Người Giáy hay còn gọi là Nhắng, Dẳng, Pú Nả, Cùi Chu, Xạ...có dân số khoảng 25.000 người, sinh sống quần cư ở hầu hết các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Lai Châu
Do có lịch sử phát triển lâu đời, nên người Giáy có đời sống văn hóa rất phong phú và đa dạng
Một trong những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc là lễ đón dâu trong lễ cưới truyền thống
Lễ đón dâu trong lễ cưới truyền thống của người Giáy ở Lai Châu thường diễn ra vào dịp cuối năm, thời điểm nông nhàn
Trước khi diễn ra lễ đón dâu, đôi trai gái người Giáy phải trải qua một số nghi lễ theo phong tục như “Thả mối mai” (dạm hỏi) và “mai mối lại” (mặc cả)...
Đoàn đi đón dâu bao giờ cũng đủ các thành phần gồm có đội “pí kẻo” bốn người, hai bà mai, chú rể, phù rể và một đoàn người để gồng gánh lễ vật
Lễ vật trong lễ đón dâu của người Giáy Lai Châu gồm 1 can rượu trắng, 2 sọt bánh… và không thể thiếu 2 cái sọt nhốt gà
Trên suốt chặng đường đi đón dâu, đội nhạc lễ sẽ thổi pí kẻo cho đến cổng nhà gái mới dừng
Việc thổi kèn Pí Kẻo với mục đích thông báo cho bản làng biết về việc gia đình đi đón dâu. Tất cả anh em họ hàng và dân bản nghe thấy tiếng Pí Kẻo đều đổ ra đi theo sau đoàn để đón dâu
Dẫn đầu đoàn nhà trai là 2 bà mai, những nhân vật chính trong việc quyết định lễ đón dâu được nhà gái chấp thuận nhanh hay chậm
Cổng nhà gái được buộc ngang bằng sợi dây đỏ, đây là nơi bà mai thực hiện nghi thức hát xin mở cổng
Sau màn hát xin mở cổng, đại diện nhà gái lấy nhánh cây nhúng nước hất lên những người đi đón dâu của đoàn nhà trai với ý nghĩa rửa đi bụi bặm, những điều không may mắn.
Đại diện nhà gái thử thách các bà mai bằng những chén rượu cầu chúc phúc may mắn, kết nối tình thông gia
Bằng những làn điệu hát và tiếng kèn Pí Kẻo ý nghĩa, nhà trai đã thuyết phục được nhà gái tháo sợi vải hồng và chào đón mời vào nhà
Sau khi đại diện nhà trai làm thủ tục xin đón dâu, người thân hai họ nói chuyện bàn nhau chăm lo về cuộc sống tương lai cho cô dâu, chú rể
Chuyện đón dâu diễn ra suôn sẻ bên chén rượu giao tình thông gia của đại diện hai họ
Khi được nhà gái trao dâu, tiếng trống hội và Pí Kẻo nổi lên dẫn đoàn đón dâu về nhà trai trong niềm vui hạnh phúc
Trong suốt thời gian đón dâu về nhà trai, cô dâu được trùm khăn đỏ lên đầu theo phong tục truyền thống dân tộc Giáy
Niềm vui vỡ òa trong hạnh phúc khi chủ rể tháo bỏ khăn trùm đầu như báo hiệu cuộc sống vợ chồng bắt đầu
Sau lễ đón dâu, cuộc sống đôi bạn trẻ bắt đầu và đây là điểm nhấn để đồng bào ở các bản làng người Giáy ở Lai Châu tiếp tục giữ gìn, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững.
Khắc Kiên/VOV-Tây Bắc