Đại học không 'học đại'

Với nguyên tắc mỗi thí sinh chỉ trúng tuyển một nguyện vọng duy nhất, có em hạnh phúc vì đạt được mong muốn, có em trúng tuyển nhưng không vui vì chỉ là nguyện vọng “chống cháy”.

Trong hai ngày cuối tuần qua, hơn 4.600 sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân trở thành tân cử nhân, gia nhập thị trường lao động. Năm nay, đại học này “xuất” hơn 7.600 sinh viên ra thị trường sau 2 đợt tổ chức lễ tốt nghiệp. Trong đó, có hơn 88% sinh viên tốt nghiệp từ loại giỏi trở lên.

Nụ cười hạnh phúc trên môi tân cử nhân khi đón nhận tấm bằng từ lãnh đạo nhà trường, phụ huynh hân hoan vì đã bắt đầu nhìn thấy trái ngọt. Nhưng các cô cậu cử nhân sẽ bơi như thế nào trong thị trường lao động? Thời gian học đại học, ngoài kiến thức chuyên môn, sinh viên được “nhúng” vào thực tế qua một vài tháng thực tập hay những việc làm thêm. Những cái “nhúng” đó giống như chuồn chuồn đạp nước, nhìn thấy mặt nước bao la, tưởng cơ hội nhưng không biết rằng ẩn sau đó là những khó khăn, thách thức, nếu không nỗ lực, không thể vượt qua. Hành trang của mỗi tân cử nhân là chứng chỉ ngoại ngữ, chứng chỉ tin học, bảng điểm các môn học, chỉ là một phần yêu cầu rất nhỏ trong hành trình chinh phục nghề nghiệp tương lai.

Phía trước mỗi cử nhân sẽ là chặng đường dài phải tự học, người thầy của họ không còn là thầy cô mà là đồng nghiệp, là các mối quan hệ trong cơ quan, những va đập trong xã hội. Những bài học đó không có trong sách vở và không miễn phí. Cái giá có thể phải trả đôi khi rất đắt nhưng cần thiết để mỗi người trưởng thành.

Ngày hôm nay, thí sinh có thể tự hào bước vào cổng trường đại học với điểm chuẩn tuyệt đối 30/30 hay chỉ 18,19/30 hoặc thậm chí 15/30. Bốn năm học trôi qua, bước ra khỏi cánh cổng đó, họ đã là một người lao động và đón đợi họ là những môn học không tên như làm việc nhóm, thiết lập các mối quan hệ, tìm cách thể hiện năng lực bản thân...

Thế hệ gen Z (sinh từ năm 1997 – 2009) bước chân vào đại học khi thế giới lật sang trang mới sau đại dịch COVID-19. Sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI) đã sắp xếp lại ngành nghề, sắp xếp lại thị trường lao động. Do vậy, những cô cử, cậu cử không chỉ đối mặt với sự cạnh tranh của những người bạn đồng trang lứa mà còn cạnh tranh khốc liệt với những khối sắt thép không cảm xúc có bộ não chính xác hơn con người mang tên robot, hoặc một phần mềm vô hình thay thế cả nghìn lao động.

Điểm chuẩn hôm nay có thể đo được năng lực đầu vào trường đại học đối với mỗi thí sinh, nhưng thị trường lao động ngày mai không chỉ đo bằng điểm số các môn học. Nếu vào đại học chỉ “học đại”, không chắt chiu từng chút kiến thức, từng cơ hội nâng cao kĩ năng mềm, thị trường lao động trong tương lai là kì thi khắt khe nhất đón đợi những thí sinh trúng tuyển đại học hôm nay.

Theo Nghiêm Huê (TPO)