Đak Pơ-'Cái nôi' của môn bắn nỏ và cà kheo
Nhiều năm qua, huyện Đak Pơ (tỉnh Gia Lai) chú trọng phát triển phong trào tập luyện, thi đấu 2 môn thể thao truyền thống là bắn nỏ và cà kheo. Tại nhiều giải đấu thể thao quy mô cấp tỉnh và toàn quốc, các vận động viên (VĐV) của huyện được đối thủ kiêng nể và thường mang thành tích cao về cho địa phương.
Trên bức tường trong ngôi nhà của anh Đinh Lek (làng Jun, xã Yang Bắc) treo trang trọng chừng 30 tấm huy chương các loại của bộ môn cà kheo. Nổi bật là 4 huy chương vàng và 1 huy chương bạc ở nội dung thi đấu 100 m, 200 m đơn nam tại 4 kỳ đại hội thể dục thể thao (TDTT) toàn quốc gần đây nhất. Ngoài ra, còn có 6 huy chương vàng tại các kỳ đại hội TDTT cấp tỉnh. Tiếp chuyện chúng tôi, anh Lek hồ hởi chia sẻ: “Làng mình có truyền thống đi cà kheo. Từ lúc còn nhỏ, mình đã thấy bà con trình diễn đi cà kheo tại các lễ hội và tham gia thi đấu ở xã. Vì thế, mình đam mê môn thể thao này lúc nào không hay. Kiên trì luyện tập, mười mấy năm qua, mình đã giành được nhiều thành tích cao ở môn cà kheo tại các hội thi cấp huyện, tỉnh, toàn quốc. Thành tích tiêu biểu nhất là phá kỷ lục ở một kỳ đại hội TDTT toàn quốc với cự ly thi đấu 100 m trong thời gian 8 giây. Hiện mình đang hướng dẫn cho 2 con gái luyện tập môn thể thao này”.
Đã hơn 1 tháng trôi qua nhưng chị Đinh Thị Pil (làng Klah Môn, xã Yang Bắc) vẫn tràn đầy cảm xúc khi nhắc về 2 huy chương vàng và huy chương bạc môn cà kheo vừa bảo vệ thành công tại Đại hội TDTT huyện Đak Pơ lần thứ V-2021. Chị bộc bạch: Hồi nhỏ, chị bị gỗ đè khiến đôi chân không còn lành lặn. Vì vậy, từ năm 1996, chị đã tập đi cà kheo để bản thân thấy tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người. “Thấy tôi đi cà kheo giỏi, cán bộ xã vận động tham gia thi đấu tại các giải. Tính từ năm 2006 đến nay, tôi đã đi thi đấu hàng chục giải thể thao trong nước và giành được nhiều huy chương các loại. Mới đây, tôi giành 2 huy chương vàng tại Đại hội TDTT toàn huyện và đang tập luyện để chuẩn bị đi đấu giải cấp tỉnh. Mừng nhất là tại Đại hội TDTT huyện Đak Pơ vừa rồi, con gái Đinh Thị Xuyến cũng giành được huy chương đồng nội dung 200 m cà kheo nữ”-chị Pil tâm sự.
Chia sẻ về phong trào tập luyện, thi đấu cà kheo tại địa phương, ông Võ Viết Nghĩa-Chủ tịch UBND xã Yang Bắc-cho hay: “Trước kia, bà con thường đi cà kheo qua sông suối, vũng lầy hoặc biểu diễn tại các lễ hội của làng. Còn ngày nay, cà kheo trở thành một môn thể thao truyền thống thu hút đông đảo người dân tập luyện, thi đấu. Đây là môn thế mạnh của xã. Mỗi khi được cử đi thi đấu, các VĐV đều có giải cao mang về”.
Nếu cà kheo là thế mạnh của Yang Bắc thì Ya Hội lại nổi tiếng với môn bắn nỏ với tài thiện xạ của các VĐV như: Đinh Cuk, Đinh Ner, Đinh Thị Bét… Anh Lý Văn Thắng-công chức Văn hóa-Xã hội xã Ya Hội-thông tin: “Từ năm 2005 đến nay, Ya Hội trở thành đối thủ đáng gờm tại huyện Đak Pơ với môn bắn nỏ, nổi bật nhất là làng Bung-Tờ Số. Tài thiện xạ của nhiều VĐV đã nhiều lần mang vinh quang về cho địa phương. Mới đây, VĐV Ya Hội giành 3 huy chương vàng và huy chương bạc môn bắn nỏ tại Đại hội TDTT toàn huyện lần thứ V. Bên cạnh thi đấu, nhiều hộ dân còn duy trì nghề làm nỏ. Họ làm để bán làm quà lưu niệm cho du khách và cho người dân tập luyện, thi đấu”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Thái Ngọc-Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao huyện Đak Pơ-cho hay: Việc duy trì, phát triển các môn thể thao dân tộc như bắn nỏ, cà kheo… được các cấp chính quyền đặc biệt quan tâm. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phối hợp với các ngành, đoàn thể tăng cường tổ chức giải thi đấu thể thao với nhiều môn truyền thống như: bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, cà kheo… Điều này không chỉ thúc đẩy phong trào tập luyện TDTT trong quần chúng nhân dân, bảo tồn nét văn hóa truyền thống độc đáo mà còn góp phần tạo nguồn VĐV có trình độ chuyên môn cao để đi thi đấu các giải thể thao trong nước.
THIÊN DI - NGUYỄN HIỀN