Đà Nẵng phát triển đường sắt đô thị

Hệ thống đường sắt đô thị được quy hoạch tích hợp đồng bộ với các phương tiện giao thông công cộng khác như xe buýt nhanh, xe buýt điện, xe đạp công cộng. Đồng thời, kết nối liên hoàn đến các bến cảng, sân bay, trung tâm hành chính, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính, trường học và bệnh viện. Đây là bước đi quan trọng nhằm giảm tải cho giao thông đường bộ, nâng cao chất lượng sống và phát triển đô thị bền vững.

Theo quy hoạch mới, Đà Nẵng dự kiến phát triển 16 trục đường sắt đô thị với tổng chiều dài hơn 204km, triển khai từ nay đến năm 2045. Trong đó, hai tuyến được ưu tiên nghiên cứu sớm gồm tuyến sân bay quốc tế Đà Nẵng - Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai và tuyến từ nhà ga đường sắt tốc độ cao quốc gia đến ga đô thị trung tâm.

Tuyến thứ nhất, nối từ sân bay quốc tế Đà Nẵng đến Hội An, Tam Kỳ và Chu Lai, được chia thành hai giai đoạn. Giai đoạn 1, thực hiện trong giai đoạn 2025 - 2030, tập trung xây dựng đoạn từ sân bay Đà Nẵng đến Hội An. Giai đoạn 2, sau năm 2030, sẽ tiếp tục kéo dài tuyến từ Hội An đến Tam Kỳ và Chu Lai, từng bước hình thành trục kết nối liên tỉnh ven biển miền Trung.

Tuyến thứ hai được ưu tiên nghiên cứu là tuyến đường sắt nối từ nhà ga đường sắt tốc độ cao đến ga đô thị trung tâm. Mục tiêu là đảm bảo kết nối thuận tiện giữa tuyến đường sắt tốc độ cao quốc gia với khu vực trung tâm thành phố, hình thành mạng lưới giao thông liên hoàn, đáp ứng nhu cầu đi lại và phát triển kinh tế vùng. Thời gian thực hiện sẽ căn cứ theo tiến độ triển khai dự án đường sắt tốc độ cao quốc gia đoạn qua Đà Nẵng.

Theo ông Lương Thạch Vỹ, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đà Nẵng, quy hoạch đường sắt đô thị được xây dựng dựa trên các định hướng không gian mới nhất sau khi hợp nhất địa giới hành chính với tỉnh Quảng Nam. Mục tiêu của quy hoạch là mở rộng khả năng kết nối nội vùng, đồng thời đảm bảo phát triển hài hòa giữa giao thông, môi trường và không gian đô thị.

Ở góc nhìn thực tiễn, TS. Nguyễn Quốc Hiển, Phó Giám đốc Ban Quản lý đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh cho rằng, Đà Nẵng nên quy hoạch ít tuyến nhưng quãng đường dài hơn, qua các khu vực đông dân cư và có sức kết nối mạnh. Đồng thời, cần sớm đào tạo đội ngũ nhân lực vận hành ít nhất 2-3 năm trước khi hệ thống đi vào hoạt động.

Theo Sở Xây dựng Đà Nẵng, hệ thống đường sắt đô thị của thành phố dự kiến huy động từ 3 nguồn vốn chủ yếu: ngân sách nhà nước, vốn ODA và vay ưu đãi từ các tổ chức quốc tế, cùng nguồn vốn xã hội hóa thông qua hình thức đối tác công tư (PPP). Trên cơ sở phân tích hiệu quả đầu tư, Đà Nẵng đề xuất ưu tiên kêu gọi nguồn vốn tư nhân theo mô hình nhà đầu tư xây dựng hạ tầng, thiết bị, sau đó khai thác kinh doanh, đồng thời được phép phát triển đô thị theo định hướng TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) tại các khu vực quanh ga.

Hiện thành phố đã có những bước khởi đầu trong mời gọi đầu tư. Lãnh đạo thành phố đã làm việc với Tập đoàn Đèo Cả về đề xuất đầu tư tuyến Đà Nẵng - Hội An. Đồng thời, mong muốn Tập đoàn THACO tham gia dự án kết nối sân bay Đà Nẵng với sân bay Chu Lai, trong đó giai đoạn 1 ưu tiên đoạn từ sân bay Đà Nẵng đến Hội An.

Với tầm nhìn dài hạn, Đà Nẵng hướng tới xây dựng hệ thống đường sắt đô thị hiện đại, đồng bộ, thân thiện, kết nối nội đô với các đô thị lân cận như Hội An, Tam Kỳ, Huế, Quảng Ngãi, hình thành chuỗi đô thị động lực khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Hệ thống này được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng cho một Đà Nẵng thông minh, xanh và đáng sống trong tương lai.

Thái Hòa