ĐẠI BIỂU KIẾN NGHỊ XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ LIỆU VỀ GIẢI QUYẾT KIẾN NGHỊ CỦA CỬ TRI

Giám sát trách nhiệm của người đứng đầu trong việc giải quyết các kiến nghị của cử tri.

Thảo luận về báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu nhấn mạnh việc đưa nội dung này vào chương trình kỳ họp để Quốc hội thảo luận tại hội trường là hết sức đúng đắn, đáp ứng được mong mỏi của cử tri và Nhân dân. Điều này càng minh chứng trong thời gian qua, Quốc hội đã có nhiều đổi mới về tổ chức và hoạt động, sáng tạo, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, tiếp tục khẳng định hoạt động của Quốc hội ngày càng dân chủ, công khai, minh bạch, gắn bó mật thiết với Nhân dân, luôn đồng hành với Nhân dân.

Toàn cảnh Phiên thảo luận về báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.

Đại biểu Đặng Thị Bích Ngọc – Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình cho biết, qua tiếp xúc cử tri tại địa phương, cử tri đánh giá cao trách nhiệm của Quốc hội cũng như người đứng đầu Chính phủ và các bộ, ban, ngành, các nội dung giải quyết, trả lời kiến nghị đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu và sự mong đợi của cử tri và Nhân dân. Một số kiến nghị cụ thể của cử tri đã được các bộ, ngành nghiên cứu, đưa ra các giải pháp thiết thực để giải quyết hoặc giải đáp đầy đủ về những vấn đề cử tri địa phương quan tâm.

Trong hoạt động của mình, Quốc hội rất quan tâm đến hoạt động giám sát, luôn xác định mục tiêu đổi mới, đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Điều này được thực tiễn chứng minh, đó là chất lượng hiệu quả giám sát ngày càng được nâng cao cả về số lượng và chất lượng. Nhiều kiến nghị sắc nét, cụ thể, rõ ràng, chỉ ra trách nhiệm của cá nhân, tập thể được gửi tới các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Tiếp thu phản ánh của cử tri, một số bộ, ngành đã tổ chức nhiều đợt thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm. Điều này thể hiện sự quyết tâm rất lớn của Quốc hội và Chính phủ, nâng cao vai trò, trách nhiệm của Quốc hội, Chính phủ với cử tri và Nhân dân, tạo sự đồng thuận và niềm tin trong cử tri và Nhân dân đối với Đảng, Quốc hội và Nhà nước.

Đại biểu Mai Văn Hải – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa

Bên cạnh những kết quả rất tích cực, công tác giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri vẫn còn tồn tại, bất cập, một số đại biểu đề nghị Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội sẽ thực hiện giám sát đến cùng, trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri. Không chỉ giám sát về số lượng các trả lời mà cần phải đi sâu giám sát đến chất lượng các nội dung trả lời, thời gian trả lời của các bộ, ngành đã đáp ứng được yêu cầu của cử tri và Nhân dân, đặc biệt, có những nội dung trả lời thể hiện lời hứa của các vị trưởng ngành thì cần phải theo đến cùng để kịp thời thông tin đến cử tri và Nhân dân.

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Mai Văn Hải – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa đề nghị tăng cường giám sát việc giải quyết các kiến nghị của cử tri và việc này cần phải làm thường xuyên và phải được giám sát mở rộng. Không chỉ giám sát cụ thể việc giải quyết một số kiến nghị như trong báo cáo của Ban Dân nguyện đã nêu, cần giám sát trách nhiệm của người đứng đầu trong việc giải quyết các kiến nghị của cử tri, đặc biệt là giám sát việc phối kết hợp giữa các bộ, ngành, các cơ quan có liên quan trong vấn đề giải quyết các kiến nghị cử tri.

Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội đưa nội dung thảo luận giám sát giải quyết, kiến nghị cử tri vào các kỳ họp thường kỳ để tiến hành thảo luận, qua đó trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền trong giải quyết kiến nghị của cử tri sẽ được nâng lên và chất lượng giải quyết các kiến nghị của cử tri sẽ được nâng cao.

Kiến nghị xây dựng cơ sở dữ liệu về giải quyết kiến nghị của cử tri.

Liên quan đến sự hài lòng của cử tri với kết quả giải quyết, trả lời của Chính phủ và ác bộ, ngành trung ương, đại biểu Võ Thị Minh Sinh – Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An cho biết, theo báo cáo có 2.589/2.593 kiến nghị đã được giải quyết, trả lời cử tri, chiếm 99,8%. Đại biểu cho rằng đây là con số khá lý tưởng mà mỗi chúng ta đều rất mong đợi. Để không bị bỏ sót các kiến nghị của cử tri từ những kỳ trước, nhất là các kiến nghị đang trong quá trình tiếp thu, nghiên cứu, giải quyết và để đáp ứng nguyện vọng, sự hài lòng của cử tri khi nhận được phản hồi về những kiến nghị của mình, đại biểu nêu quan điểm, kết quả giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri không chỉ thống kê về số lượng, giải thích hay cung cấp thông tin hay đánh giá chung mà phải đảm bảo 3 chất: đi vào thực chất, đúng bản chất và nâng cao chất lượng phản hồi.

