Đã có 19 triệu tài khoản đối chiếu làm sạch thông qua CCCD: Bảo đảm an toàn, an ninh thông tin
Ngày 08/7/2024, theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), các ngân hàng (NH) đã đối chiếu làm sạch khoảng 19 triệu tài khoản thông qua căn cước công dân (CCCD) gắn chíp do Bộ Công an cấp, trong đó có 10% được NH hỗ trợ làm việc trực tiếp tại quầy. NH cũng khuyến cáo người sử dụng dịch vụ, nâng cao kỹ năng cho người dân trong sử dụng dịch vụ NH trên không gian mạng, đồng thời phối hợp các cơ quan liên quan trong ngăn chặn, xử lý tội phạm sử dụng công nghệ cao.
An ninh, an toàn hệ thống
Liên quan đến quy định về xác thực sinh trắc học (XTSTH) đối với giao dịch từ 10 triệu đồng trở lên, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, sau ngày 01/7 đến nay, các giao dịch đều diễn ra thông suốt. Phó Thống đốc NHNN khẳng định: "Mục tiêu quan trọng của ngành NH là bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng (KH), bên cạnh việc bảo đảm an toàn, an ninh thông tin và hệ thống hoạt động liên tục, thông suốt". Theo đó, thực tế tội phạm sử dụng công nghệ cao liên tục có nhiều chiêu trò lừa đảo, thủ đoạn mới, như hiện nay là chiêu trò lừa đảo thông qua cài đặt ứng dụng giả mạo và chiếm quyền sử dụng điện thoại để chiếm đoạt tiền trong tài khoản của KH... Ngành NH cũng đã liên tục khuyến cáo tới người sử dụng dịch vụ, nâng cao kỹ năng cho người dân trong sử dụng dịch vụ NH trên không gian mạng, đồng thời phối hợp các cơ quan liên quan trong ngăn chặn, xử lý tội phạm sử dụng công nghệ cao.
Hiện, có hơn 95% giao dịch NH đang thực hiện trên kênh số. Trong quá trình triển khai, NHNN tiếp tục theo dõi, chỉ đạo kịp thời các tổ chức tín dụng có giải pháp xử lý, đồng thời phối hợp các cơ quan liên quan để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc (nếu có). Những trường hợp có vướng mắc thì NH phải xử lý, thời gian tới sẽ tiến đến nâng cấp Mobile Banking để ứng phó, đối phó với thủ đoạn mới, bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống. Theo đó, nhiều ngày qua, các tổ chức tín dụng đã làm việc cả ngoài giờ để hỗ trợ các KH... Theo thống kê, từ ngày 03 - 05/7, số người đến chi nhánh NH để làm XTSTH đã giảm dần, không còn hiện tượng ách tắc.
Theo Agribank, nhằm thu thập thông tin CCCD gắn chíp của KH, hỗ trợ việc tuân thủ các quy định về việc xác thực giao dịch tài chính, xác thực KH trên các kênh giao dịch điện tử tại Quyết định 2345/QĐ-NHNN, từ ngày 01/7/2024, Agribank đã triển khai mở rộng thu thập xác thực tại quầy trên toàn hệ thống để kịp thời phối hợp, hỗ trợ KH đăng ký và XTSTH trong trường hợp thiết bị của KH không tương thích hoặc KH không thể tự thực hiện. KH có thể đến trực tiếp các chi nhánh và phòng giao dịch trên toàn quốc để được hỗ trợ một cách dễ dàng và an toàn.
Góp phần giảm thiểu tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Theo quy định, các giao dịch chuyển tiền điện tử của cá nhân có giá trị trên 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị giao dịch chuyển tiền điện tử trong ngày vượt 20 triệu đồng phải áp dụng biện pháp XTSTH. Mục tiêu ban hành quy định này là hướng tới bảo đảm người giao dịch NH trực tuyến là chính chủ, nhằm bảo vệ KH sử dụng dịch vụ NH, góp phần giảm thiểu tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cũng như phòng ngừa những vụ việc cho thuê, mượn, mua bán tài khoản thanh toán, ví điện tử sử dụng cho mục đích bất hợp pháp. Hơn nữa, một trong những mục đích đầu tiên của NHNN về quy định này còn là làm sạch tài khoản. NHNN đang phối hợp Bộ Công an triển khai làm sạch tài khoản KH, sau khi làm sạch xong sẽ không có hiện tượng dùng giấy tờ giả để mở tài khoản.
