Đắk Nông không thể chủ quan khi đến 'hẹn' lại... thiên tai

Đến "hẹn" lại lo

Tỉnh Đắk Nông nằm ở cửa ngõ phía Nam của Tây Nguyên với diện tích hơn 650.000ha. Khí hậu của Đắk Nông vừa mang tính chất khí hậu cao nguyên nhiệt đới ẩm, vừa chịu ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam khô nóng với 2 mùa rõ rệt.

Trong đó, mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 - 10 hàng năm với lượng mưa chiếm 80 - 90% tổng lượng mưa cả năm. Mùa khô bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau với lượng mưa không đáng kể.

Đắk Nông có độ cao trung bình 600 - 700m so với mực nước biển và có địa hình đa dạng, phong phú, bị chia cắt mạnh. Địa hình Đắk Nông có sự xen kẽ giữa các núi cao với cao nguyên rộng lớn, dốc thoải, lượn sóng, khá bằng phẳng xen kẽ các dải đồng bằng thấp trũng.

Đắk Nông có đặc điểm tự nhiên và địa hình đặc thù và dễ bị tác động bởi các hình thức thiên tai (Trong ảnh: Đường Hồ Chí Minh đi qua trung tâm TP. Gia Nghĩa sau gần 1 năm từ thời điểm bị sạt lở hồi tháng 8/2023)

Với một số đặc điểm tự nhiên và địa hình, Đắk Nông bị tác động bởi các loại hình mang tính đặc thù của khu vực Tây Nguyên như: hạn hán, mưa lớn, ngập lụt cục bộ, lũ quét, sạt lở đất…

Mấy năm gần đây, tình trạng hạn hán, ngập lụt, lũ trên địa bàn tỉnh Đắk Nông xảy ra thường xuyên, phức tạp hơn. Hậu quả mang lại cũng nặng nề hơn.

Theo Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Đắk Nông, trong năm 2023, thiên tai đã gây thiệt hại lớn về nhà ở, cây trồng, vật nuôi và nhiều cơ sở hạ tầng. Thiệt hại ước tính do thiên tai gây ra cho địa phương năm 2023 là hơn 1.000 tỷ đồng.

Trong đó, 1.073ha cây trồng các loại bị ảnh hưởng bởi thiên tai; 378 căn nhà, vật kiến trúc bị sập, tốc mái, ngập lụt; 138 nhà phải di dời do ngập lụt, sạt lở đất. Thiệt hại về thủy sản khoảng hơn 240ha và có trên 1.000 con gia súc, gia cầm bị chết…

Khô hạn đầu năm 2024 đã khiến cho nhiều ao, hồ, sông, suối của Đắk Nông lâm vào cảnh khô cạn. Hàng ngàn ha cây trồng bị khô hạn, thiếu nước tưới

Bước sang đầu năm 2024, Đắk Nông tiếp tục hứng chịu những ảnh hưởng nặng nề của hạn hán. Thời tiết hanh khô, nhiệt độ lên cao đã làm cho các ao, hồ, sông, suối nhanh chóng xuống thấp.

Tính đến đầu tháng 5/2024, toàn tỉnh đã có trên 11.400ha cây trồng các loại bị ảnh hưởng, thiệt hại do hạn hán, thiếu nước. Tại một số khu vực ở Đắk Nông đã xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt.

Thống kê sơ bộ của ngành nông nghiệp địa phương cho thấy, có khoảng 500 hộ dân ở huyện Krông Nô và Tuy Đức lâm vào cảnh thiếu nước. Nhiều lực lượng đã phải dùng xe bồn để vận chuyển nước về phục vụ người dân.

Ngày càng khốc liệt hơn

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên, trong 10 năm gần đây, tình trạng hạn hán, ngập lụt, lũ ống, lũ quét xảy ra thường xuyên hơn, phức tạp hơn và gây hậu quả nghiêm trọng hơn. Đáng lưu ý là một số hình thức thiên tai khác như: sạt lở đất, lốc xoáy… cũng thường xảy ra hơn.

