Đại sứ Morocco: Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là cơ hội để hai nước chia sẻ những nền tảng và định hướng chung

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tiếp Chủ tịch Hạ viện Morocco Rachid Talbi El Alami, tháng 1/2025. (Nguồn: quochoi.vn)

Nhân dịp Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sắp thăm chính thức Morocco, Đại sứ Morocco tại Việt Nam Jamale Chouaibi đã chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam ý nghĩa cũng như kỳ vọng về chuyến thăm của người đứng đầu Quốc hội Việt Nam tới quốc gia Bắc Phi.

Đại sứ có thể chia sẻ ý nghĩa và kỳ vọng về chuyến thăm chính thức Morocco sắp tới của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn?

Đại sứ Morocco tại Việt Nam Jamale Chouaibi. (Ảnh: Thu Trang)

Chuyến thăm chính thức Morocco của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là minh chứng cho ý chí chính trị chân thành từ cả hai phía nhằm làm sâu sắc và mở rộng hơn nữa phạm vi quan hệ đối tác giữa hai nước chúng ta.

Chuyến thăm cũng thể hiện sự trân quý và coi trọng lẫn nhau cũng như đề cao mối quan hệ hữu nghị truyền thống gắn kết hai nước.

Đây là cơ hội để hai nước chia sẻ những nền tảng và giá trị, định hướng chung. Thứ nhất, cam kết thúc đẩy hòa bình thế giới và giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình.

Thứ hai, thúc đẩy hợp tác Nam-Nam để giải quyết các thách thức toàn cầu về kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm, chuyên môn, kiến thức và thực tiễn giữa các nước đang phát triển.

Thứ ba, cả hai quốc gia đều có vị trí địa chính trị quan trọng. Trong khi Việt Nam được coi là cửa ngõ vào Đông Nam Á, thì Morocco như cầu nối kinh tế giữa châu Phi và châu Âu.

Thứ tư, cả hai quốc gia đều là những nền kinh tế năng động mới nổi theo đuổi tăng trưởng bền vững gắn liền với chủ nghĩa đa phương và đa dạng hóa đối tác. Nhiều quốc gia châu Phi coi Việt Nam là điển hình thành công về mô hình phát triển kinh tế xã hội và là nguồn cảm hứng để học tập kinh nghiệm.

Những điểm tương đồng này tạo điều kiện cho hai nước củng cố, tăng cường hợp tác và cùng tiến xa hơn.

Thiết lập quan hệ ngoại giao từ 1961, Morocco là một trong những nước đi đầu trong việc công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Hai nước đã trải qua một hành trình lịch sử gần 65 năm với mối quan hệ sâu sắc, tốt đẹp trên nhiều lĩnh vực và đang trên đà phát triển hơn nữa. Đại sứ có thể chia sẻ những dấu ấn nổi bật trong quan hệ hợp tác song phương trong hơn sáu thập kỷ qua?

Trong nhiều thập kỷ qua, hợp tác giữa Morocco và Việt Nam đã không ngừng gia tăng. Nền tảng của mối quan hệ giữa hai nước dựa trên lịch sử, có từ trước khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, bắt nguồn từ những năm 1940 và 1950 khi nhiều binh lính Morocco bị Pháp đưa đến Đông Nam Á để chiến đấu trong một cuộc chiến không phải của họ.

Nhiều người lính Morocco đã ra khỏi lực lượng Pháp để tham gia cuộc đấu tranh chính nghĩa cùng nhân dân Việt Nam dưới sự dẫn dắt của lãnh tụ Hồ Chí Minh. Cổng Morocco tại Ba Vì (Hà Nội), được xây dựng trong giai đoạn 1956-1960 bởi những người lính Morocco, ngày nay vẫn sừng sững như chứng nhân cho ký ức chung và tình đoàn kết giữa hai dân tộc.

Nhân đây, tôi cũng muốn nhắc đến sáng kiến rất đáng ca ngợi của phía Việt Nam khi xây dựng Cổng Việt Nam tại Douar Sfari gần Kenitra, nơi những gia đình Việt Nam-Morocco định cư cách đây khoảng 50 năm. Hai chiếc cổng như hai người anh em sinh đôi là một lời nhắc nhở cho các thế hệ tương lai rằng chúng ta phải luôn trân trọng và phát huy mối quan hệ lịch sử, văn hóa sâu sắc này.

