Đặc sắc Bảo tàng Nghệ thuật kính màu đầu tiên ở Việt Nam

Một hiện vật trưng bày trong Bảo tàng.

Để có được sự ra đời của Bảo tàng này, ông Nguyễn Xuân Thắng – Chủ tịch Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam, đã dành gần 40 năm sưu tầm và nghiên cứu hơn 2.000 tác phẩm kính màu quý giá từ các nền nghệ thuật danh tiếng như Italia, Cộng hòa Séc, Đức, Mỹ... Ông đã hiện thực hóa ước mơ mang nghệ thuật kính màu đến gần hơn với công chúng trong nước.

Theo đó, Bảo tàng Nghệ thuật Kính màu được thành lập với sứ mệnh góp phần bảo tồn và phát huy văn hóa nghệ thuật tại Việt Nam, đồng thời đóng vai trò là cầu nối giữa các nền văn minh, khơi nguồn sáng tạo cho nghệ thuật kính màu trong đời sống hiện đại.

Không gian trưng bày của bảo tàng với diện tích hơn 2.000m² và thiết kế độc đáo theo phong cách kiến trúc Tudor không trùng lặp, được khởi công xây dựng vào đầu năm 2022. Sau ba năm triển khai, bảo tàng chính thức mang đến cho công chúng cơ hội chiêm ngưỡng những tác phẩm kính màu đặc sắc với nhiều phong cách và kỹ thuật chế tác khác nhau, từ kính màu Murano (Italia), Bohemian (Tiệp Khắc), Mayer Munich (Đức) đến Tiffany (Mỹ)...

Bộ sưu tập quý giá này đã được nhà sáng lập bảo tàng Nguyễn Xuân Thắng hiến tặng cho cộng đồng ngay tại lễ khánh thành, thông qua sự điều hành và quản lý của Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam. Bảo tàng không chỉ phổ cập kiến thức về nghệ thuật kính màu mà còn tạo nguồn ngân sách hỗ trợ hoạt động của Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam và xây dựng quỹ phát triển văn hóa.

Là một di sản sống động, Bảo tàng Nghệ thuật kính màu không chỉ mở ra thế giới ánh sáng huyền ảo mà còn kết nối những giá trị văn hóa, nghệ thuật, lan tỏa tinh thần sáng tạo. Bảo tàng được kỳ vọng không chỉ đóng vai trò lưu giữ giá trị văn hóa mà còn trở thành nguồn cảm hứng cho các thế hệ tương lai, góp phần nâng cao nhận thức về nghệ thuật và thúc đẩy các hoạt động văn hóa theo tinh thần UNESCO.

Kính màu được nhận định là một trong những phương tiện đem lại nhiều cảm hứng sáng tạo nhất cho các thế hệ nghệ nhân và nghệ sĩ, là chất liệu không thể thiếu được để làm nên vẻ đẹp tráng lệ, lung linh, huyền ảo cho nghệ thuật kiến trúc từ cổ điển đến đương đại. Màu sắc cùng với tạo hình của thủy tinh là hai ngôn ngữ chính của nghệ thuật thủy tinh và kính màu.

Một góc bảo tàng Nghệ thuật kính màu.

Số lượng bảo tàng chuyên đề về kính màu và nghệ thuật kính màu chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong hệ thống bảo tàng thế giới. Trong bối cảnh đó, việc mở ra một bảo tàng chuyên đề về nghệ thuật kính màu ở Việt Nam được kỳ vọng sẽ góp phần làm đa dạng hóa lĩnh vực bảo tồn và bảo tàng ở Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.

Được biết giá trị của các hiện vật trong Bảo tàng phụ thuộc vào mức độ hiếm hoi và kích thước của hiện vật. Hơn 1.000 hiện vật tương đương hơn 1.000 câu chuyện riêng gắn liền với sự ra đời, quá trình tìm kiếm và đấu giá, hành trình vòng quanh thế giới, cuối cùng an toàn về đến Việt Nam.

Dù ước mơ bảo tàng hóa được ấp ủ 25 năm, nhưng cách đây 40 năm, ông Thắng bắt đầu hành trình sưu tầm của mình. Ông thu thập từ những bao diêm, hộp nhạc cổ, những bàn cờ vua mạ vàng, những thanh kiếm cổ từ Nhật, thậm chí cả búp bê với những bộ quần áo xa hoa... Chiếm phần lớn trong bộ sưu tập đồ sộ chính là thủy tinh các loại, từ Tiệp Khắc, Italia, Anh quốc đến Mỹ. Và giờ đây, gần 2.000 hiện vật quý giá đã được trưng bày, 95% trong số đó là kết quả của những đêm thức trắng đấu giá từ các sàn quốc tế ở Mỹ và châu Âu. Một số khác được nghệ nhân hàng đầu Mỹ tái hiện dưới sự giám sát kỹ lưỡng đến độ khắt khe của ông Thắng.

Không gian này khác với các bảo tàng truyền thống Việt Nam - thường thiên về giáo dục truyền thống, Bảo tàng Nghệ thuật kính màu thuần túy là nghệ thuật, nơi công chúng đắm mình trong cái đẹp của thủy tinh và kính màu.

"Gần 2.000 hiện vật tương đương hàng ngàn đêm tôi thức trắng, không phải phiên đấu giá nào cũng thành công, những phiên đấu giá đòi hỏi nhiều thời gian, tâm sức và cả sức khỏe", ông Nguyễn Xuân Thắng cho biết. Sự cần mẫn và kiên trì đó cũng đem lại cho ông những mối quan hệ sâu sắc với những sàn đấu giá danh tiếng bậc nhất thế giới: "Họ biết tôi tìm gì, muốn gì, nên nếu biết vật phẩm đấu giá nào đúng ý tôi, họ sẽ thông báo trước để tôi chuẩn bị sẵn sàng, cả về thời gian cũng như tài chính."

Hà Nhung