Đại tướng Lương Tam Quang:Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng để xâm phạm an ninh quốc gia

Sáng 15.9, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề "Sức mạnh không giới hạn và những thách thức khó dự báo của trí tuệ nhân tạo – Tác động và ứng phó chính sách”.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh: trí tuệ nhân tạo không còn là công nghệ của tương lai, mà đã và đang hiện diện sâu sắc trong thực tại, định hình lại cấu trúc kinh tế, xã hội và thậm chí trật tự an ninh toàn cầu.

Các đại biểu dự hội thảo chụp ảnh lưu niệm

Bộ trưởng Bộ Công an đánh giá, trong cuộc cách mạng khoa học, công nghệ lần thứ tư, AI được đánh giá là một trong những công nghệ then chốt, yếu tố có thể dẫn đến thay đổi trật tự toàn cầu trong tương lai. Với khả năng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tối ưu hóa sản xuất, cải thiện y tế, đổi mới giáo dục, nâng cao năng lực quản trị xã hội, Al giúp các quốc gia tiết kiệm chi phí, gia tăng hiệu quả, mở rộng trì thức, là tài nguyên, nguôn lực, động lực khẳng định vị thế quốc gia trong kỷ nguyên số.

Tuy nhiên, AI cũng đặt ra những thách thức chưa từng có về khoảng trống pháp lý, rủi ro đạo đức, lạm dụng công nghệ cho tội phạm mạng, chiên tranh thông tin, xâm phạm quyền riêng tư dữ liệu, đặc biệt là ngụy cơ tác động đến quốc phòng, an ninh. Nhận thức tầm quan trọng của Al, hầu hết các quốc gia, nhất là các nước lớn đều đặc biệt quan tâm, ban hành nhiều chính sách liên quan vấn đề này.

Tuy nhiên, đi kèm với tiềm năng đó là những thách thức chưa từng có, không chỉ về mặt kỹ thuật hay đạo đức công nghệ, mà còn về pháp lý, an ninh, chủ quyền dữ liệu và nguy cơ gia tăng bất bình đẳng nếu không có định hướng phát triển đúng đắn.

Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh: “Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc thậm chí dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận”.

Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an phát biểu khai mạc hội thảo

Bộ trưởng Lương Tam Quang nhắc tới Nghị quyết số 31 và Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị đều thể hiện rõ chủ trương của Trung ương. Đặc biệt khẳng định đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số là "chìa khóa vàng" để đất nước vượt qua bẫy thu nhập trung bình, vươn lên nhóm quốc gia phát triển vào giữa thế kỷ 21.

Trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược được ưu tiên, AI được xác định là một đột phá mang tính quyết định, có khả năng định hình lại phương thức quản trị quốc gia, tạo động lực phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, xây dựng nền kinh tế tri thức.

Theo các đánh giá quốc tế và nội lực trong nước, tiềm năng phát triển AI của Việt Nam là rất lớn. Nếu được khai thác hiệu quả, AI có thể đóng góp khoảng 79,3 tỉ USD - tương đương 12% GDP của Việt Nam vào năm 2030. Việt Nam hiện đã hình thành hệ sinh thái sơ khởi gồm hàng trăm doanh nghiệp AI, đứng thứ hai Đông Nam Á về số lượng startup trong lĩnh vực này. Đồng thời, tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng AI trong hoạt động bán hàng đạt tới 75% - một con số cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân.

Tuy nhiên, đó chỉ là những kết quả bước đầu. Theo Bộ trưởng Bộ Công an, yêu cầu xử lý hài hòa giữa phát triển và kiểm soát, giữa đổi mới và kỷ cương, giữa cơ hội và rủi ro, giữa hội nhập và độc lập, tự chủ đối với vấn đề AI... đang đặt ra cấp bách. Đòi hỏi những định hướng chiến lược dài hạn, toàn diện và đồng bộ, tìm ra con đường phù hợp đối với Việt Nam, từ hệ thống pháp luật, hạ tầng, nhân lực, định vị mục tiêu phát triên trí tuệ nhân tạo tất cả cần được định hình trên nền tảng giá trị nhân văn, vì mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái AI phục vụ con người, bảo vệ quyền con người, đồng thời củng cố an ninh quốc gia trong môi trường số.

Bộ trưởng nhấn mạnh: "Phát triển trí tuệ nhân tạo trong bối cảnh hiện nay đòi hỏi sự cân bằng tinh tế giữa đổi mới và kỷ cương, giữa tốc độ và kiểm soát, giữa hội nhập và độc lập, tự chủ. Việc xây dựng một hệ sinh thái AI không thể tách rời yêu cầu bảo đảm chủ quyền công nghệ, an ninh dữ liệu và bảo vệ lợi ích quốc gia. AI không thể là công nghệ chỉ của thị trường, mà phải là một cấu phần trong chiến lược quốc gia về phát triển bền vững và an ninh toàn diện".

Nam Phong