từng mang tên Rhodesia, được so sánh với nhà đấu tranh đòi tự do Nam Phi Nelson Mandela.

Khi rời khỏi ghế lãnh đạo, ông để lại một di sản nhiều tranh cãi với những đợt đàn áp bạo lực để duy trì quyền lực, và chính sách kinh tế thất bại khiến vùng đất từng là "rổ bánh mì" của phía nam châu Phi rơi vào nghèo đói.

Trong những năm cuối cầm quyền, ông Mugabe đã nhiều lần sang Singapore điều trị các vấn đề sức khỏe. Tổng thống Mnangagwa tháng 11/2018 tiết lộ cựu lãnh đạo Zimbabwe không thể tự đi được nữa.

Lê Thanh