Đắk Lắk siết chặt quản lý tàu cá, quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU

Tại vùng biển Xuân Đài, tỉnh Đắk Lắk hiện có gần 500 tàu cá, trong đó hơn 60% đủ điều kiện khai thác, số còn lại đang hoàn thiện hồ sơ giấy tờ. Đáng chú ý, có tới 117 tàu đã bán đi từ 10–15 năm trước nhưng vẫn còn tên trong danh sách tàu cá quốc gia, gây khó khăn lớn cho công tác quản lý. Nếu không xử lý dứt điểm, những “con tàu ảo” này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả chống khai thác bất hợp pháp và nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của cả nước.

Ông Nguyễn Thái Hải Anh, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng phường Xuân Đài, tỉnh Đắk Lắk, cho biết: “Chúng tôi đã có tờ trình gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị giải pháp xóa tên tàu cá đã phân loại. Tuy nhiên, theo quy định, muốn xóa tên thì chủ tàu phải nộp lại giấy đăng ký và chứng minh hiện trạng phương tiện, điều này rất khó vì nhiều tàu đã bán đi từ lâu, không rõ người mua – người bán.

Đây là vướng mắc lớn cần sớm tháo gỡ. Nếu xử lý tốt, vừa giúp bà con có tàu đang hoạt động hoàn thiện hồ sơ, vừa xóa bỏ những tàu không tồn tại, thì từ nay đến cuối năm 2025, công tác quản lý tàu cá tại Xuân Đài sẽ có kết quả khả quan, bảo đảm đội tàu ra khơi khai thác hợp pháp, không vi phạm quy định IUU”.

Đắk Lắk hiện có hơn 4.100 tàu thuyền, trong đó trên 420 tàu có công suất 90 CV vươn khơi khai thác thủy sản.

Trước thực trạng này, Đảng ủy phường Xuân Đài đã chỉ đạo UBND phường phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành rà soát, phân loại từng phương tiện; đồng thời hỗ trợ ngư dân bổ sung, hoàn thiện hồ sơ pháp lý để yên tâm vươn khơi.

Ông Hồ Hồng Nam, Bí thư Đảng ủy phường Xuân Đài, tỉnh Đắk Lắk, thông tin: “Đảng ủy đã chỉ đạo UBND phường tham mưu thành lập Ban Chỉ đạo phát triển nuôi trồng thủy sản, gắn với triển khai thực hiện các quy định quốc tế về chống khai thác bất hợp pháp. Chúng tôi đã xây dựng kế hoạch kiểm tra, xác định cụ thể tàu thuyền làm cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý và giám sát.

Trên cơ sở đó, phối hợp với Ban Quản lý cảng cá Dân Phước, Đồn Biên phòng Xuân Đài để quản lý chặt chẽ việc đăng ký tàu thuyền, bảo đảm phương tiện đánh bắt phải được đăng ký, sản phẩm khai thác được theo dõi, hạn chế tối đa vi phạm”.

Các tàu cá từ 15 mét trở lên được yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, ghi chép nhật ký và báo cáo sản lượng theo quy định.

Song song với việc rà soát, địa phương trong tỉnh còn phối hợp với lực lượng Biên phòng, Văn phòng đại diện IUU tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Các tàu cá từ 15m trở lên được yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, ghi chép nhật ký và báo cáo sản lượng theo quy định. Việc này không chỉ giúp quản lý sản lượng khai thác minh bạch, mà còn tạo cơ sở pháp lý để sản phẩm thủy sản của tỉnh tiếp cận các thị trường khắt khe như EU.

Thượng úy Nguyễn Thành Trung, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Vạn Phước (Đồn Biên phòng Xuân Đài), cho biết: “Chúng tôi thường xuyên phối hợp với Văn phòng đại diện IUU tại cảng cá Dân Phước để kiểm tra, kiểm soát người và phương tiện ra vào cảng. Trước khi xuất bến, chúng tôi kiểm tra an toàn, giấy tờ, giấy phép khai thác; khi trở về, tiếp tục kiểm tra lại báo cáo sản lượng và tính hợp pháp của hoạt động. Nếu đúng quy định thì cho phép bốc dỡ thủy sản, còn sai phạm sẽ xử lý nghiêm theo pháp luật”.

Lực lượng Biên phòng, Văn phòng đại diện IUU tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.

Đắk Lắk hiện có hơn 4.100 tàu thuyền, trong đó trên 420 tàu có công suất 90 CV vươn khơi khai thác thủy sản. Tỉnh đặt mục tiêu từ nay đến cuối năm, toàn bộ tàu cá đang hoạt động sẽ được hoàn thiện hồ sơ, đảm bảo đủ điều kiện pháp lý; đồng thời xử lý dứt điểm hàng trăm tàu cá đã bán hoặc không còn tồn tại trên thực tế nhưng vẫn còn số hiệu trong hệ thống. Việc này được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, vừa để quản lý nghề cá bền vững, vừa góp phần gỡ “thẻ vàng” IUU cho thủy sản Việt Nam.

Ông Tạ Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, nhấn mạnh: “Chống khai thác bất hợp pháp IUU là nhiệm vụ rất quan trọng, đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương kiên quyết thực hiện, đặc biệt trong triển khai đề án sắp xếp nuôi trồng thủy sản, yêu cầu đưa nội dung này vào chương trình hành động và nghị quyết của từng xã, phường. Công tác quản lý phải gắn với các khu vực trọng điểm như Vịnh Xuân Đài, Đầm Cù Mông để tránh xung đột với du lịch và bảo đảm môi trường. Đã kiểm đếm thì phải kiên quyết thực hiện đến cùng”.

Có thể thấy, quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU của Đắk Lắk không chỉ nằm ở văn bản chỉ đạo, mà còn thể hiện bằng hành động cụ thể: từ việc hoàn thiện hồ sơ, xóa bỏ tàu “ảo”, thành lập Ban Chỉ đạo ở cơ sở, đến siết chặt kiểm tra của Biên phòng và chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo tỉnh. Những nỗ lực này, nếu được triển khai đồng bộ và nhất quán, sẽ góp phần quan trọng giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu gỡ bỏ cảnh báo “thẻ vàng”, đưa thủy sản vươn ra biển lớn bằng những sản phẩm khai thác minh bạch, hợp pháp và bền vững.

Hương Lý/VOV-Tây Nguyên