Tường nhà của một hộ dân ở xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong bị đổ sập do sạt lở đất

Trong cao điểm mùa mưa năm 2023 (tháng 7 - 8/2023), tình hình sụt lún, sạt trượt, sạt lở đất ở Đắk Nông diễn biến phức tạp.

Trên địa bàn tỉnh xuất hiện các vụ sạt trượt trên quốc lộ, tỉnh lộ, công trình thủy lợi và cả khu dân cư. UBND tỉnh Đắk Nông đã buộc phải công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại nhiều khu vực sạt trượt.

Trong tháng 8/2023, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông xảy ra nhiều điểm sụt lún, sạt trượt quy mô lớn như: hồ chứa nước Đắk N’Ting, đường Hồ Chí Minh, đường tỉnh lộ 1, khu dân cư xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức. Có 2 người dân đã thiệt mạng do bị nước lũ cuốn trôi.

Bước sang mùa mưa năm 2024, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đã xảy ra các đợt mưa lớn kéo dài cùng với giông lốc. Một số địa phương chịu nhiều thiệt hại về nhà cửa, cây trồng như: Tuy Đức, Đắk Glong, Cư Jút, Gia Nghĩa…

Trong tháng 7/2024, sạt lở đất xuất hiện tại nhiều địa phương của Đắk Nông. Tại huyện Đắk R’lấp, sạt lở đất xuất hiện tại các công trình bờ đập, đường giao thông ở xã Kiến Thành và xã Nhân Đạo. Tại huyện Đắk Glong, sạt lở xảy ra cục bộ gần tuyến đường Thủy điện Đồng Nai 4 và khu vực xã Quảng Hòa.

Đất bị sạt xuống tuyến đường xã Kiến Thành, huyện Đắk R'lấp

Tại huyện Tuy Đức, hai tuyến đường của xã Đắk R’tíh xuất hiện các điểm sụt lún. Trong đó, một điểm sụt lún xuất hiện ngay trên con đường đang thi công xây dựng. Vết sụt lún sâu khoảng 1m, kéo dài hàng chục mét.

Đắk Nông là một trong những tỉnh Tây Nguyên có đặc điểm nền địa chất có tính liên kết kém, chủ yếu là đất bazan bở rời.

Khi có mưa lớn kéo dài, lượng nước trong đất bão hòa, dễ dẫn đến sạt lở, trượt, nứt đất. Cùng với đó, cấu trúc địa chất không đồng nhất, các cung trượt có quy mô và mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng.

Đồ họa: Nguyễn Hiền

Theo UBND tỉnh Đắk Nông, sạt lở đất diễn ra chủ yếu ở các huyện, thành phố khu vực phía Nam của tỉnh. Hậu quả của hiện tượng thiên tai này để lại rất nhiều hệ lụy như làm chết người, sập nhà, hư hại cơ sở hạ tầng…

Nguy cơ sạt lở đất xảy ra tại nhiều khu vực trên địa bàn các huyện của Đắk Nông

Trên thực tế, tình trạng sụt lún, sạt lở đất ở nhiều địa phương trong nước diễn biến rất phức tạp trong thời gian gần đây.

Ở phía Bắc, nhiều trận sạt lở đất kinh hoàng đã xảy ra ở Hà Giang khiến nhiều người thương vong. Ở Tây Nguyên, các vụ sạt lở đất ở Lâm Đồng đã vùi lấp nhiều căn nhà và làm một số người thương vong.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên chia sẻ: Biến đổi khí hậu đang diễn biến phức tạp khiến cho thiên tai ngày càng khốc liệt, cực đoan hơn.

Tỉnh Đắk Nông đã yêu cầu các đơn vị, địa phương không được chủ quan với thiên tai. Các đơn vị tập trung theo dõi chặt chẽ diễn biến từng tình huống thiên tai, sự cố để chỉ đạo ứng phó kịp thời, hiệu quả, khắc phục khẩn trương hậu quả thiên tai, sự cố xảy ra.

Thanh Hà