Vì vậy, đại biểu Võ Thị Minh Sinh đề nghị Quốc hội tiếp tục quan tâm giám sát đầy đủ việc giải quyết các kiến nghị đang trong quá trình tiếp thu, nghiên cứu giải quyết từ các kỳ họp trước. Làm rõ nội hàm của cụm từ "giải quyết" và "giải trình"; phân tích rõ hơn nhóm kiến nghị thứ ba với 2.127 kiến nghị đã được giải trình, chiếm 82%. Theo đó, cần nâng cao tỷ lệ số kiến nghị được giải quyết và có giải pháp thỏa đáng, hạn chế thấp nhất tỷ lệ giải thích, giải đáp hay cung cấp thông tin. Đại biểu cũng cho rằng, cần tiếp tục nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin để khảo sát, đo lường sự hài lòng của cử tri đối với kết quả giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri.

Đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai đặt câu hỏi về chất lượng của việc trả lời kiến nghị của cử tri. Đại biểu băn khoăn về số liệu các bộ, ngành trung ương đã giải trình và cung cấp thông tin về 2.004 kiến nghị cử tri, chiếm 81,3%. Như vậy, tuyệt đại đa số việc trả lời kiến nghị cử tri được thể hiện thông qua việc giải trình và cung cấp thông tin.

Đại biểu nhấn mạnh, việc giải trình và cung cấp thông tin cũng là điều tốt, qua đó làm rõ được nhiều vấn đề mà cử tri quan tâm, nhưng ở góc độ khác cho thấy các quy định của hệ thống pháp luật còn thiếu đồng bộ và rất nhiều vấn đề cử tri phải hỏi, các bộ ngành phải giải trình. Do đó, cần phải có kênh thông tin để bảo bảo cử tri và Nhân dân có đồng tình với việc cơ quan chức năng giải trình và cung cấp thông tin hay không?; việc giải trình có thực sự giải quyết vấn đề mà cử tri và Nhân dân quan tâm hay không?

Khẳng định công tác trả lời kiến nghị cử tri đang được thực hiện tốt nhưng đại biểu Trịnh Xuân An cho rằng, việc trả lời như thế nào cần phải đánh giá kỹ hơn. Đại biểu nêu thực trạng, các kiến nghị không chỉ của cử tri mà còn có kiến nghị của các địa phương gửi về các bộ, ngành và gửi về Chính phủ. Nếu trả lời theo quy trình hoặc theo quy định của pháp luật sẽ rất khó cho việc thỏa mãn ý kiến của cử tri cũng như đáp ứng vai trò quản lý của Nhà nước. Do vậy, đại biểu đề nghị cần có tiêu chí đánh giá việc trả lời kiến nghị cử tri, trả lời những kiến nghị của các địa phương đảm bảo hiệu quả, bởi trả lời để giải quyết, xử lý công việc chứ không phải là trả lời để biết.

Đại biểu Mai Văn Hải cũng cho rằng, trong giải quyết kiến nghị của cử tri 99% có tới 81,3% là kiến nghị giải quyết thông qua giải thích và cung cấp thông tin, chỉ có 3,3% kiến nghị được xem xét, giải quyết và trả lời. Đại biểu cho rằng, việc xem xét và trực tiếp có phương án giải quyết đối với những vấn đề cụ thể xuất phát từ thực tiễn đời sống sản xuất của người dân và doanh nghiệp, những vấn đề khó khăn, vướng mắc của cấp ủy, chính quyền địa phương là rất cần thiết. Điều này sẽ có tác dụng rất lớn trong việc giải quyết kiến nghị của cử tri; đồng thời hạn chế việc chỉ giải thích và trả lời chung chung kiến nghị của cử tri.

Đại biểu Nguyễn Tiến Nam – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình

Đại biểu Nguyễn Tiến Nam – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình nêu thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực tế các ý kiến khiếu nại, tố cáo chiếm phần lớn thời lượng của cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban Dân nguyện, các địa phương và Chính phủ cần có sự kết nối liên thông dữ liệu trong vấn đề giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo để bảo đảm vụ việc nào đã được giải quyết thì không chuyển đơn cho địa phương, đặc biệt là chuyển đơn khi đã có phán quyết của Tòa án nhân dân các cấp. Bởi lẽ, khi đơn được chuyển về địa phương, nhiều công dân lại cho rằng có sự chỉ đạo của trung ương để xem xét, giải quyết lại vụ việc, tạo tâm lý kỳ vọng cho người dân, dẫn đến tình trạng khiếu kiện, khiếu nại kéo dài, lãng phí công sức, thời gian của cả cử tri và hệ thống chính trị tham gia xử lý đơn thư. Đại biểu đề nghị xem xét việc xây dựng cơ sở dữ liệu mở để đơn thư dễ dàng cho phép cử tri, các cơ quan tư vấn pháp lý và các tỉnh, thành phố dễ dàng tra cứu quá trình xử lý đơn thư của cử tri, từ đó góp phần làm giảm tình trạng khiếu kiện, chuyển đơn kéo dài.

Cần thiết xây dựng cơ sở dữ liệu về giải quyết kiến nghị cử tri để theo dõi cũng là kiến nghị của đại biểu Hoàng Quốc Khánh – Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu và đại biểu Trịnh Xuân An – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai. “Chúng ta cần phải xây dựng một cơ sở dữ liệu về trả lời kiến nghị cử tri. Một là tránh trùng lặp. Hai là công khai để rõ cho người dân, cho cử tri, cho cơ quan biết được chúng ta đã làm đến đâu, chất lượng ra sao thì cần xây dựng cơ sở dữ liệu này để tránh việc trùng lặp và cũng là để thể hiện kết quả trả lời, giải quyết”, đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị.

Lan Hương