Đại biểu Quốc hội: Cơ cấu ngân sách trung hạn cần thực hiện đúng mục đích, cân đối hài hòa

Quang cảnh phiên làm việc của Quốc hội sáng 2/11 (ảnh: VPQH cung cấp).

Hạn chế tối đa ứng trước dự toán ngân sách

Phát biểu thảo luận, đại biểu Đinh Thị Phương Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho biết, năm 2023 là năm giữa nhiệm kỳ có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện các mục tiêu kế hoạch đề ra về kinh tế - xã hội, tài chính ngân sách đầu tư công trung hạn. Về kỉ luật quản lý tài chính ngân sách, đại biểu đề nghị chỉ ban hành chính sách làm tăng chi ngân sách khi thật sự cần thiết và có nguồn đảm bảo; hạn chế tối đa ứng trước dự toán ngân sách, hạn chế tối đa chuyển nguồn, đảm bảo các quỹ tài chính ngoài ngân sách hoạt động hiệu quả, bảo đảm vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương và đẩy mạnh phân cấp tạo chủ động cho ngân sách địa phương.

Đại biểu Đinh Thị Phương Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Cùng với đó, đại biểu Đinh Thị Phương Lan cũng đề nghị quản lý chặt chẽ nợ công, ưu tiên bố trí chi trả nợ lãi, gốc đúng hạn; đồng tình với việc tăng dự phòng ngân sách, bố trí đủ vốn thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản.

Về phân bổ vốn, đại biểu Đinh Thị Phương Lan đề nghị làm rõ nguyên nhân của việc chậm trễ trình Quốc hội phân bổ nhiệm vụ chi 70 nghìn tỉ đồng, trong đó nhiều nhiệm vụ chi liên quan đến chính sách con người trong khi thời gian thực hiện ngân sách; phân tích nguyên nhân đầy đủ trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội thấp hơn định mức phân bổ chi thường xuyên để có giải pháp quản lý ngân sách; đề nghị phân bổ vốn ngân sách trung ương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia tránh tình trạng vốn dồn cuối năm thực hiện chương trình. Đại biểu Đinh Thị Phương Lan đề nghị đánh giá nguyên nhân, trách nhiệm, phân tích cụ thể những nhóm chi chuyển nguồn...

Về cơ cấu vốn, đại biểu Đinh Thị Phương Lan đồng tình với đánh giá của Chính phủ và đồng tình với việc ban hành nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù trong việc đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ. Tuy nhiên, về cơ cấu ngân sách trung hạn cần cân đối hài hòa hơn giữa kinh tế với văn hóa, y tế, giáo dục, an sinh xã hội và đối ngoại…

Vốn đầu tư công cần được thực hiện đúng mục đích

Đánh giá giữa nhiệm kỳ thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025; Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 – 2025, đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa thống nhất với các báo của Chính phủ và cơ quan thẩm tra của Quốc hội. Việc thực hiện đầu tư công thời gian qua đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Tuy nhiên, theo đại biểu,việc đầu tư công thời gian qua vẫn còn nhiều vướng mắc cần được sớm tháo gỡ. Cần xác định nguyên nhân, hạn chế để đưa ra các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn đầu tư công. Đặc biệt là nguồn vốn đầu tư công cần tập trung vào việc xây dựng các công trình trọng điểm quốc gia; vốn đầu tư công cần được thực hiện đúng mục đích, đạt hiệu quả, tránh lợi dụng nguồn vốn để trục lợi...

Đại biểu Lê Hữu Trí nhấn mạnh, thời gian qua, công tác đầu tư công theo kế hoạch trung hạn đã được Quốc hội và Chính phủ quyết liệt chỉ đạo triển khai đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Nhiều dự án, công trình trọng điểm, quan trọng của đất nước được triển khai và hoàn thành, mang lại hiệu quả tích cực. Đầu tư công ngày càng thể hiện rõ hơn vai trò dẫn dắt, thu hút các nguồn lực đầu tư từ các khu vực kinh tế ngoài Nhà nước, tạo động lực tăng trưởng kinh tế…

Các đại biểu tham dự phiên làm việc của Quốc hội sáng 2/11 (ảnh: VPQH cung cấp).

Tuy nhiên, theo đại biểu Lê Hữu Trí, trên tổng thể thì công tác đầu tư công vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, nhất là trong khâu tổ chức thực hiện từ công tác xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu đầu tư, công tác chuẩn bị đầu tư, phân bổ nguồn lực giải phóng mặt bằng, triển khai thi công và giải ngân. Trình tự, thủ tục trong đầu tư công cũng như các quy định của pháp luật về đất đai, môi trường, đấu thầu, chi ngân sách khoáng sản còn nhiều vướng mắc và trong nhiều trường hợp là điểm nghẽn, làm chậm công tác giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công và giải ngân các dự án, công trình cần được sóng tháo gỡ.

