Đại sứ Dương Hoài Nam: Tầm cao mới, cơ hội mới cho quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Czech

Thủ tướng Phạm Minh Chính đón và hội đàm với Thủ tướng Cộng hòa Czech Petr Fiala ngày 21/4/2023 tại Hà Nội. (Nguồn: VGP)

Trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam trước thềm chuyến thăm chính thức Cộng hòa Czech của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Czech Dương Hoài Nam nhấn mạnh ý nghĩa cũng như thời điểm đặc biệt của chuyến thăm, đồng thời đểm lại những thành tựu nổi bật trong 75 năm qua của quan hệ song phương.

Xin Đại sứ cho biết tầm quan trọng của chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đối với mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Cộng hòa Czech, đặc biệt khi hai nước đang kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (2/2/1950-2/2/2025)?

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân sẽ thăm chính thức Cộng hòa Czech từ ngày 18-20/1 theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ Cộng hòa Czech Petr Fiala.

Chuyến thăm có ý nghĩa hết sức quan trọng, diễn ra đúng vào dịp hai nước kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Trên cơ sở những thành tựu đạt được và tiếp nối đà phát triển tích cực trong quan hệ giữa hai nước thời gian qua, dự kiến Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ cùng Thủ tướng Cộng hòa Czech tuyên bố nâng cấp quan hệ trong dịp này, mở ra một chương mới, đưa quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước lên một tầm cao mới, sâu rộng, thực chất và hiệu quả.

Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Czech Dương Hoài Nam.

Những hoạt động, nội dung điểm nhấn trong chuyến thăm này là gì? Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa Czech đã chuẩn bị cho sự kiện quan trọng này như thế nào?

Tiếp nối chuyến thăm rất thành công của Thủ tướng Cộng hòa Czech Petr Fiala đến Việt Nam vào tháng 4/2023, chuyến thăm chính thức Cộng hòa Czech của Thủ tướng Phạm Minh Chính là dịp để hai bên cùng nhìn lại chặng đường 75 năm quan hệ được xây dựng dựa trên nền tảng tin cậy chính trị, hợp tác bền vững và tôn trọng lẫn nhau.

Đây là chuyến thăm Cộng hòa Czech đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam kể từ sau đại dịch Covid-19 và cũng là chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên tới Cộng hòa Czech trong năm mới 2025, đồng thời mở đầu cho chuỗi các sự kiện kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Điểm nhấn nổi bật trong chuyến thăm lần này là quyết tâm của Lãnh đạo cấp cao hai nước trong việc nâng cấp quan hệ song phương lên tầm cao mới. Hai bên sẽ tập trung trao đổi các biện pháp tăng cường quan hệ hợp tác sâu rộng và toàn diện trên các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại - đầu tư, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo, văn hóa - thể thao - du lịch, lao động, phát triển bền vững và thúc đẩy giao lưu nhân dân, góp phần làm sâu sắc hơn nữa các nền tảng hợp tác sẵn có, khai thác thêm nhiều lĩnh vực hợp tác tiềm năng, mở ra những cơ hội mới cho hợp tác giữa Việt Nam và Cộng hòa Czech.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên dự kiến sẽ ký kết một số văn kiện thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, thể thao…; tiếp tục trao đổi khả năng thiết lập đường bay trực tiếp giữa hai nước cũng như mở Trung tâm văn hóa tại mỗi nước nhằm thúc đẩy thương mại, đầu tư, du lịch và giao lưu nhân dân.

Một điểm nhấn nữa của chuyến thăm là việc Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân dự Xuân Quê hương 2025 do Đại sứ quán phối hợp với Liên hiệp Hội người Việt Nam tại châu Âu và Liên hiệp Hội người Việt Nam tại Cộng hòa Czech tổ chức. Đây là lần đầu tiên Lãnh đạo cấp cao Việt Nam tham dự Xuân Quê hương, chúc Tết bà con kiều bào ta tại Cộng hòa Czech. Sự kiện này góp phần khẳng định chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước ta luôn coi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không thể tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác giữa nước ta với các nước trên thế giới.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa Czech đã tích cực triển khai, phối hợp với các bộ, ngành hữu quan của hai nước hoàn tất công tác chuẩn bị cho chuyến thăm.

