Đặc sản mực Cửa Lò: Hương vị biển khơi níu chân du khách

Biển Cửa Lò từ lâu đã nổi tiếng với nguồn hải sản phong phú, tươi ngon. Trong đó, mực - một sản vật đặc trưng của vùng biển này luôn nằm trong danh sách những món ngon không thể bỏ lỡ. Mực Cửa Lò không chỉ được ưa chuộng bởi độ tươi, ngọt tự nhiên, mà còn nhờ cách chế biến đa dạng, hấp dẫn.

Vào đầu mùa biển, từ tháng 4 đến tháng 7 hàng năm, cũng là lúc mực sinh sản và được đánh bắt nhiều nhất. Ngư dân Cửa Lò ra khơi từ sáng sớm, những mẻ mực vừa kéo lên khỏi mặt nước còn óng ánh ánh bạc, tươi rói. Mực tươi được các thương lái mua ngay tại cảng cá Nghi Thủy, Nghi Hải để kịp thời phân phối cho các nhà hàng ven biển, chợ đầu mối và cả các cơ sở chế biến phục vụ khách du lịch.

Hiện nay, trên thị trường du lịch Cửa Lò, các loại mực được tiêu thụ mạnh bao gồm: Mực sim luộc nhỏ, ngọt, dai vừa, rất thích hợp ăn cùng nước mắm gừng hoặc muối tiêu chanh. Loại mực này thường được các nhà hàng chế biến món ăn trong ngày, mang lại cảm giác tươi ngon khó quên cho thực khách. Mực ống, mực lá kích thước lớn hơn, thịt dày, thường dùng để chế biến món xào, hấp bia, nướng muối ớt. Loại mực này sau khi đánh bắt được sơ chế và cấp đông tại chỗ để giữ độ tươi. Mực một nắng, mực tươi được phơi duy nhất một lần dưới nắng to, tạo nên lớp ngoài hơi se nhưng bên trong vẫn giữ được vị ngọt. Đây là món đặc sản nổi tiếng, thường được du khách chọn mua về làm quà. Giá mực một nắng dao động từ 400.000 đến 600.000 đồng/kg tùy loại. Mực khô, mực được phơi nhiều nắng cho khô hoàn toàn, dễ bảo quản và vận chuyển xa. Món ăn quen thuộc trong các bữa nhậu, thường được nướng lên, xé nhỏ chấm tương ớt cay nồng.

Nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách du lịch, các cơ sở chế biến hải sản ở Cửa Lò đã nhanh chóng thích nghi và đổi mới phương thức bảo quản, đóng gói. Mực sau khi sơ chế được hút chân không, đóng gói kỹ lưỡng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và dễ dàng mang theo trong hành trình dài. “Chúng tôi có thể đóng gói mực theo yêu cầu - từ 0.5 kg đến 2 kg/gói kèm túi đá gel và xốp giữ lạnh, giúp mực tươi được lâu mà không bị ảnh hưởng đến chất lượng,” chị Nguyễn Thị Nhàn - nhân viên bán hàng tại chợ Hải sản Cửa Lò cho biết.

Mực không chỉ là nguyên liệu, mà còn là “linh hồn” trong nhiều món ăn đặc trưng tại Cửa Lò. Các nhà hàng, quán ăn ven biển luôn có sẵn thực đơn phong phú với đủ các món mực hấp dẫn: Mực nướng than hoa món ăn khoái khẩu vào chiều muộn, khi gió biển lồng lộng và mùi mực nướng thơm lừng lan tỏa. Mực xào chua ngọt kết hợp giữa vị dai ngọt của mực với nước sốt đậm đà. Mực hấp sả gừng món ăn giữ nguyên hương vị nguyên bản của mực, thanh mát và dễ tiêu hóa. Lẩu mực Cửa Lò sự hòa quyện của mực tươi, rau xanh và nước lẩu cay nồng tạo nên món ăn thích hợp cho cả gia đình. Bên cạnh đó, du khách cũng có thể ghé thăm các cơ sở chế biến để tận mắt chứng kiến quy trình làm mực một nắng, mực khô từ khâu chọn mực, làm sạch, phơi nắng cho đến đóng gói. Đây là một trải nghiệm thú vị, giúp người mua hiểu hơn về giá trị của sản vật mà họ mang về.

Không ít du khách sau khi thưởng thức mực tại Cửa Lò đã quyết định mua về làm quà cho người thân, bạn bè. Món quà không chỉ đơn thuần là một loại thực phẩm, mà còn mang theo dư vị của chuyến đi, của những ngày rong chơi bên biển mặn mòi gió lộng. Chị Lê Thị Phương (du khách từ Hà Nội) chia sẻ: “Gia đình tôi năm nào cũng về Cửa Lò du lịch. Lúc nào về cũng phải mua vài cân mực một nắng và mực ống mang về biếu người thân. Ăn vào là nhớ ngay đến mùi biển Cửa Lò rất đặc trưng, không thể lẫn với nơi khác.”

Những năm gần đây, chính quyền địa phương đã chú trọng xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đặc sản, trong đó có mực. Một số cơ sở chế biến lớn đã đăng ký nhãn hiệu, chứng nhận an toàn thực phẩm, tem truy xuất nguồn gốc, góp phần nâng tầm sản phẩm trên thị trường trong nước và từng bước hướng đến xuất khẩu.

Ngoài ra, hoạt động kết nối du lịch với ẩm thực cũng được đẩy mạnh. Các tour trải nghiệm “một ngày làm ngư dân”, “thăm làng chài - tự tay phơi mực một nắng”... đang ngày càng thu hút khách du lịch, đặc biệt là giới trẻ yêu thích khám phá văn hóa bản địa.

Không chỉ đơn thuần là món ăn, mực Cửa Lò đang dần trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc góp phần quảng bá hình ảnh vùng biển Nghệ An thân thiện, trù phú. Nhiều nhà hàng đã xây dựng thương hiệu gắn với món mực; nhiều doanh nghiệp du lịch đưa mực vào chương trình giới thiệu sản phẩm đặc trưng địa phương.

Tuy nhiên, để mực Cửa Lò phát triển bền vững và trở thành sản phẩm OCOP tiêu biểu của vùng biển Bắc Trung Bộ, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa ngư dân - cơ sở chế biến - nhà nước - doanh nghiệp trong chuỗi giá trị. Đồng thời, chú trọng đến việc giữ gìn môi trường biển, bảo vệ nguồn lợi thủy sản là yếu tố tiên quyết để duy trì sản lượng mực lâu dài.

Giữa muôn vàn đặc sản của miền Trung, mực Cửa Lò đã, đang và sẽ là một “đại sứ văn hóa ẩm thực” đưa hình ảnh biển Nghệ An đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước. Với hương vị đặc trưng, quy trình chế biến bảo đảm và cách làm du lịch gắn với văn hóa biển, mực Cửa Lò xứng đáng là món quà quý từ đại dương chứa đựng tinh hoa của lao động, của tự nhiên và tình người nơi miền biển mặn.

Thu Thảo - Hoàng Anh