Trong những năm qua, quan hệ giữa Morocco và Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, thể hiện qua các chuyến thăm, các cuộc tiếp xúc cấp cao, cả ở nghị viện lẫn chính phủ. Trong ba năm trở lại đây, có thể kể đến một số cuộc gặp, chuyến thăm nổi bật như: Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn và Chủ tịch Hạ viện Morocco Rachid Talbi El Alami gặp bên lề Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN lần thứ 43 (AIPA) (tháng 11/2022); Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Việt Nam thăm Morocco (tháng 11/2022), trong chuyến thăm, hai bên đã ký biên bản ghi nhớ về việc tăng cường hợp tác song phương giữa hai cơ quan tư pháp, đặc biệt trong lĩnh vực truy tố tội phạm xuyên quốc gia; Cao ủy Cựu kháng chiến và cựu thành viên Quân đội giải phóng Morocco El Mostafa El Ktiri thăm và làm việc tại Việt Nam (tháng 3/2024); Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa thăm và làm việc tại Morocco (tháng 6/2024); Tổng Thư ký Hạ viện Morocco, Chủ tịch Hiệp hội Tổng Thư ký Nghị viện thế giới (ASGP) Najib El Khadi thăm và làm việc tại Việt Nam (tháng 6/2024)…

Những chuyến thăm này đã mang lại kết quả tích cực, xác định những lĩnh vực then chốt giữa hai bên và góp phần mở ra những chân trời mới trong nhiều lĩnh vực.

Trong các trụ cột hợp tác giữa hai nước, kênh đối ngoại nghị viện luôn được hai nước coi trọng phát triển. Đại sứ có thể chia sẻ nhận định về hợp tác nghị viện hai nước thời gian qua?

Trong thập kỷ qua, quan hệ Việt Nam-Morocco đã chứng kiến những bước phát triển quan trọng, trong đó đối ngoại nghị viện đóng góp phần không nhỏ. Đặc biệt, phải kể đến chuyến thăm Morocco của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (tháng 3/2019); chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Hạ viện Morocco Habib El Malki (tháng 12/2017); chuyến thăm Việt Nam của Tổng Thư ký Hạ viện Morocco, Chủ tịch Hiệp hội Tổng Thư ký Nghị viện thế giới (ASGP) Najib El Khadi (tháng 6/2024); Chủ tịch Hạ viện Morocco Rachid Talbi El Alami tham dự Hội nghị Ban Chấp hành Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF) do Quốc hội Việt Nam đăng cai tại Cần Thơ (tháng 1/2025) và sắp tới đây là chuyến thăm chính thức Morocco của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Với sự ủng hộ của Việt Nam, Morocco đã trở thành quan sát viên của Hội đồng liên nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA) vào ngày 10/9/2020, trở thành quốc gia Arab và châu Phi đầu tiên đạt được quy chế này.

Thông qua các chuyến thăm của lãnh đạo nghị viện, hai cơ quan lập pháp đã ký kết các biên bản ghi nhớ và nhiều lĩnh vực hợp tác đã được xác định, cụ thể là: chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai công tác nghị viện; trao đổi kinh nghiệm bằng cách đưa nguồn nhân lực vào phục vụ công tác tham vấn; củng cố “Quốc hội điện tử”, đặc biệt là các ứng dụng di động dành riêng cho công tác nghị viện; phát huy quan hệ lịch sử (thông qua Phòng truyền thống Quốc hội); duy trì sự ủng hộ lẫn nhau trong các diễn đàn quốc tế, bao gồm AIPA, ASGP, APF và Liên minh Nghị viện quốc tế (IPU); tăng cường trao đổi các đoàn đại biểu nghị viện cấp cao…

Có thể nói, chuyến thăm sắp tới của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn là cơ hội mở ra một giai đoạn mới, nơi quan hệ song phương giữa hai nước chúng ta sẽ đạt đến những tầm cao mới, ngày càng gắn kết và toàn diện hơn.

Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang tiếp Đại sứ Morocco tại Việt Nam Jamale Chouaibi ngày 18/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Quang Hòa)

Tại cuộc gặp với Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trong khuôn khổ Hội nghị Ban Chấp hành APF tại Cần Thơ vào tháng 1/2025, Chủ tịch Hạ viện Morocco Rachid Talbi El Alami và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định mong muốn tiếp tục duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng hiệu quả, thực chất trên tất cả các lĩnh vực. Theo Đại sứ, thời gian tới, hai nước sẽ có những chương trình hợp tác nào để thúc đẩy hợp tác song phương, đặc biệt trong những lĩnh vực ưu tiên chung?

Là người trực tiếp được tham dự cuộc gặp giữa Chủ tịch Hạ viện Talbi El Alami và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, tôi có thể khẳng định đó là một cuộc gặp rất hiệu quả, thiết thực, hai bên khẳng định rằng mối quan hệ song phương không nên chỉ giới hạn trong trao đổi thương mại, mà cần phải vươn tới những lĩnh vực tiềm năng khác.

Hiện hai nước đã khởi động các kế hoạch và tầm nhìn đầy tham vọng ở một số lĩnh vực then chốt như năng lượng tái tạo, chuyển đổi số, du lịch, nông nghiệp, cơ sở hạ tầng và hậu cần, công nghiệp hóa…

Với mục tiêu trở thành những nền kinh tế mới nổi hàng đầu trong khu vực, Morocco và Việt Nam có thể chia sẻ kinh nghiệm, chuyên môn và trao đổi sáng kiến thông qua việc thành lập các tiểu ban chuyên trách cho từng lĩnh vực.

