Đa dạng hình thức tập hợp quần chúng, tăng cường gắn bó giữa Đảng với nhân dân

Ngay từ những ngày đầu mới thành lập, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định rõ: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, dân là gốc của nước. Hội nghị Trung ương lần thứ nhất (tháng 10-1930) đã đề ra chủ trương thành lập các ban chuyên môn về vận động các giới, mở đầu cho hệ thống CTDV của Đảng. Qua mọi bước ngoặt lịch sử, dân vận luôn là “công tác gốc” của Đảng, là “chìa khóa mở lòng dân”. Trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhờ nắm vững dân tâm, Đảng đã tập hợp lực lượng cách mạng qua Mặt trận Việt Minh, huy động toàn dân vùng dậy làm nên thắng lợi lịch sử giành chính quyền. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, CTDV trở thành phương thức tổ chức sức mạnh toàn dân, khơi dậy tinh thần toàn dân đánh giặc, toàn dân kháng chiến, biến mỗi người dân thành một chiến sĩ.

Đặc biệt, ở cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, CTDV là sợi dây nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam. Từ Phong trào “Ba đảm đang”, “Năm xung phong”, “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người” cho đến sự ra đời của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở miền Bắc và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, tất cả đều là kết quả của CTDV khéo léo, linh hoạt, hiệu quả, tạo nên sức mạnh tổng hợp, góp phần quan trọng làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, thống nhất đất nước, non sông thu về một mối.

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tặng cờ Tổ quốc cho ngư dân. Ảnh: qdnd.vn

Bước vào thời kỳ đổi mới, CTDV được Đảng tiếp tục đổi mới toàn diện cả về nội dung lẫn phương thức. Tư tưởng chỉ đạo lớn được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 08B-NQ/HNTW ngày 27-3-1990 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI) về đổi mới công tác quần chúng của Đảng, tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân; tiếp đó là Chỉ thị số 30-CT/TW ngày 18-2-1998 của Bộ Chính trị về “xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở”, coi phát huy quyền làm chủ của nhân dân là nền tảng để tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân. Đặc biệt, Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 3-6-2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với CTDV trong tình hình mới” đã đặt ra những định hướng chiến lược quan trọng. Trên cơ sở đó, Kết luận số 43-KL/TW ngày 7-1-2019 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) một lần nữa khẳng định yêu cầu đổi mới mạnh mẽ CTDV, tạo chuyển biến thực chất trong mối quan hệ giữa Đảng với dân. Gần đây, Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII “về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc” đã làm sâu sắc thêm tầm quan trọng chiến lược của CTDV trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Cùng với tiến trình đổi mới và hội nhập, CTDV đã không ngừng được mở rộng về phạm vi và hình thức, trở thành hoạt động mang tính hệ thống, lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội. Đảng ta chủ trương đa dạng hóa các hình thức tập hợp quần chúng, mở rộng “mặt trận lòng dân” trên mọi lĩnh vực, mọi tầng lớp, mọi vùng miền. Bên cạnh hệ thống Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, hội đồng hương, câu lạc bộ, nhóm tự quản ở cộng đồng dân cư, các nhóm thiện nguyện, tổ hợp tác, các mô hình tự quản an ninh trật tự, bảo vệ môi trường... đều trở thành những kênh dân vận mới, sinh động, linh hoạt, phù hợp với nhịp sống hiện đại.

Đảng và Nhà nước cũng đã chủ trương đẩy mạnh dân vận chính quyền, dân vận số, dân vận trên không gian mạng, sử dụng công nghệ và truyền thông hiện đại để truyền tải chủ trương, đường lối đến nhân dân nhanh nhất, sâu nhất, hiệu quả nhất. Các diễn đàn “Dân hỏi-Chính quyền trả lời”, các kênh tương tác trực tuyến, hệ thống thông tin phản ánh của người dân, cổng tiếp nhận ý kiến, đối thoại công khai... đã tạo nên một “hệ sinh thái dân vận đa kênh”, góp phần đưa tiếng nói của nhân dân trở thành một phần thiết yếu trong hoạch định chính sách.

