Đà Nẵng đẩy mạnh nghiên cứu khoa học trong giáo dục đại học Bài 3: Nâng tầm vị thế Đại học Đà Nẵng
Nghiên cứu khoa học ở bậc đại học tại Đà Nẵng, với nòng cốt là Đại học Đà Nẵng và các trường thành viên, đã tạo nên bề dày thành tựu, góp phần nâng tầm giáo dục đại học khu vực miền trung - Tây Nguyên và cả nước.
Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 3/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn 2045, chủ trương xây dựng Đại học Đà Nẵng trở thành Đại học Quốc gia tiếp tục được khẳng định trong Kết luận của Bộ Chính trị và Quy hoạch Vùng vừa được Chính phủ ban hành.
PGS,TS Lê Quang Sơn, Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng.
Để làm rõ hơn vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với PGS, TS Lê Quang Sơn, Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng.
Phóng viên (PV): Đánh giá chung của ông về phong trào nghiên cứu khoa học tại Đại học Đà Nẵng thời gian qua và những đóng góp thiết thực của các công trình này trong nâng cao chất lượng giảng dạy, đào tạo, liên kết với các cơ sở giáo dục đại học trong và ngoài nước?
PGS, TS Lê Quang Sơn: Phong trào nghiên cứu khoa học tại Đại học Đà Nẵng đã có bước tiến đáng kể, trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, giảng dạy và hợp tác quốc tế. Những thành quả thời gian qua đã góp phần quan trọng khẳng định vị thế, uy tín của Đại học Đà Nẵng trong hệ thống giáo dục đại học tại Việt Nam và khu vực.
Trước hết, cần phải khẳng định nghiên cứu khoa học là một trong các sứ mệnh của Đại học Đà Nẵng. Đây là hoạt động có tính xuyên suốt, phát triển mạnh mẽ, bài bản, ngày càng đi vào chiều sâu, thể hiện rõ vai trò là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, giảng dạy, tăng cường hội nhập quốc tế và phục vụ cộng đồng. Hoạt động nghiên cứu đã lan tỏa rộng khắp trong cộng đồng giảng viên, sinh viên; góp phần quan trọng tạo ra một môi trường học thuật năng động, thúc đẩy tinh thần sáng tạo, đổi mới tư duy trong giảng dạy. Nhiều công trình nghiên cứu đã góp phần đổi mới nội dung, phương pháp và mô hình đào tạo, đưa các kiến thức mới, hiện đại vào giảng đường. Những kết quả nghiên cứu đã được áp dụng vào thực tế đào tạo như tài liệu học tập, giáo trình, phần mềm ứng dụng, tạo môi trường học tập tương tác và hiệu quả hơn. Điều này không chỉ nâng cao uy tín, thương hiệu của Đại học Đà Nẵng mà còn giúp thu hút thêm nguồn lực chất lượng cao từ trong và ngoài nước.
PV: Những đề tài nào tiêu biểu nhất của Đại học Đà Nẵng và các trường thành viên trong thời gian qua, thưa ông?
