Đa lợi ích từ mô hình sản xuất mùn dinh dưỡng
Với mong muốn tạo ra nông sản an toàn, có giá trị kinh tế cao và tận dụng tối đa phụ phẩm nông nghiệp, góp phần bảo vệ môi trường, Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp Gia Huy, ở xóm Ngọc Tiến, xã Phục Linh (Đại Từ) đang ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất mùn dinh dưỡng để bón cho cây trồng. Mô hình cho hiệu quả rõ rệt, được người dân đánh giá cao.
Trước khi chính thức được thành lập vào tháng 12-2023, HTX Dịch vụ nông nghiệp Gia Huy đã đưa dây chuyền sản xuất mùn dinh dưỡng vào chạy (tháng 3-2023), với công suất 30 tấn/tháng. Theo đó, phân gà sau khi thu gom được ủ lên men vi sinh bằng công nghệ hiếu khí (sử dụng ôxi để phân giải chất thải), sau đó phối trộn với một số phụ phẩm nông nghiệp như tro hữu cơ, vỏ đậu tằm… rồi đưa vào dây chuyền đảo trộn tự động để sản xuất mùn dinh dưỡng, bón cho cây.
Ông Hà Văn Kiên, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Gia Huy, chia sẻ: Năm 2014, tôi làm việc tại Công ty CP Chế tạo máy và xử lý chất thải hữu cơ trong chăn nuôi Okada (Nhật Bản), được đào tạo về vận hành dây chuyền, công nghệ xử lý chất thải. Năm 2022, tôi về nước và là đại diện của Công ty để phát triển thị trường xử lý chất thải trong chăn nuôi bằng công nghệ tiên tiến, hiện đại ở Việt Nam. Thời gian này, tôi có cơ hội được tham quan các trang trại gà và nhận thấy lượng chất thải chăn nuôi phát sinh hàng ngày quá lớn, trong khi công nghệ, máy móc chưa có để xử lý, khiến môi trường bị ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Từ đó, tôi đã đầu tư trên 1 tỷ đồng xây dựng nhà xưởng (khoảng 1.000m2), lắp ráp dây chuyền sản xuất mùn dinh dưỡng từ nguồn phân gà sẵn có tại địa phương.
Với nguồn nguyên liệu sản xuất ra, 7 thành viên của HTX Dịch vụ nông nghiệp Gia Huy đã tận dụng hết diện tích đất hiện có và mượn thêm của người dân xung quanh (khoảng 2ha) để trồng dưa lê, dưa chuột và một số loại cây trồng ngắn ngày khác, sử dụng mùn dinh dưỡng bón cho cây trồng theo mô hình tuần hoàn, khép kín. Anh La Quang Đại, thành viên HTX cho hay: Khi chưa tham gia HTX, bà con thường có thói quen sử dụng phân gà chưa qua xử lý khiến cây dễ bị hư hại bộ rễ, nhiễm bệnh… ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng. Sau một thời gian sử dụng mùn dinh dưỡng, chúng tôi thấy chất lượng và năng suất cây trồng được nâng lên từ 10-15%, hơn nữa lại không gây ảnh hưởng đến môi trường, giúp cải tạo đất hiệu quả.
Không những sản xuất mùn dinh dưỡng phục vụ tại chỗ, HTX Dịch vụ nông nghiệp Gia Huy còn giới thiệu và bán sản phẩm cho nhiều người dân trong và ngoài địa bàn với sản lượng khoảng 15 tấn/tháng. Bà Lục Thị Linh, ở xóm Khuôn 2, xã Phục Linh, đánh giá: Gia đình tôi đã mua sử dụng bón trên 5 sào chè. Tôi thấy, sau khi bón, cây chè phát triển tốt, chất lượng búp nâng lên rõ rệt. So với những loại phân bón mua ở đại lý, tôi thấy giá cả của loại mùn này khá hợp lý, không gây ảnh hưởng môi trường xung quanh.
Gia đình bà Trần Thị Công, ở xóm Hin, xã Phấn Mễ (Phú Lương) mỗi năm nuôi 3 lứa gà lông màu, trung bình bán khoảng 400 bao phân gà/lứa cho thương lái. Theo bà Trần Thị Công: Từ năm 2023, HTX Dịch vụ nông nghiệp Gia Huy thu mua toàn bộ phân gà để sản xuất mùn dinh dưỡng, tôi mua lại mùn này để bón cho cây ăn quả và chè. Trước đây, mỗi khi bón phân gà trên cây trồng, tôi thấy mùi hôi rất khó chịu. Từ khi chuyển sang bón mùn dinh dưỡng, ngoài lợi ích bảo vệ môi trường còn tốt cho cây trồng.
Nói về dự định trong thời gian tới, anh Kiên cho biết thêm: Nhu cầu về phân bón trong sản xuất nông nghiệp rất lớn, vì vậy thời gian tới, HTX sẽ nâng công suất sản xuất mùn dinh dưỡng lên mức tối đa, tương đương 120 tấn/tháng (tăng gấp 4 lần hiện nay). Đồng thời mở rộng diện tích gieo trồng các loại cây ngắn ngày của HTX lên 5ha để cung cấp tới người tiêu dùng những sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn cho sức khỏe…