Trong quá trình này, Đại sứ quán luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực của Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Thượng viện, Hạ viện và các cơ quan liên quan của Cộng hòa Czech. Điều này thể hiện rõ Cộng hòa Czech đặc biệt coi trọng quan hệ với Việt Nam cũng như chuyến thăm chính thức Cộng hòa Czech của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân.

Đại sứ Dương Hoài Nam (phải) chào xã giao Bộ trưởng Ngoại giao Cộng hòa Czech Jan Lipavsky ngày 29/4/2024, tại trụ sở Bộ Ngoại giao Cộng hòa Czech. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại CH Czech)

Trong 75 năm qua, quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Czech có những điểm nhấn gì nổi bật, thưa Đại sứ?

Để nói về những điểm nhấn, nét nổi bật trong quan hệ Việt Nam-Cộng hòa Czech được vun đắp và củng cố qua nhiều thế hệ trong suốt 75 năm qua, trước hết phải kể đến chuyến thăm thành phố Chrastava ngày 20/7/1957 nhân chuyến thăm cấp Nhà nước đến Tiệp Khắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (17-21/7/1957). Tại đây, Người đã gặp gỡ, động viên nhóm 100 thiếu sinh quân được Người trực tiếp cử sang học tập tại thành phố Chrastava, tỉnh Liberec, khóa học 1956-1959. Điều rất đáng trân trọng là tất cả các kỷ vật, tư liệu về chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của các thiếu sinh quân Việt Nam được lưu giữ, trưng bày trang trọng tại Ủy ban Nhân dân thành phố Chrastava.

Đây cũng là sự khởi đầu, nền móng vững chắc cho hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo. Nhờ đó, nhiều thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam đã được cử sang Czech học tập đã trở về đất nước xây dựng và phát triển sự nghiệp, trong đó nhiều người thành công, giữ các chức vụ quan trọng, góp phần làm cầu nối thúc đẩy quan hệ hữu nghị Việt Nam-Cộng hòa Czech ngày càng phát triển vững mạnh.

Từ những thế hệ người Việt Nam đầu tiên sang Tiệp Khắc đến nay, cộng đồng người Việt Nam tại Czech không ngừng lớn mạnh. Hiện có khoảng 100.000 người Việt sinh sống, làm việc tại Cộng hòa Czech, được Chính phủ đánh giá là cộng đồng chăm chỉ, hội nhập thành công và có nhiều đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế-xã hội sở tại và là một trong những cộng đồng dân tộc thiểu số lớn nhất tại Cộng hòa Czech.

Có thể nói, nhờ những nhân tố đặc biệt này mà quan hệ song phương giữa hai nước đã duy trì được đà phát triển ổn định và tích cực trong 75 năm qua. Lãnh đạo cấp cao hai nước liên tục có các chuyến thăm song phương, tích cực phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và các tổ chức quốc tế.

Hai bên duy trì các cơ chế hợp tác song phương hiệu quả, quan trọng như Ủy ban Liên chính phủ về Kinh tế họp định kỳ 2 năm/lần đến nay đã họp được 7 phiên. Tính đến nay, hai bên đã ký kết, triển khai khoảng 50 hiệp định và thỏa thuận song phương.

Bên cạnh đó, Cộng hòa Czech coi Việt Nam là đối tác hàng đầu, cửa ngõ kết nối ASEAN với châu Âu, đồng thời là một ưu tiên trong chiến lược châu Á-Thái Bình Dương của Cộng hòa Czech.

Quan hệ giữa hai nước trong thời gian qua được triển khai hiệu quả trên nhiều lĩnh vực, nổi bật là chính trị - ngoại giao, thương mại - đầu tư, năng lượng, đổi mới sáng tạo...