PGS, TS Lê Quang Sơn: Trong đợt dịch Covid-19, các cán bộ, giảng viên và sinh viên đã nghiên cứu, sáng tạo, ứng dụng và chuyển giao thành công nhiều công trình, sản phẩm khoa học công nghệ hữu ích, kịp thời phục vụ cộng đồng như: Máy đo thân nhiệt từ xa, Robot vận chuyển nhu yếu phẩm phục vụ cách ly dịch Covid-19, máy rửa tay sát khuẩn, Robot diệt khuẩn bằng tia UV, buồng khử khuẩn tự động, robot vận chuyển nhu yếu phẩm trong Bệnh viện Phụ sản-Nhi Đà Nẵng, ca-bin vận chuyển bệnh nhân dương tính trong các khu cách ly điều trị dịch bệnh… Đề tài “Đánh giá diễn biến ngập lụt và đề xuất giải pháp ứng phó ngập lụt thành phố Tam Kỳ trong bối cảnh đô thị hóa và biến đổi khí hậu” do PGS, TS Nguyễn Chí Công và nhóm nghiên cứu Khoa Xây dựng Công trình thủy; mô hình tiện nghi nhiệt từ nghiên cứu của PGS, TS Nguyễn Anh Tuấn, Khoa kiến trúc, Trường đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng, được áp dụng vào Tiêu chuẩn Việt Nam 14214:2024 (Bộ Xây dựng). Nhóm nghiên cứu do PGS, TS Phan Cao Thọ (Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật, Đại học Đà Nẵng) chủ trì đang triển khai thử nghiệm hệ thống hỗ trợ quản lý giao thông đô thị thông minh sử dụng công nghệ bản sao số trong khuôn khổ đề tài cấp Quốc gia thuộc Chương trình trọng điểm KC.01/21-30 với đề tài “Nghiên cứu, xây dựng hệ thống hỗ trợ quản lý giao thông đô thị thông minh sử dụng công nghệ bản sao số”…
Chính những yếu tố này đã góp phần nâng cao chất lượng đầu ra của sinh viên, giúp các em tự tin hơn khi ra trường và đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường lao động. Giảng viên Đại học Đà Nẵng đạt nhiều giải thưởng khoa học công nghệ uy tín trong 3 năm qua: Nhiều sáng chế và giải pháp hữu ích, trong đó có sáng chế được bảo hộ tại Mỹ…
PV: Về nguồn ngân sách Đại học Đà Nẵng chi cho nghiên cứu khoa học hằng năm liệu có đáp ứng được yêu cầu đề ra, thưa ông?
PGS, TS Lê Quang Sơn: Nguồn ngân sách Đại học Đà Nẵng chi cho nghiên cứu khoa học trung bình năm từ 70-80 tỷ đồng/năm. 5 năm qua, Đại học Đà Nẵng đã công bố hơn 8.000 bài báo khoa học trong đó có hơn 2.000 công trình trên tạp chí uy tín thế giới (WoS, Scopus). Kết quả nghiên cứu trong các công bố khoa học quốc tế trên đã tạo mức độ ảnh hưởng khoa học đáng kể trong cộng đồng nghiên cứu thế giới. Các kết quả nghiên cứu không chỉ công bố trên các tạp chí khoa học uy tín trong nước và quốc tế mà còn được chuyển giao hiệu quả cho các địa phương, doanh nghiệp, góp phần trực tiếp vào phát triển kinh tế-xã hội khu vực miền trung-Tây Nguyên. Gần 1.000 đề tài khoa học các cấp đã triển khai thực hiện trong 5 năm qua mang lại tổng nguồn thu hơn 79,5 tỷ đồng.
PV: Ông đánh giá như thế nào về những rào cản khó khăn trong công tác nghiên cứu khoa học tại Đại học Đà Nẵng hiện nay?
PGS, TS Lê Quang Sơn: Nguồn lực tài chính cho nghiên cứu còn hạn hẹp, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển ngày càng tăng. Một số công trình nghiên cứu chưa có tính ứng dụng cao, chưa thật sự đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội, doanh nghiệp; chưa tạo được sức hút mạnh mẽ với doanh nghiệp, nhất là trong việc kêu gọi tài trợ, hợp tác ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn. Nhằm tháo gỡ các khó khăn này và thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hoạt động nghiên cứu khoa học, Đại học Đà Nẵng đã chủ động xây dựng nhiều cơ chế, chính sách và giải pháp toàn diện. Trong đó, ban hành quy định rõ ràng về phân bổ nguồn lực, hỗ trợ kinh phí nghiên cứu khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên giảm tải giờ giảng khi tham gia đề tài.
Bên cạnh đó có các chính sách ưu tiên hỗ trợ các nhóm nghiên cứu mạnh, hướng tới xây dựng các trung tâm nghiên cứu có khả năng triển khai các công trình tầm cỡ quốc gia và quốc tế. Kịp thời động viên, khen thưởng, tạo động lực lớn cho giảng viên, sinh viên có công bố khoa học uy tín, đạt giải cao trong các cuộc thi nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước.
Các nhà khoa học của Đại học Đà Nẵng và các trường đại học thành viên tham gia tích cực trong các hoạt động nghiên cứu, tham vấn, góp ý, phản biện chính sách cho các địa phương, hợp tác khoa học công nghệ với các địa phương được mở rộng đáng kể theo hướng thiết thực đáp ứng nhu cầu của địa phương, doanh nghiệp.
