Đặc sắc lễ hội Mường Khô của đồng bào dân tộc Mường xứ Thanh

Mường Khô xưa là nơi cư trú của gia tộc Hà Công, một dòng họ lớn, có uy tín và thế lực mạnh; nơi sinh ra và lớn lên của Hà Văn Mao - một trong những thủ lĩnh của phong trào Cần Vương, đã giương cao ngọn cờ yêu nước, tập hợp nghĩa quân, xây dựng căn cứ chống giặc ngoại xâm.

Hàng nghìn người dân nô nức tham dự lễ hội Mường Khô Xuân Quý Mão 2023

Cứ đến ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm, người dân làng Muỗng Do, xã Điền Trung và các vùng lân cận huyện Bá Thước lại tổ chức lễ hội Mường Khô để tri ân Quận công Hà Công Thái và các vị tướng dòng họ Hà đã có công dẹp loạn ở vùng biên giới phía Tây tỉnh Thanh vào cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX, đồng thời cầu cho nhân khang, vật thịnh, mùa màng tươi tốt, con người và vạn vật sinh sôi nảy nở.

Hàng nghìn người dân nô nức tham dự lễ hội Mường Khô Xuân Quý Mão 2023

Để chuẩn bị cho lễ hội, những người có uy tín trong làng và nhân dân trong Mường đã chuẩn bị những đồ lễ tế như: trâu, lợn, gà, cá, bánh chưng, rượu, gạo, hoa quả… được sắp thành 18 mâm cỗ, bao gồm 10 mâm cỗ mặn, 2 mâm bánh chưng và 6 mâm ngũ quả.

Khi công việc chuẩn bị đã hoàn tất, sáng mùng 10 tháng giêng người dân Mường Khô chọn giờ đẹp tiến hành nghi lễ rước kiệu ra Chùa Mèo - nơi thờ tự tổ tiên của dòng họ Hà Công. Dẫn đầu đoàn rước là đội cồng, chiêng vừa đi vừa diễn tấu, sau là chấp kích, bát bửu, kiệu long đình có lọng che.

Nghi lễ rước kiệu tại lễ hội Mường Khô

Lễ hội diễn ra với nhiều hoạt động sôi nổi như: Dâng hương tri ân công lao của Quận công Hà Công Thái, rước kiệu, biểu diễn cồng chiêng và các hoạt động văn hóa-thể thao nhằm thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương tham gia như đánh mẳng, tung còn, chọi gà...

Đặc biệt, hình ảnh hàng trăm cô gái dân tộc Mường mặc trang phục truyền thống xếp thành hàng trang nghiêm mang theo hàng trăm chiếc cồng chiêng xướng lên những âm thanh vang vọng núi rừng đã tạo nên nét độc đáo, bản sắc, hấp dẫn của Lễ hội Mường Khô.

Các hoạt động văn hóa – thể thao sôi nổi thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương đến tham dự

Không những vậy, Lễ hội Mường Khô còn có những gian hàng của ngon, vật lạ, cây trái trong vườn mang ra chợ bày bán. Đối với những khách từ xa đến, bà con sẵn sàng biếu tặng các sản vật, thể hiện lòng hiếu khách cũng như cầu mong may mắn đến gia đình mình.

Các hoạt động văn hóa – thể thao sôi nổi thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương đến tham dự

Lễ hội Mường Khô lúc đầu chỉ là việc thờ cúng của một gia đình, một dòng họ sau này trở thành lễ hội lớn của cả một vùng, thể hiện nét đẹp trong đời sống tình cảm, tâm linh của đồng bào dân tộc Mường ở vùng cao xứ Thanh. Đối với mỗi gia đình xứ Mường thì dịp này cũng giống như họ được ăn một cái Tết lại.

Tùng Anh