Đà Nẵng tìm lời giải cho nhà xây trên đất nông nghiệp bị giải tỏa

"Hai trường hợp xây nhà trên đất nông nghiệp từ rất lâu ở mặt tiền đường, hộ dân sinh sống, kinh doanh ổn định trong thời gian dài, nếu không được bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng sẽ rất thiệt thòi cho người dân. Đề nghị Hội đồng Giải phóng mặt bằng (GPMB) quận Liên Chiểu phối hợp với Sở TN&MT nghiên cứu kỹ hồ sơ, vận dụng những tình tiết hợp lý để đề xuất hỗ trợ phù hợp”. Trưởng ban Dân vận Thành ủy Đà Nẵng Lê Văn Trung đề nghị như trên khi chủ trì buổi làm việc mới đây của đoàn giám sát công tác GPMB tại dự án đường ven biển nối cảng Liên Chiểu.

Xin được bố trí tái định cư

Hộ bà Lê Thị Huyền có 1.206 m2 đất trồng cây hằng năm tại mặt tiền đường Nguyễn Văn Cừ (phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu) thuộc diện giải tỏa đi hẳn để phục vụ dự án đường ven biển nối cảng Liên Chiểu. Tuy nhiên, sau nhiều lần vận động, hộ này chưa đồng ý giao đất.

Theo bà Huyền, trên tổng diện tích đất nói trên có 300 m2 đất xây nhà ở và nộp thuế đất ở từ năm 1999 đến nay. Tại đây còn có cửa hàng ăn uống được cấp giấy phép kinh doanh từ năm 1999. Năm 2006, bão Xangsane làm sập hoàn toàn ngôi nhà, bà Huyền được Nhà nước hỗ trợ để xây lại nhà ở đến nay mà không cần xin giấy phép xây dựng. Do đó, khi Ban GPMB quận Liên Chiểu xác định không có đất ở trên tổng diện tích đất này, bà Huyền không đồng ý vì không được bố trí đất tái định cư (TĐC).

“Gia đình tôi có chín nhân khẩu, nếu không được bố trí TĐC thì không bao giờ đủ tiền mua đất xây nhà, như vậy quá thiệt thòi!” - bà Huyền nói.

Dự án đường ven biển nối cảng Liên Chiểu đi qua các hồ sơ giải tỏa có nhà xây trên đất nông nghiệp. Ảnh: TẤN VIỆT

Cạnh đó, hộ ông Phạm Văn Thương được xác định thu hồi hơn 1.000 m2 đất trồng cây hằng năm có nhà ở và cũng không được bố trí đất TĐC vì là nhà xây trên đất không phải là đất ở. Đây là hai trường hợp đang được Ban GPMB quận Liên Chiểu xin ý kiến UBND TP Đà Nẵng xem xét, giải quyết.

Ông Nguyễn Đây, Giám đốc Ban GPMB quận Liên Chiểu, cho hay hai hộ dân này xây nhà ở thật sự trước ngày 1-7-2004, có hộ khẩu tại nơi giải tỏa, trước thời điểm quy hoạch Làng Vân và dự án đường ven biển nối cảng Liên Chiểu. Chủ hộ không còn căn nhà và thửa đất nào khác, gia đình có nhiều nhân khẩu, thửa đất giải tỏa ở vị trí mặt tiền đường Nguyễn Văn Cừ đang kinh doanh, buôn bán. Do đó, bên cạnh tiền bồi thường hoa màu, vật kiến trúc… quận Liên Chiểu đề xuất UBND TP Đà Nẵng giải quyết TĐC cho hai hộ này theo hướng giao đất có thu tiền sử dụng đất (mỗi hộ một lô đất) để giải quyết chỗ ở.

Bà Lê Thị Huyền xin được bố trí đất tái định cư nhằm giải quyết chỗ ở cho chín nhân khẩu. Ảnh: TẤN VIỆT

Có thể tái định cư bằng chung cư

Bên cạnh quận Liên Chiểu, huyện Hòa Vang cũng là địa phương đang gặp nhiều vướng mắc trong công tác GPMB vì mất rất nhiều thời gian vận động, đề xuất hướng giải quyết TĐC cho các hộ dân xây nhà trên đất nông nghiệp.

Đơn cử như dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Hòa Liên - Túy Loan dài 11,5 km cần di dời hơn 300 hộ dân, bố trí hơn 630 lô đất TĐC. Trong đó có khoảng 30 trường hợp xây nhà trên đất nông nghiệp. Được biết ba xã Hòa Liên, Hòa Sơn, Hòa Nhơn có dự án đi qua đã thành lập ba tổ hỗ trợ công tác GPMB, tiếp công dân, tập trung tháo gỡ vướng mắc.

Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang Phan Văn Tôn cho hay với những trường hợp làm nhà trên đất nông nghiệp từ trước năm 2014 mà không có chỗ ở nào khác, huyện đã báo cáo, xin ý kiến UBND TP Đà Nẵng bố trí đất TĐC cho các hộ dân. “Bản chất là đất cha ông để lại chứ không phải người dân lấn chiếm nên cần vận dụng các quy định pháp luật để hỗ trợ hài hòa nhất cho người dân” - ông Tôn nói.

Trao đổi với PV, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng Võ Nguyên Chương cho hay theo quy định pháp luật hiện hành, các hộ có nhà xây trên đất không phải là đất ở nếu không có nơi ở nào khác có thể xem xét bố trí TĐC. Sở TN&MT TP Đà Nẵng đang chờ quyết định của UBND TP. Đồng thời, đơn vị này cũng tổng hợp quyết định liên quan của các tỉnh, TP để xem các địa phương có hướng xử lý như thế nào.

“Cơ bản các địa phương cũng làm theo hướng là xem xét bố trí đất TĐC nhưng không đồng nghĩa với việc hợp thức hóa cho hành vi xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Hiện nay số lượng hồ sơ rất lớn, như ở quận Liên Chiểu, quỹ đất bố trí không nổi và cũng không công bằng với những hộ có đất ở thật sự bị giải tỏa” - ông Chương cho hay.

Cũng theo ông Chương, TP Đà Nẵng tiếp cận theo quan điểm là giải quyết vấn đề nhà ở cho người dân không nhất thiết phải là đất ở mà có thể là nhà ở xã hội, căn hộ chung cư trên địa bàn nếu các hộ dân bị giải tỏa không còn nơi ở nào khác. Việc này phải làm hết sức khéo léo, tránh phản ứng trong nhân dân.•

TẤN VIỆT