Đà Nẵng và 7 bài học quan trọng để xây dựng đô thị thông minh

Ảnh minh họa.

Đà Nẵng được xem là địa phương triển khai đô thị thông minh theo hướng bài bản, có lộ trình và gắn chặt với phát triển bền vững.

Tại Lễ trao Giải thưởng Thành phố thông minh Việt Nam 2025, thành phố Đà Nẵng tiếp tục ghi dấu ấn khi lần thứ 6 liên tiếp nhận giải thưởng cao nhất. Điểm nhấn của năm 2025 của Giải thưởng chính là việc để người dân trên mọi miền của Tổ quốc bình chọn "Đô thị đáng sống."

Với 7 tiêu chí bình chọn gồm: Quản trị, Giao thông, Môi trường, Hạ tầng, Khởi nghiệp, An ninh, Kinh tế số, Đà Nẵng cũng là thành phố có được lượt bình chọn gần như tuyệt đối là "Đô thị đáng sống."

Thành phố thông minh là quá trình phát triển tổng thể

Chia sẻ tại Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - châu Á 2025 (Vietnam - Asia Smart City Summit 2025), ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng nhấn mạnh: Xây dựng đô thị thông minh không phải là một dự án đơn lẻ, mà là một quá trình phát triển tổng thể, gắn chặt với quy hoạch, định hướng và chiến lược phát triển bền vững của thành phố.

Việc triển khai xây dựng đô thị thông minh/thành phố thông minh là xu hướng chung của thế giới, đã được Thành ủy, Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng nhận thức và quyết tâm hành động trong quá trình xây dựng phát triển bền vững thành phố; gắn liền với quy hoạch và định hướng phát triển thành phố.

Ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Nẵng chia sẻ tại Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - châu Á 2025. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Theo đó, từ năm 2010, Đà Nẵng đã ban hành Kiến trúc Chính quyền điện tử và năm 2014 đưa vào sử dụng Hệ thống thông tin Chính quyền điện tử thành phố. Cũng từ năm 2014, thành phố bắt đầu triển khai thí điểm một số ứng dụng/dịch vụ thông minh trong các lĩnh vực thiết yếu như: giao thông, môi trường, y tế, giáo dục, vệ sinh an toàn thực phẩm,...

Kế thừa hạ tầng, nền tảng và kinh nghiệm, kết quả đạt được, năm 2018 thành phố đã ban hành Kiến trúc thành phố thông minh với 06 trụ cột và 16 lĩnh vực ưu tiên; và đã chính thức ban hành và triển khai Đề án xây dựng thành phố thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; trong đó xác định cụ thể các nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình triển khai và đã đưa ra 53 chương trình, dự án ưu tiên để tập trung triển khai.

Yếu tố nào giúp Đà Nẵng triển khai đô thị thông minh hiệu quả?

Lãnh đạo Đà Nẵng cho hay có 7 yếu tố then chốt giúp thành phố biển triển khai đô thị thông minh một cách hiệu quả và bền vững.

Thứ nhất, đưa chủ trương, mục tiêu, nhiệm vụ triển khai, phát triển thành phố thông minh vào Nghị quyết đại hội Đảng bộ thành phố để huy động nguồn lực triển khai, sự tham gia của Hệ thống chính trị, của Doanh nghiệp và Người dân.

Trong đó, "người đứng đầu các cơ quan, tổ chức quyết định, chịu trách nhiệm về kết quả triển khai; người dân, doanh nghiệp là chủ thể, trung tâm”

Thứ hai, triển khai Kiến trúc thành phố thông minh để làm cơ sở triển khai có lộ trình, đồng bộ, liên kết, liên thông. Trong đó, xác định mối quan hệ chuyển đổi số với xây dựng thành phố thông minh: "Chuyển đổi số là công cụ, chìa khóa, giải pháp để xây dựng thành phố thông minh; đồng thời ban hành đầy đủ các kế hoạch chuyên ngành như: Kế hoạch phát triển hạ tầng dữ liệu, Quy chế kết nối chia sẻ dữ liệu, Danh mục dữ liệu dùng chung, Danh mục dữ liệu mở,… và kế hoạch hành động hàng năm.

Thứ ba, giám sát việc triển khai, đánh giá dựa trên kết quả. Theo ông Cường, hàng năm, Hội đồng Nhân dân thành phố Đà Nẵng thực hiện giám sát tình hình triển khai Đề án; Ban Thường vụ Thành ủy tổ chức đánh giá kết quả triển khai và chỉ đạo phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm của năm tiếp theo. Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Đà Nẵng đã tổ chức sơ kết đánh giá kết quả 03 năm và 05 năm thực hiện Đề án xây dựng thành phố thông minh.

