Đại biểu Quốc hội lo giới trẻ 'đắm chìm trong thế giới ảo, tổng tài bá đạo'

Phát biểu tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội của Quốc hội sáng 30/10, đại biểu Châu Quỳnh Dao (đoàn An Giang) bày tỏ lo ngại sâu sắc trước thực trạng giới trẻ đang ngày càng “đắm chìm trong thế giới ảo, tổng tài bá đạo”, thiếu kỹ năng và bản lĩnh khi sử dụng mạng xã hội. Bà cho rằng, bên cạnh những tác động tích cực, mạng xã hội đang để lại nhiều hệ lụy đáng lo ngại đối với sức khỏe thể chất, tinh thần và định hướng sống của thanh thiếu niên.

Dẫn khảo sát của UNICEF năm 2022, đại biểu cho biết 82% trẻ 12–13 tuổi và 93% trẻ 14–15 tuổi tại Việt Nam sử dụng Internet mỗi ngày, trung bình từ 5–7 tiếng. Việc dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội khiến thanh thiếu niên dễ mắc các vấn đề về sức khỏe như mất ngủ, ít vận động, suy giảm miễn dịch, tổn thương mắt, cột sống, giảm khả năng tư duy sáng tạo, đồng thời đối mặt nguy cơ cao bị lo âu, trầm cảm và tự hủy hoại bản thân.

Đại biểu Châu Quỳnh Dao

Theo đại biểu Châu Quỳnh Dao, chỉ khoảng 21% trẻ em tự tin rằng mình có đủ kiến thức và kỹ năng để ứng phó với rủi ro trực tuyến. Trong khi đó, hệ thống pháp luật về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng dù đã được chú ý nhưng vẫn thiếu cụ thể.

Bà nêu ví dụ, Nghị định 147 có hiệu lực từ tháng 12/2024 chỉ yêu cầu trẻ dưới 16 tuổi phải có sự giám hộ khi đăng ký tài khoản mạng xã hội, song chưa quy định rõ độ tuổi tối thiểu hay thời lượng sử dụng, như một số quốc gia đã làm – chẳng hạn Úc cấm trẻ dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội, Hà Lan giới hạn trẻ dưới 15 tuổi chỉ được truy cập tối đa 3 giờ/ngày.

Đại biểu cho rằng, ngay cả thuật ngữ “nghiện mạng xã hội” cũng chưa được đưa vào tài liệu chuyên môn của ngành y tế để hướng dẫn chẩn đoán và điều trị, trong khi Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo đây là một dạng rối loạn tâm lý mới đáng lưu ý. Đại biểu tỉnh An Giang chỉ ra thêm rằng, nhiều phụ huynh đang xem thiết bị điện tử như “bảo mẫu giữ trẻ”, còn các trường học vì áp lực thành tích nên chưa chú trọng hoạt động ngoại khóa giúp học sinh phát triển cân bằng.

“Bản thân các em thiếu lý tưởng sống, thiếu bản lĩnh, để rồi đắm chìm trong thế giới ảo, nào là ‘tổng tài bá đạo’ hay ‘ngôn tình lãng mạn’, nhưng khi đối diện thực tế thì kết cục lại nghiệt ngã,” bà nói.

Từ đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội và Chính phủ rà soát, hoàn thiện chính sách quy định rõ độ tuổi và giới hạn thời gian trẻ được phép sử dụng mạng xã hội, đồng thời khuyến khích nghiên cứu chuyên sâu về tác động tiêu cực của không gian mạng đối với thanh thiếu niên.

Bà cũng đề xuất các nhà trường tăng cường giáo dục kỹ năng số, tổ chức hoạt động ngoại khóa giúp học sinh “cai nghiện mạng xã hội”. Mô hình “Đừng để smartphone thao túng chúng ta” tại Trường THPT Ngô Sỹ Liên (An Giang) được bà nêu làm ví dụ điển hình cho cách làm thiết thực, giúp thế hệ trẻ quay lại với đời sống thật.

Tiểu Minh