Lý giải để hiểu rõ hơn, NHNN cho biết, yêu cầu kiểm tra XTSTH khi chuyển từ 10 triệu đồng, cách thức đơn giản là so sánh khuôn mặt của người thực hiện giao dịch với khuôn mặt đã được kiểm tra, đối chiếu với Cơ sở dữ liệu của Bộ Công an quản lý, còn những giao dịch dưới 10 triệu đồng, hoặc giao dịch thanh toán hàng hóa thiết yếu kể cả đến 100 triệu đồng (mua vé máy bay, tiền điện, nước, thuế...) thì không yêu cầu XTSTH. Nói cách khác, những dịch vụ mà NH đã xác minh đầu nhận và tích hợp sẵn trên app của NH thì hạn mức là 100 triệu đồng, trên 100 triệu đồng mới yêu cầu XTSTH.
Theo thống kê trong tháng 6/2024, giao dịch trên 10 triệu đồng chiếm khoảng 8% số lượng, bình quân một ngày có khoảng 1,8 triệu đến 2 triệu giao dịch này. Hiện nay, Việt Nam có trên 87% người trưởng thành có tài khoản NH. Số lượng tài khoản khoảng gần 180 triệu, bình quân mỗi người Việt Nam có 3 tài khoản tại NH. Thống kê đến chiều 05/7 (tuần đầu tiên áp dụng XTSTH), các NH đã đối chiếu làm sạch khoảng 19 triệu tài khoản thông qua CCCD gắn chíp do Bộ Công an cấp, trong đó có 10% số người được NH hỗ trợ làm việc trực tiếp tại quầy (đó là những KH không có CCCD gắn chíp, hoặc không có điện thoại kết nối NFC). Cũng theo thống kê của NHNN, đến hết ngày 05/7/2024, giao dịch đạt mức đỉnh của hệ thống thanh toán điện tử liên NH là 26,3 triệu giao dịch, đây cũng là mức lớn nhất trong 10 ngày gần đây, trong đó 8,35% là giao dịch trên 10 triệu đồng. Như vậy cho thấy hoạt động giao dịch trên 10 triệu đồng vẫn diễn ra bình thường sau khi áp dụng XTSTH. Chỉ có hơn 8,2% giao dịch phải XTSTH, còn gần 92% giao dịch thực hiện như trước đây (sử dụng mã OTP để xác thực), nên không xảy ra tắc nghẽn giao dịch trên toàn hệ thống. Một số trường hợp tắc nghẽn cục bộ tại một số NH trong ngày đầu tiên áp dụng XTSTH đã được xử lý, từ ngày 02/7/2024 đến nay, cơ bản mọi giao dịch đã thông suốt.
Trong quá trình triển khai quy định XTSTH, NHNN luôn theo dõi sát tình hình, phối hợp với Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư thuộc Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) để hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị trong ngành NH tháo gỡ, xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc. NHNN cũng có văn bản hướng dẫn triển khai đối với KH chưa có CCCD gắn chíp và NFC điện thoại. NHNN cho biết về một số trường hợp trong ngày đầu áp dụng XTSTH, KH đã có thể không cần đến điện thoại có kết nối NFC nữa, mà NH đã triển khai kết nối liên thông app - app từ VNeID kết nối với app của NH, thông tin từ VNeID truyền thẳng sang NH, đây được xem là giải pháp căn cơ.
NHNN cho biết, liên quan đến bảo mật thông tin, Luật Các Tổ chức tín dụng đã quy định trách nhiệm NH trong bảo mật thông tin, bên cạnh đó còn có Luật An ninh mạng, Nghị định 13/2023/NĐ-CP của Chính phủ về bảo vệ dữ liệu cá nhân, do đó các NH phải tuân thủ các quy định. Về phía NHNN cũng ban hành nhiều văn bản, thông tư quy định bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo đảm hệ thống hoạt động liên tục, thông suốt. Đối với vấn đề bảo mật, giao dịch trên 10 triệu đồng phải XTSTH là thêm 1 lớp bảo mật, qua đó bảo vệ cho chính khách hàng.