Đảm bảo an toàn cho du khách khi du lịch vùng cao
Du lịch trải nghiệm bản làng và lưu trú tại các homestay luôn thu hút sự quan tâm của du khách, nhất là giới trẻ, dân 'phượt'. Tuy nhiên, loại hình du lịch này tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Để du lịch trải nghiệm phát triển bền vững và du khách có hành trình trải nghiệm trọn vẹn, cần nêu cao trách nhiệm từ các cơ sở homestay và mỗi du khách tự trang bị kỹ năng cần thiết khi đi du lịch.
Lào Cai hiện có 431 homestay, những cơ sở lưu trú dưới dạng homestay được mở rộng phát triển đã đáp ứng phần nào nhu cầu của du khách, nhất là những dịp cao điểm như hè, lễ, tết khi lượng khách đến Lào Cai tăng, trong khi số khách sạn, nhà nghỉ hiện nay chưa đáp ứng đủ.
Đáp ứng nhu cầu của du khách, người dân địa phương đã rất sáng tạo, nhạy bén với loại hình dịch vụ homestay. Tuy nhiên, sự phát triển homestay đặt ra nhiều lo ngại, nhất là an toàn cho du khách khi lưu trú và trải nghiệm. Do các homestay thường cách xa nhau, địa hình di chuyển hiểm trở. Có những homestay tự thiết kế đơn giản, nhân viên phục vụ thiếu kỹ năng, nên du khách có thể phải đối mặt với không ít nguy cơ như trộm cướp, cháy nổ, quấy rối tình dục…
Để du khách có trải nghiệm trọn vẹn, tránh những rủi ro, nhiều homestay đã nêu cao tinh thần cảnh giác, đảm bảo cơ sở vật chất, nơi lưu trú. Homestay Sần House ở thôn Tả Van Giáy 2, xã Tả Van (thị xã Sa Pa) với sức chứa khoảng 30 khách, gồm 1 phòng tập thể và 6 phòng riêng. Những tháng gần đây, du khách đến homestay này khá đông. Chị Vi Thị Uyên, chủ homestay cho biết: Khi khách đến lưu trú, chúng tôi đều lấy thông tin và khai báo ngay với cơ quan quản lý tại địa phương. Chúng tôi còn nhắc nhở khách đi chơi trở về phòng trước 22 giờ. Du khách phải cất gọn hành lý và khóa cửa phòng khi ra khỏi chỗ nghỉ. Đối với khách ở phòng tập thể, nên mang theo đồ dùng quan trọng bên người hoặc có thể gửi chủ nhà giữ hộ.
Y Tý (Bát Xát) hiện có 26 cơ sở homestay đang hoạt động. Khác với homestay Sần House là dựng các phòng nhỏ trong nhà sàn, Y Tý Cloud homestay lại thiết kế những ngôi nhà trình tường dưới dạng bungalow biệt lập. Hình thức lưu trú trên đảm bảo sự riêng tư, nhưng sẽ là nguy cơ mất an toàn đối với những khách đi một mình hoặc du khách nữ. Để đảm bảo an toàn cho du khách, chủ cơ sở đã lắp hệ thống camera, các phòng ở đều có cửa và chìa khóa riêng. Cơ sở cũng yêu cầu khách không hút thuốc lá, không nấu nướng, sử dụng đồ dùng có lửa trong phòng để tránh xảy ra cháy, nổ.
Tương tự như Sa Pa, Bát Xát, hiện Bắc Hà có 85 homestay, tăng 6 cơ sở so với trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra. Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý loại hình kinh doanh lưu trú homestay, giữ gìn an ninh, trật tự, góp phần thúc đẩy du lịch phát triển, cơ quan chức năng địa phương đã tăng cường kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh lưu trú homestay chấp hành các quy định về an ninh, trật tự. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, các đơn vị chủ động nắm tình hình, quản lý cư trú, hoạt động của du khách trên địa bàn.
Bên cạnh việc lưu trú tại các homestay, du khách thường trekking, tham quan, trải nghiệm bản làng, suối, núi rừng. Hiện nay, ngoài một số bạn trẻ ưa mạo hiểm, lựa chọn “phượt” thì đa phần du khách tìm đến các đơn vị lữ hành để hỗ trợ hành trình khám phá của mình, hoặc thuê người dân bản địa dẫn đường. Đây là quyết định tương đối an toàn, bởi có thể sẽ giúp du khách tránh được rủi ro hoặc nhận được sự hỗ trợ cần thiết trong trường hợp bất trắc xảy ra.
A Hồ, porter tại Bát Xát cho biết: Khi dẫn khách, nếu đoàn khách đông thì chúng tôi bố trí người đi trước dẫn đường, người chốt phía sau. Trong quá trình di chuyển, chúng tôi luôn nhắc nhở khách những khu vực nguy hiểm.
Đảm bảo an toàn cho khách du lịch là một tiêu chí bắt buộc đối với các đơn vị kinh doanh dịch vụ. Do vậy, thời gian qua, các cơ quan chức năng đã thường xuyên tuyên truyền, kiểm tra, xử lý những vi phạm liên quan đến vấn đề này. Sở Du lịch đã tổ chức tập huấn phổ biến kiến thức pháp luật, phối hợp tổ chức đào tạo kỹ năng cho người dân làm du lịch; thành lập bộ máy quản lý hoạt động du lịch cộng đồng tại các xã Tả Van, Bản Hồ, Tả Phìn (Sa Pa), Nghĩa Đô (Bảo Yên) và thôn Choản Thèn, xã Y Tý (Bát Xát). Ban quản lý du lịch cộng đồng trực tiếp quản lý vận hành nhằm kịp thời xử lý các tình huống phát sinh, quản lý du khách và tổ chức các sự kiện văn hóa, du lịch.
Nhằm từng bước nâng cao ý thức cộng đồng, người dân và khách du lịch khi đến tham quan, nghỉ dưỡng tại Lào Cai, tỉnh đã triển khai thực hiện Bộ quy tắc ứng xử văn minh trong hoạt động du lịch trên địa bàn, phát hành tập gấp giới thiệu Bộ quy tắc ứng xử bằng 3 ngôn ngữ: tiếng Anh, tiếng Việt và tiếng Trung.
Đồng thời, những người làm du lịch cũng khuyến cáo du khách, trong các chuyến tham quan vùng cao, vùng sâu, hẻo lánh, không nên du lịch một mình, mà nên đi theo đoàn, nhóm, có tổ chức rõ ràng; tránh ở những nơi quá tồi tàn và luôn cảnh giác để đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như những người xung quanh.