Một điểm thuận lợi là hai nước có nền kinh tế bổ trợ cho nhau, Morocco có thế mạnh về phân bón, năng lượng tái tạo và công nghiệp ô tô, trong khi Việt Nam có nhiều kinh nghiệp trong nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, dệt may, điện tử và sản xuất.

Trong những năm qua, kim ngạch thương mại song phương đã tăng trưởng đáng kể nhưng vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng mỗi nước trong khi hai nước đã đặt ra mục tiêu kim ngạch song phương đạt 500 triệu USD vào năm 2026.

Hai bên có nhu cầu thúc đẩy thương mại hàng hóa, đầu tư và hợp tác công nghiệp, đặc biệt là trong các lĩnh vực như hóa chất, phân bón, nông nghiệp và chế biến thực phẩm.

Việt Nam và Morocco cũng có nhiều cơ hội để thúc đẩy hợp tác phát triển trong ngành công nghiệp Halal, tận dụng khả năng tiếp cận thị trường thứ ba thông qua các hiệp định thương mại tự do.

Chung cam kết thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) và đang nhanh chóng chuyển đổi năng lượng tái tạo, hai nước có thể chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn tốt nhất trong hoạch định chính sách, xây dựng nguồn lực và phát triển nhân lực trong ngành công nghiệp xanh.

Đặc biệt, hợp tác logistics và tài chính cũng được xác định là những lĩnh vực then chốt để hỗ trợ các hoạt động xuất nhập khẩu và tạo điều kiện thuận lợi cho dòng chảy thương mại.

Do đó, hai nước chúng ta nên tập trung nỗ lực kết nối các tuyến đường biển trực tiếp giữa Cơ quan Cảng Quốc gia Morocco (L’Agence Nationale des Ports) và Công ty cổ phần Cảng Sài Gòn. Qua đó, xây dựng một chuỗi logistics vững mạnh giữa Morocco và Việt Nam, tạo nền tảng cho xuất khẩu sang châu Phi.

Trong khi Việt Nam đang xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng thì Morocco có Thành phố Tài chính Casablanca - trung tâm tài chính hàng đầu thị trường châu Phi.

Ở góc độ khu vực, Morocco luôn ưu tiên khu vực châu Phi trong khi Việt Nam bày tỏ coi trọng khu vực này và đang tìm cách mở rộng mạng lưới đối tác ra ngoài các đối tác truyền thống. Là nhà đầu tư lớn nhất Tây Phi và lớn thứ hai ở châu lục, Morocco có thể đóng vai trò cầu nối để Việt Nam củng cố sự hiện diện tại châu lục đầy triển vọng này trong các lĩnh vực tiềm năng như thương mại, đầu tư, năng lượng, môi trường, công nghệ thông tin và truyền thông và nông nghiệp.

Hai nước có thể hợp tác tại châu Phi thông qua các dự án liên doanh, hợp tác kỹ thuật và kinh tế ba bên, giống như các sáng kiến hiện tại của Morocco với các nước châu Á khác như Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc.

Ngược lại, với vị trí chiến lược tại Đông Nam Á và là thành viên của ASEAN, Việt Nam mang đến triển vọng hợp tác kinh tế đầy hứa hẹn với Morocco. Là quốc gia coi trọng hợp tác Nam-Nam, Morocco ưu tiên hàng đầu việc phát triển quan hệ chặt chẽ hơn với các nước ASEAN.

Morocco cũng đã ký các văn kiện gia nhập Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á (TAC) vào năm 2016. Các nguyên tắc của Hiệp ước TAC hoàn toàn phù hợp với chính sách của Morocco, cụ thể là tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ và giải quyết hòa bình các tranh chấp thông qua đối thoại và các biện pháp ngoại giao.

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng và Đại sứ Morocco tại Việt Nam Jamale Chouaibi cùng các đại biểu tại Lễ kỷ niệm 25 năm Ngày lên ngôi của Quốc vương Mohammed VI, ngày 30/7/2024 tại Hà Nội. (Nguồn: ĐSQ Morocco tại Việt Nam)

Morocco còn là quốc gia châu Phi và Arab đầu tiên gia nhập Ủy hội sông Mekong (MRC) với tư cách là đối tác vào năm 2017. Việc Morocco trở thành đối tác đối thoại của ASEAN vào năm 2023, với sự hỗ trợ của Việt Nam, đã mở ra những chân trời mới cho sự hợp tác thực chất và hiệu quả với tất cả các thành viên ASEAN.

Với vị thế đều là những nhân tố chủ chốt trong khu vực, Morocco kỳ vọng sẽ trở thành cửa ngõ để Việt Nam tăng cường hiện diện ở thị trường châu Phi, đặc biệt là Tây Phi, trong khi Việt Nam là cầu nối lý tưởng để Morocco thâm nhập thị trường ASEAN. Và hợp tác giữa hai nước chúng ta sẽ không chỉ dừng lại ở cấp độ song phương mà còn ở cấp độ khu vực.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

(thực hiện)

Thu Trang