Đặc biệt, Phong trào “Dân vận khéo” đã trở thành điểm sáng trong CTDV thời kỳ mới. Hàng trăm nghìn mô hình “Dân vận khéo” trên mọi lĩnh vực đã góp phần tạo nên diện mạo mới cho đất nước. Từ nông thôn đến đô thị, từ miền xuôi đến miền ngược, nhiều tấm gương hiến đất mở đường, góp công xây trường, hiến kế phát triển kinh tế, giúp dân xóa đói nghèo, tham gia giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ môi trường, phòng, chống, khắc phục hậu quả bão lũ, thiên tai, phòng, chống dịch bệnh... đều là minh chứng sinh động cho sức sống của CTDV khéo. Đặc biệt, trong phòng, chống đại dịch Covid-19, dân vận trở thành “lá chắn lòng dân”, lan tỏa tinh thần “mỗi người vì mọi người”, phát huy cao độ tinh thần "tương thân tương ái", đồng lòng cùng Đảng và Chính phủ vượt qua thử thách chưa từng có.

CTDV cũng khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng trong việc triển khai Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nhất là trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Đây không chỉ là cải cách về thể chế mà còn là phép thử đối với năng lực dân vận trong điều kiện mới. Ở nhiều địa phương, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, đối thoại, lắng nghe, công tác sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, cải cách hành chính đã được triển khai đồng thuận, minh bạch, hiệu quả, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và chính quyền.

Trong thời gian tới, khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, chuẩn bị và tổ chức Đại hội XIV của Đảng, CTDV cần được đặt ở vị trí trung tâm trong toàn bộ hoạt động của hệ thống chính trị. Đây là thời điểm quan trọng để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phát động các phong trào thi đua yêu nước, các mô hình “Dân vận khéo” hướng về Đại hội XIV của Đảng, tập trung vào những nhiệm vụ lớn như: Phát triển kinh tế, giữ vững quốc phòng, an ninh, chăm lo đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, đóng góp ý kiến vào dự thảo văn kiện trình đại hội; qua đó phát huy trí tuệ, trách nhiệm, niềm tin của nhân dân vào đường lối phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

Cùng với đó, cần tiếp tục đẩy mạnh CTDV trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bảo đảm bộ máy tinh gọn, hiệu quả, gần dân, vì dân, phục vụ nhân dân tốt hơn. Dân vận phải đi trước, làm công tác tư tưởng, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tạo sự đồng thuận xã hội để mọi đổi mới đều xuất phát từ lòng dân và vì lợi ích của nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi cơ quan, đơn vị phải thật sự thấm nhuần tinh thần “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, chống quan liêu, hình thức, xa dân, coi trọng đối thoại, lắng nghe, phản hồi kịp thời những kiến nghị, tâm tư của dân.

Trong kỷ nguyên vươn mình, kỷ nguyên chuyển đổi số, CTDV phải bước lên tầm cao mới, dân vận hiện đại, dân vận thông minh, dân vận số. Cùng với đó là dân vận quốc tế, hướng tới cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, phát huy sức mạnh kiều bào yêu nước, góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc rộng lớn, huy động sức mạnh “nguồn lực trong dân, trí tuệ trong dân, lòng tin trong dân” cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Chặng đường 95 năm CTDV của Đảng đã khẳng định sức mạnh của Đảng bắt nguồn từ lòng dân; mọi thắng lợi của cách mạng đều khởi nguồn từ sức dân, niềm tin của dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phát huy truyền thống “Dân vận khéo”, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục đoàn kết, chung sức, đồng lòng, đa dạng hóa các hình thức tập hợp quần chúng, củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường sự gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân. Đó chính là cội nguồn sức mạnh, là động lực tinh thần vô giá đưa Tổ quốc ta vững bước trên con đường đổi mới, hội nhập và phát triển bền vững.

LÊ VIẾT DŨNG