Đại biểu Quốc hội nêu 3 vấn đề để làm đường cao tốc cho tỉnh nghèo

Phối cảnh tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh. Ảnh:TL

Đây là nội dung được ông Bế Minh Đức nêu tại cuộc gặp gỡ các đại biểu Quốc hội để trao đổi thông tin về các dự án đầu tư giao thông đường bộ Việt Nam theo hình thức PPP, do phòng Thương mại và Công nghiệp việt Nam (VCCI), phối hợp với Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) tổ chức.

Buổi gặp gỡ có sự tham dự của 9 đoàn đại biểu các tỉnh Cao Bằng, Phú Yên, Bình Định, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Lạng Sơn, Cà Mau, Thừa Thiên Huế, đại diện Bộ Giao thông vận tải, Kế hoạch & Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Vietinbank.

Tại cuộc gặp gỡ, nhiều ý kiến của đại biểu đã xoay quanh các vấn đề đảm bảo sự bình đẳng giữa cơ quan nhà nước và nhà đầu tư. Thay đổi cơ chế, chính sách ảnh hưởng tới phương án tài chính của dự án. Cơ chế chia sẻ rủi ro giữa nhà nước và nhà đầu tư chưa sòng phẳng.

Lãnh đạo VARSI cho biết, với nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng đang ngày càng gia tăng trong bối cảnh nguồn ngân sách Nhà nước không đáp ứng đủ nhu cầu, thì đầu tư theo phương thức đối tác công - tư PPP nói chung và đầu tư theo hình thức BOT nói riêng đã thể hiện được vai trò quan trọng trong việc phát triển kết cấu hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thời gian qua Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều chính sách rất cụ thể đẩy mạnh các hình thức xã hội hóa để phát huy tiềm năng, huy động nhiều nguồn lực xã hội tham gia đầu tư phát triển kính tế, xã hội.

Ngày 18/6/2020 Quốc hội khóa XIV thông qua Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư số 64/2020/QH14 (Luật PPP), Luật PPP ra đời tháo gỡ được nhiều vướng mắc cũng như tạo được niềm tin nhà đầu tư yên tâm đầu tư vốn.

Tuy nhiên, từ thực tiễn trong quá trình triển khai dự án, trong lĩnh vực đầu tư theo hình thức đối tác công tư còn nhiều vấn đề tồn tại cần được giải quyết.

Buổi làm việc với các đoàn đại biểu Quốc hội do VCCI phối hợp với VARSI tổ chức. Ảnh:TL

Là một tỉnh vùng biên đang có dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, ông Bế Minh Đức - Phó đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng, cho rằng để xây dựng đường cao tốc tại tỉnh nghèo cần 3 điều kiện, địa phương phải có sự đồng hành của doanh nghiệp/nhà đầu tư giàu khát vọng, phải có cơ chế vốn riêng cho địa phương đặc thù và, tính đồng bộ kết nối.

Ông Bế Minh Đức cho biết: “Nhiệm vụ xây dựng tuyến đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh rất khó khăn, nặng nề. Với điều kiện địa hình hiểm trở trở, vị trí địa lý vùng biên, điều kiện kinh tế xã hội ở Cao Bằng còn khó khăn, suất đầu tư dự án lại lớn, điều đó không đảm bảo về phương án tài chính cho dự án.

Tôi cho rằng, đối với những địa phương nhiều “điễm nghẽn” như Cao Bằng rất cần Nhà nước quan tâm, có cơ chế riêng thì dự án mới khả thi”.

Cũng theo ông Bế Minh Đức, hiện nay, tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng nối cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn đến các cửa khẩu chưa thể triển khai tiếp đã làm giảm hiệu quả khai thác tuyến Bắc Giang - Lạng Sơn. Tuyến này hoàn thành mới có cơ sở để triển khai cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Xét dưới mọi góc độ, cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng hội đủ mọi yếu tố quan trọng nhất như có sự quyết tâm của Chính phủ; có nhà đầu tư có kinh nghiệm với tốc độ triển khai dự án thần tốc và tiết kiệm nhất Việt Nam.

Đóng một vai trò quan trọng là vậy nhưng do chưa bố trí vốn NSNN và vốn tín dụng nên 43km đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng vẫn dậm chân tại chỗ trong sự “nóng ruột” của Lạng Sơn, Cao Bằng, nhà đầu tư và ngân hàng tín dụng.