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) đã và đang đem lại cho cả Việt Nam và Czech những lợi ích thực chất về kinh tế-thương mại-đầu tư. Theo số liệu của Cộng hòa Czech, kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước năm 2023 đạt 2,9 tỷ USD, tăng 19% so với năm 2022 và dự kiến đạt 3,8 tỷ USD năm 2024, tăng 28% so với năm 2023. Cộng hòa Czech cũng là quốc gia thành viên đầu tiên của Liên minh châu Âu (EU) phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA).

Cộng hòa Czech hiện có 41 dự án đầu tư trực tiếp tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký là 92,39 triệu USD, trong đó có một số dự án hải đăng xây dựng Nhà máy sản xuất xe ô tô SKODA tại Quảng Ninh và Nhà máy nhiệt điện Mông Dương 2...

Hai bên còn nhiều tiềm năng, dư địa để mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực khác như chuyển đổi xanh, chuyển đối số, năng lượng tái tạo, khai khoáng…

Đại sứ Dương Hoài Nam và các đại biểu cắt băng khai mạc ASEAN Food Corner 2024 tháng 10/2024 góp phần đưa hàng hóa ASEAN đến gần hơn với người tiêu dùng tại Cộng hòa Czech và châu Âu.

Tết Ất Tỵ 2025 đang tới gần, Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa Czech sẽ có những hoạt động, sự kiện gì nhằm thắt chặt tình đoàn kết hướng về quê hương đất nước trong cộng đồng người Việt Nam?

Tăng cường đại đoàn kết, vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hướng về quê hương đất nước luôn là một trọng tâm công tác của Đại sứ quán.

Trong năm 2024 vừa qua, Đại sứ quán đã phối hợp chặt chẽ với Liên hiệp Hội người Việt Nam tại châu Âu và Liên hiệp Hội người Việt Nam tại Cộng hòa Czech triển khai nhiều hoạt động có ý nghĩa, nổi bật là hưởng ứng lời kêu gọi của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài quyên góp được 5,7 tỷ VND ủng hộ các nạn nhân của cơn bão Yagi tháng 9/2024 và quyên góp ủng hộ người dân bị ảnh hưởng bởi lũ lụt lớn nhất trong lịch sử Cộng hòa Czech tại 3 tỉnh miền Đông nước này. Cộng đồng người Việt Nam là nhóm dân tộc thiểu số đầu tiên ở sở tại quyên góp ủng hộ các nạn nhân của trận lũ này. Nghĩa cử cao đẹp đó đã được Chính phủ Cộng hòa Czech và chính quyền 3 tỉnh ghi nhận, đánh giá cao.

Trong năm mới 2025, Đại sứ quán sẽ tiếp tục chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành hữu quan của hai nước cũng như Liên hiệp Hội người Việt Nam tại châu Âu và Liên hiệp Hội người Việt Nam tại Cộng hòa Czech tổ chức một số hoạt động thiết thực kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao hai nước, trong đó tập trung giới thiệu, quảng bá truyền thống văn hóa, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam không chỉ hướng tới đối tượng là người dân sở tại mà cả thế hệ thứ hai và ba người Việt Nam tại Cộng hòa Czech để giúp thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên tại Cộng hòa Séc hiểu biết về lịch sử, văn hóa của Việt Nam, qua đó ngày càng gắn bó với quê hương, đất nước.

Cùng với đó, như đã nói ở trên, sự hiện diện của Thủ tướng Chính phủ và Phu nhân tại Xuân Quê hương năm 2025 ở Praha, chúc Tết bà con kiều bào có ý nghĩa to lớn, góp phần khơi dậy tinh thần đại đoàn kết dân tộc và hướng về quê hương, đất nước của cộng đồng người Việt Nam tại Cộng hòa Czech.

Xin cảm ơn Đại sứ!

Cộng đồng người Việt Nam tại Cộng hòa Czech chung tay khắc phục hậu quả bão số 3 (bão Yagi) gây ra vào tháng 9/2024.

Thu Trang