Thứ tư, thành phố đã tập trung xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, đồng bộ; chủ động đề xuất và triển khai đầu tư, hoàn thiện hạ tầng các Khu Công nghệ thông tin tập trung để thu hút nhà đầu tư chiến lược vi mạch bán dẫn, AI, hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Thứ năm, dữ liệu là tài nguyên cốt lõi, là huyết mạch của thành phố thông minh. Thành phố đã sớm nhận diện vai trò, tầm quan trọng của dữ liệu trong xây dựng thành phố thông minh; theo đó đã chú trọng xây dựng, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu nền, dùng chung, chuyên ngành như: cơ sở dữ liệu cán bộ công chức viên chức; cơ sở dữ liệu đất đai, cơ sở dữ liệu về đăng ký doanh nghiệp,…

Các cơ sở dữ liệu được kết nối, chia sẻ dùng chung qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu thành phố (Nền tảng LGSP). Đồng thời, thành phố đã triển khai kết nối, đồng bộ dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia, Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu của bộ ngành để phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và xử lý nghiệp vụ chuyên ngành.

Đến nay, thành phố đã bước đầu hình thành hệ thống cơ sở dữ liệu không gian đô thị trên nền GIS theo Danh mục dữ liệu không gian dùng chung, Kho kết quả thủ tục hành chính số phục vụ tái cấu trúc quy trình, kế thừa dữ liệu số để cắt giảm một số thủ tục hành chính (như các thủ tục cấp lại do hư hỏng, mất), thực hiện ngay trong ngày đối với thủ tục cấp đổi, giảm thành phần hồ sơ; cung cấp hơn 1.500 bộ dữ liệu mở trên Cổng Dữ liệu thành phố phục vụ người dân, doanh nghiệp tra cứu, khai thác.

Ông Trần Chí Cường cho biết, thành phố Đà Nẵng chuẩn bị ban hành Đề án Chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh góp phần thúc đẩy, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội thành phố giai đoạn 2026-2030 và định hướng đến năm 2035. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Thứ sáu, Nền tảng số/ứng dụng thông minh là giải pháp đột phá để thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh nhanh, hiệu quả. Theo ông Cường, thành phố đã chủ động, tập trung, ưu tiên triển khai các Nền tảng số dùng chung, đặc biệt là các ứng dụng thông minh như Nền tảng Chính quyền số, Nền tảng hành trình số, Nền tảng truy xuất nguồn gốc thực phẩm, Ứng dụng đa dịch vụ, tiện ích Da Nang SmartCity,…

Đặc biệt, thành phố đã xây dựng và đưa vào sử dụng Trung tâm giám sát và điều hành thông minh (Trung tâm IOC) với một IOC cấp thành phố đóng vai trò điều hành trung tâm, các OC phường xã và các OC chuyên ngành với hơn 22 nhóm dịch vụ, 65 bài toán phân tích thông minh và 180 dịch vụ giám sát. Qua đó, giúp chuyển dịch công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành từ môi trường truyền thống sang môi trường số dựa trên dữ liệu và công nghệ số.

Vừa qua, Đà Nẵng đã triển khai sử dụng Hệ thống điều hành thông minh IOC để theo dõi, giám sát, đánh giá KPI tình hình thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW hằng ngày trên IOC thông qua Bản đồ thể chế 57; kịp thời triển khai ứng dụng công nghệ số phục vụ phòng chống thiên tai trên Hệ thống IOC (camera thủy điện, trạm đo mưa, trạm đo ngập đô thị, đo mực nước sông, bản đồ cứu trợ), góp phần hiệu quả trong công tác phòng, chống và khắc phục thiên tai.

Cuối cùng, thành phố coi việc tiếp thu, tiếp nhận các sáng kiến, góp ý của người dân, doanh nghiệp và triển khai kịp thời, theo nhu cầu thực tế là một phần không thể thiếu của quá trình xây dựng đô thị thông minh.

Người đứng đầu có vai trò then chốt

Theo ông Cường, xây dựng thành phố thông minh là một quá trình lâu dài, Lãnh đạo, đặc biệt là người đứng đầu cần quyết tâm, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, có tầm nhìn xuyên suốt và dài hạn, đóng vai trò dẫn dắt chiến lược, cam kết mạnh mẽ và chịu trách nhiệm về kết quả.

Đồng thời, xây dựng thành phố thông minh cần sự vào cuộc, đồng thuận của toàn bộ hệ thống chính trị đến cộng đồng xã hội; trong đó mọi nhiệm vụ, giải pháp phải hướng đến phục vụ người dân, doanh nghiệp, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể và là động lực hành động.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Đà Nẵng, những kết quả đạt được trong xây dựng thành phố thông minh tại thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2018-2025 vừa qua chỉ là kết quả bước đầu, Đà Nẵng xác định còn nhiều việc phải làm để hoàn thành các nhiệm vụ được giao tại Nghị định số 269/2025/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển đô thị thông minh, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia;

Thành phố Đà Nẵng cũng chuẩn bị ban hành Đề án Chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh góp phần thúc đẩy, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội thành phố giai đoạn 2026-2030 và định hướng đến năm 2035./.

(Vietnam+)