Đại biểu Lê Hữu Trí cho rằng, vấn đề quan trọng là việc đầu tư phải đúng mục tiêu, từng công trình dự án phải phát huy hiệu quả và bảo đảm chất lượng, tránh tình trạng áp lực giải ngân bằng mọi giá. Điều này càng có ý nghĩa khi mà nguồn lực của đất nước có hạn, trong khi nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế kỹ thuật xã hội là rất lớn để đất nước phát triển theo kịp với các nước trong khu vực…

Còn nhiều vướng mắc liên quan đến lĩnh vực y tế

Đi vào vấn đề cụ thể, đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội cho rằng, quy định xuất vốn đầu tư về công trình y tế còn bất cập.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà cho biết, nhằm xác định tổng mức đầu tư xây dựng, xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng ở giai đoạn chuẩn bị dự án, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định số 510 ngày 19/5/2023 về công bố xuất vốn đầu tư xây dựng công trình và giá xây dựng tổng hợp bộ phận kết cấu công trình bao gồm cả các công trình y tế. Xuất vốn vốn đầu tư xây dựng công trình, tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quá trình chuẩn bị dự án.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy, đối với lĩnh vực y tế, Quyết định 510 chỉ quy định xuất vốn đầu tư cho các công trình bệnh viện đa khoa từ 50 đến 1.000 giường bệnh và công trình bệnh viện chuyên khoa tuyến Trung ương với 1.000 giường bệnh. Trong khi đó, nhiều địa phương hiện nay đang thực hiện kế hoạch đầu tư công để xây dựng bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh với quy mô dưới 1.000 giường như Hà Nội đang thực hiện dự án Bệnh viện Thận tiết niệu, Bệnh viện Nhi, Bệnh viện Mắt, Bệnh viện Mê Linh. Quá trình triển khai lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư với các bệnh viện chuyên khoa gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do không có hướng dẫn về xuất vốn đầu tư.

Do đó, đại biểu Trần Thị Nhị Hà đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung thêm quy định về xuất vốn đầu tư đối các bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh tại Quyết định 510 để làm cơ sở xác định tổng mức vốn đầu tư xây dựng các dự án đầu tư công của ngành y tế.

Bên cạnh đó, đại biểu đề cập về vướng mắc trong việc xác định tiêu chuẩn, định mức trang thiết bị y tế chuyên dùng đối với việc xây dựng mới các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Đề nghị Bộ Y tế sớm sửa đổi Thông tư 08 hướng dẫn cụ thể việc xây dựng, xác định tiêu chuẩn trang thiết bị y tế chuyên dùng làm cơ sở lập hồ sơ đề xuất chủ trương triển khai mua sắm tại các dự án đầu tư công xây mới ở bệnh viện...

Đồng tình với chủ trương tăng bổ sung cân đối ngân sách địa phương

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thành Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ cho biết, về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, đại biểu nhất trí cao với chủ trương tăng bổ sung cân đối ngân sách địa phương. Theo đại biểu, chủ trương này hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật và thực tiễn ở địa phương.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ phát biểu thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Đại biểu cho biết, trong giai đoạn ngân sách 2022-2025, một số chính sách do trung ương ban hành chưa kịp bố trí trong ngân sách địa phương ngay trong đầu giai đoạn ổn định ngân sách, dẫn đến việc ngay sau khi chính sách có hiệu lực thi hành, các địa phương phải sử dụng nguồn vốn thực hiện các nhiệm vụ khác để kịp thời chi trả chế độ cho đối tượng phù hợp. Đến nay một số chính sách, chế độ mới do trung ương ban hành và thực hiện làm tăng chi ngân sách địa phương rất lớn.

Dẫn chứng cụ thể, đại biểu cho biết, chế độ đối với người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố theo quy định tại Nghị định 34 của Chính phủ và nay được thay thế tại Nghị định 33, người hoạt động ở thôn bản, tổ dân phố có không quá 3 chức danh, gồm: bí thư chi bộ, trưởng thôn hoặc tổ trưởng ban công tác mặt trận được hưởng phụ cấp hàng tháng; Trường hợp luật có quy định khác, thực hiện theo quy định của luật đó.

Theo đó, Ngân sách trung ương đã xây dựng mức khoán để đảm bảo cho 3 chức danh nêu trên. Đối với các chức danh còn lại như: thôn đội trưởng, công an viên, y tế thôn bản, ban bảo vệ dân phố, đội trưởng, đội phó dân phòng không thuộc chức danh người hoạt động không chuyên trách ở khu dân cư. Tuy nhiên, các văn bản quy định chế độ chính sách của các chức danh này đang còn hiệu lực. Để đảm bảo ổn định chế độ chính sách cho các lực được Chính phủ quy định, văn bản đang còn hiệu lực, ngân sách địa phương đang phải bố trí để duy trì, nhằm ổn định an ninh trật tự ở cấp xã và khu dân cư…

Vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét đồng ý với đề xuất của Chính phủ tăng bổ sung cân đối cho các địa phương 2% so với dự toán năm 2023, để giảm bớt khó khăn cho các địa phương đang nhận cân đối từ Ngân sách trung ương…

Minh Khôi