Da thâm do đâu và cách chăm sóc, điều trị

1. Nguyên nhân gây da thâm

- Vệ sinh da: Vệ sinh da rất quan trọng, nếu bạn không tạo thói quen vệ sinh da hằng ngày sẽ khiến bụi bẩn, dầu nhờn trên da không được loại bỏ hoàn toàn. Lâu ngày dẫn đến mụn viêm và thâm mụn kéo dài... dẫn đến tình trạng da thâm.

- Mụn: Khi tình trạng mụn kéo dài, tái đi tái lại, nhân mụn chưa được loại bỏ hoàn toàn dẫn tới tình trạng vôi hóa và chai cứng. Lúc này, mụn sẽ dễ dẫn đến tình trạng viêm nặng hơn, da thâm nặng hơn.

- Thói quen nặn mụn bằng tay hoặc cây nặn mụn: Tay hoặc cây nặn mụn rất dễ chứa nhiều vi khuẩn nếu trước khi nặn mụn không được vệ sinh đúng cách. Vi khuẩn sẽ xâm nhập vào da trong quá trình nặn mụn gây nhiễm trùng sâu và để lại sẹo thâm.

Nặn mụn bằng tay nếu không cẩn thận có thể gây nhiễm trùng khiến da thâm.

- Lạm dụng kem trị mụn: Trên thị trường có chứa loại kem trị mụn chứa hoạt chất gây kích ứng da. Nếu sử dụng kem trị mụn quá nhiều sẽ dẫn viêm da và để lại vết thâm trên da.

- Tăng sắc tố melanin: Khi da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, các sắc tố melanin sẽ sản sinh nhiều hơn, tập trung lại với nhau, đặc biệt ở vùng da mặt khiến vùng da ấy sẫm màu hơn.

2. Mẹo hạn chế da thâm

- Thói quen vệ sinh da đúng cách: Chúng ta cần tạo thói quen vệ sinh da hằng ngày vào buổi sáng và tối. Đặc biệt vào buổi tối cần làm sạch da sâu (tẩy trang trước khi rửa mặt), để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn, vi khuẩn, tế bào chết bám trên da sau một ngày làm việc. Mỗi tuần nên tẩy da chết 2 lần.

Nếu chu trình chăm sóc da mà bạn bỏ qua bước làm sạch thì bước dưỡng da có thực hiện kỹ với các sản phẩm tốt, đắt tiền thì cũng kém hiệu quả. Nếu da có mụn, cần giữ cho nốt mụn, vết thương không nhiễm khuẩn (rửa tay sạch, lấy mụn bằng các dụng cụ kháng khuẩn, vô trùng)...

- Dưỡng ẩm cho da: Dưỡng ẩm luôn là bước cực kỳ quan trọng trong quy trình chăm sóc da. Khi da được cấp ẩm đầy đủ da sẽ khỏe, melanin bớt hình thành. Thời gian đầu nên dùng dưỡng ẩm dạng serum như HA, B5. Hạn chế dùng dạng cream vì dễ gây bít tắc lỗ chân lông.

- Bảo vệ da trước ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời khiến sắc tố melanin sản sinh mạnh mẽ hơn và càng khiến làn da xỉn màu hơn. Vì thế, đừng quên dùng kem chống nắng, mũ, kính mát khi đi ra ngoài. Kem chống nắng nên được thoa đều ngay cả khi bạn không đi ra ngoài trời. Tối thiểu thoa ngày 2-3 lần. Nếu bạn phải tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời thì thoa lại sau mỗi 2 tiếng. Thoa kem chống nắng kỹ, nhất là vùng mới nặn mụn, vì vùng đó da rất yếu.

- Dùng kem trị mụn: Đối với việc lựa chọn kem trị mụn, nên ưu tiên các sản phẩm có thành phần lành tính. Tốt nhất nên gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để tìm hiểu về nguyên nhân, tình trạng mụn và type da để được tư vấn loại kem trị mụn phù hợp.

3. Dùng thuốc trị da thâm

Trong điều trị da thâm, có các nhóm hoạt chất với những công dụng sau đây:

- Hydroquinone: Là thành phần làm sáng da, ức chế khả năng tổng hợp enzym tyrosine kinase mạnh nhất. Đây là thuốc kê đơn, nồng độ sử dụng từ 2-4%, cần có hướng dẫn của bác sĩ vì khả năng gây kích ứng cao. Không nên dùng hydroquinone liên tục từ 3-6 tháng vì sẽ có nhiều tác dụng phụ.

- Arbutin: Khả năng ức chế melanin tương đương với hydroquinone, nồng độ sử dụng cũng từ 2-4%, nhưng khả năng kích ứng ít hơn. Để da làm quen dần với thuốc, thời gian đầu có thể dùng cách ngày, sau đó khi da tiếp nhận tốt, không còn đỏ rát thì sử dụng thường xuyên vào buổi tối.

- Vitamin C: Là chất chống oxy hóa và chống gốc tự do, giúp giảm tình trạng đỏ da khi tiếp xúc tia UV. Vì thế vitamin C cũng giúp giảm tổng hợp melanin, nhưng hiệu quả chậm hơn 2 hoạt chất trên. Vitamin C có thể dùng sáng và tối, nồng độ từ 10-15%.

Da thâm do tăng sắc tố melamin.

- Azelaic acid: Hoạt chất này có khả năng ức chế enzym tyrosine kinase, giảm mụn, viêm và dày sừng nhẹ. Mặc dù khả năng trị thâm vừa phải nhưng là loại dịu nhẹ nhất, da nhạy cảm cũng có thể dùng được.

- Niacinamide: Hoạt chất này chỉ ức chế giải phóng melanin lên lớp biểu bì. Nghĩa là nó cản melanin ở bước cuối cùng giúp giảm thâm nhanh, nhưng nếu ngừng sản phẩm sẽ khiến da tăng sắc tố nhanh hơn. Cần kết hợp niacinamide với hoạt chất khác có khả năng ức chế tổng hợp melanin. Nồng độ từ 3-5% là đã có tác dụng trên da, nên sử dụng buổi tối

- Retinol: Những hoạt chất có tính lấy đi tế bào chết như retinol, AHA (mandelic acid) cũng có thể lấy đi sắc tố thâm. AHA có thể dùng như toner, dạng tẩy tế bào chết hóa học, còn retinol phải chú ý nồng độ. Khi mới bắt đầu sử dụng chỉ nên dùng loại 0,05% để hạn chế kích ứng da. Retinol cũng có nhiều công dụng khác, ngoài trị da thâm.

Giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung bằng chế độ ăn lành mạnh | SKĐS

ThS.Nguyễn Thị Lan Anh