Đảm bảo các điều kiện phục vụ thi công nâng cấp cao tốc Nội Bài - Lào Cai

Theo thông tin từ Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), ngày 27/9/2025, đơn vị sẽ phối hợp với tỉnh Lào Cai khởi công Dự án xây dựng mở rộng đoạn cao tốc qua tỉnh Lào Cai lên 4 làn xe. Để triển khai thực hiện dự án được thuận lợi, VEC và các sở, ban, ngành của tỉnh Lào Cai đã phối hợp thực hiện các phần việc liên quan, như giải phóng mặt bằng, chọn vị trí lập bãi đổ thải, mở đường gom dân sinh… Đến thời điểm này, cơ bản các điều kiện phục vụ thi công đã sẵn sàng.

Tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai có tổng chiều dài 264 km, điểm đầu tại nút giao giữa Quốc lộ 2 và đường cao tốc Bắc Thăng Long - Nội Bài; điểm cuối tại xã Bát Xát, tỉnh Lào Cai (trong đó, đoạn Nội Bài - Yên Bái có quy mô 4 làn xe, vận tốc thiết kế 100 km/h; đoạn Yên Bái - Lào Cai (cũ) có quy mô 2 làn xe, vận tốc thiết kế 80 km/h).

Tuyến đường là một phần của đường xuyên Á, đi qua địa bàn các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Phú Thọ và Lào Cai, nối với đường cao tốc Côn Minh - Hà Khẩu của Trung Quốc, đồng thời là một hợp phần trong Dự án Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông của Hành lang kinh tế Côn Minh - Hà Nội - Hải Phòng.

Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ đưa vào khai thác, tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai (đoạn qua tỉnh Lào Cai, từ Km123+080 đến Km244+155) đã phát sinh những tồn tại, bất cập cần khắc phục, mở rộng.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đoạn qua tỉnh Lào Cai có 2 làn đường hạn chế tốc độ, hiện nay đã quá tải và xuống cấp, không đảm bảo phục vụ lưu thông, vận tải hàng hóa xuất - nhập khẩu.

Ông Trương Việt Đông - Chủ tịch Hội đồng thành viên VEC cho biết, cao tốc Nội Bài - Lào Cai từ khi đưa vào khai thác đến nay, lưu lượng phương tiện tham gia lưu thông trên tuyến liên tục tăng khoảng 10%/năm.

Với quy mô hiện tại, đoạn tuyến từ Yên Bái - Lào Cai không thể đảm bảo nhu cầu lưu thông trên tuyến và đến năm 2027 sẽ vượt năng lực thông hành của đoạn tuyến. Vì vậy, Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã nghiên cứu, báo cáo Chính phủ để đầu tư dự án mở rộng đoạn cao tốc qua tỉnh Lào Cai lên 4 làn xe.

Dự án có mục tiêu đầu tư mở rộng đoạn từ Km123+080 – Km244+155 với tổng chiều dài 121,33 km, riêng hạng mục ITS (hệ thống giám sát giao thông) phạm vi thực hiện toàn tuyến.

Cụ thể, về phần đường, Dự án sẽ mở rộng mặt đường từ quy mô 2 làn xe lên 4 làn xe, bề rộng mặt đường 24 m, có dải phân cách giữa đồng bộ với các đoạn đã được mở rộng trong giai đoạn 1; kéo dài 124 cống chui dân sinh để phù hợp với quy mô đường cao tốc từ 2 làn xe lên 4 làn xe.

Trên toàn tuyến cải tạo sẽ xây dựng thêm 1 đơn nguyên cầu (Km187+180) và 1 đơn nguyên hầm mới (tại Km186) bên trái hầm hiện tại với quy mô mặt cắt ngang hầm phù hợp quy mô cao tốc 6 làn xe, 1 chiều 3 làn xe hướng Lào Cai - Nội Bài (chiều dài khoảng 530 m).

Đoạn qua xã Gia Phú vẫn còn một số điểm chưa có đường gom dân sinh, ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Với quy mô đầu tư như trên, tổng mức đầu tư Dự án là 7.667,02 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là 0,5 tỷ đồng; chi phí xây dựng là 5.788 tỷ đồng; chi phí thiết bị là 373,43 tỷ đồng; chi phí quản lý dự án, tư vấn đầu tư, các chi phí khác là 704,64 tỷ đồng; chi phí dự phòng là 800,45 tỷ đồng.

Với vai trò là địa phương có đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi qua, khi VEC triển khai Dự án mở rộng đoạn từ Km123+080 - Km244+155, chính quyền các cấp và cơ quan chức năng của tỉnh Lào Cai đã tích cực phối hợp triển khai các phần việc liên quan, như công tác giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu và xác định vị trí đổ thải, tập kết máy móc thiết bị…

Chính quyền các xã và đơn vị quản lý đường cao tốc đã triển khai rà soát, dọn mặt bằng để phục vụ thi công nâng cấp Cao tốc Nội Bài - Lào Cai.

Có mặt tại xã Xuân Ái, địa phương có hơn 12 km đường cao tốc đi qua (từ Km136+500 đến Km148+500), chúng tôi thấy chính quyền địa phương đã triển khai thực hiện rà soát lại toàn bộ đất nằm ven hành lang đường để xác định mốc giới mặt bằng liên quan; xác định các điểm tập kết vật liệu và đổ thải để sớm làm các thủ tục giải phóng mặt bằng.

Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền để Nhân dân trong xã biết về dự án, đồng tình thực hiện các quy định về đảm bảo an toàn giao thông, cũng như chung tay hỗ trợ công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phục vụ xây dựng các điểm đổ thải.

Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Xuân Hùng - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Ái cho biết: Khi VEC triển khai Dự án mở rộng tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Nhân dân trong xã rất vui mừng và đồng tình ủng hộ các phương án thi công nhà thầu đưa ra. Đối với khu vực các sở, ngành đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng bãi đổ thải, người dân đều chấp hành các quy định của pháp luật về giải phóng mặt bằng.

Ngược lên xã Gia Phú, chúng tôi ghi nhận sự vào cuộc tích cực của chính quyền sở tại trong công tác giải phóng mặt bằng, lập phương án đường gom dân sinh, điểm đổ thải, phương án kiểm soát môi trường và xử lý các tình huống phát sinh.

Một điểm sạt lở gây ảnh hưởng đến an toàn giao thông trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đoạn qua xã Gia Phú.

Theo đồng chí Nguyễn Đức Bình - Chủ tịch UBND xã Gia Phú: Hiện nay, về mặt bằng phục vụ nâng cấp tuyến cao tốc đi qua địa bàn xã và công tác giải phóng mặt bằng để lập điểm đổ thải phục vụ thi công không có vướng mắc gì lớn.

Tuy nhiên, qua rà soát cho thấy, vẫn còn một số hộ dân đang gặp khó khăn trong sinh hoạt và đi lại do thiếu đường gom dân sinh. Bên cạnh đó, một số cống chui dân sinh đã xuống cấp cần cải tạo để đảm bảo an toàn giao thông.

Về vấn đề này, địa phương đã báo cáo UBND tỉnh xin ý kiến chỉ đạo và thông báo với Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam phối hợp xử lý.

Người dân cũng mong muốn chủ đầu tư và nhà thầu khi triển khai thi công nâng cấp cao tốc Nội Bài – Lào Cai cần quan tâm đảm bảo môi trường, tiếng ồn và thực hiện thu hồi đất đúng quy định của pháp luật.

Theo ghi nhận của phóng viên, tại 9 xã (Gia Phú, Bảo Thắng, Bảo Hà, Quy Mông, Xuân Ái, Mậu A, Tân Hợp, Châu Quế, Đông Cuông) nơi có đường cao tốc đi qua, các địa phương đã tập trung rà soát toàn bộ diện tích đất hai bên hành lang đường; chuẩn bị quỹ đất để lập các điểm tập kết, đổ thải; tuyên truyền để người dân tự giác thu dọn cây cối, hoa màu, bàn giao những diện tích đất lấn chiếm để trả lại mặt bằng cho đơn vị thi công.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đoạn qua xã Xuân Ái.

Theo thống kê từ các địa phương, trên địa bàn 9 xã nơi tuyến đường đi qua, VEC đã thống nhất với các địa phương triển khai 14 điểm tập kết đổ thải phục vụ thi công, tổng khối lượng chứa trên 631.585 m3 đất đá (trong đó, có 13 bãi thải theo thỏa thuận với UBND các xã, phường, các hộ dân và 1 bãi đổ thải do chủ đầu tư quản lý) và vị trí 39,67 km đường gom dân sinh liên quan.

Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Bình Minh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai cho biết: Ngay sau khi Chính phủ đồng ý triển khai Dự án mở rộng cao tốc Nội Bài – Lào Cai, đoạn qua tỉnh Lào Cai lên 4 làn xe tiêu chuẩn, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương, cơ quan liên quan phối hợp với Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam giải quyết các vấn đề trong quá trình triển khai, như giải phóng mặt bằng, bố trí đường gom dân sinh, nguồn vật liệu xây dựng và khu vực tập kết vật liệu, đổ thải…

Theo báo cáo từ các địa phương, hiện nay, các hạng mục liên quan, vị trí bãi đổ thải đã sẵn sàng đảm bảo phục vụ thi công.

“Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Công văn số 673/SNNMT-QLĐĐ gửi 9 xã, yêu cầu phối hợp rà soát các phần việc, nếu có phát sinh vướng mắc vượt thẩm quyền liên quan thì báo cáo ngay để UBND tỉnh có chỉ đạo tháo gỡ.

Riêng đối với VEC, chúng tôi cũng yêu cầu thực hiện đổ thải theo đúng thiết kế, trình tự đổ thải, không làm cản trở thoát nước, tránh làm trôi sạt đất đá xuống dòng nước, không lấp dòng gây ảnh hưởng tới nguồn nước khu vực xung quanh dự án" - ông Minh cho biết thêm.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Tây bắc.

Tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai khi đưa vào khai thác là bước đột phá của ngành giao thông vận tải: giúp giảm thời gian lưu thông từ Hà Nội đi Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai xuống còn 3,5 giờ đồng hồ so với 7 giờ đồng hồ như trước đây; mở ra cơ hội lớn trong phát triển kinh tế - xã hội và du lịch của các địa phương khu vực Tây Bắc; kết nối đến các khu kinh tế, công nghiệp, du lịch; giảm tải áp lực và tai nạn giao thông trên các tuyến quốc lộ; giúp tăng khả năng vận chuyển hàng hóa, rút ngắn thời gian, giảm chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh cho khu vực biên mậu Lào Cai.

Đây cũng là điều kiện để thực hiện Quyết định 1620/QĐ-TTg ngày 27/12/2022 về xây dựng Lào Cai thành trung tâm kết nối giao thương giữa Việt Nam với ASEAN và vùng Tây Nam - Trung Quốc”.

Vũ Sơn - Nông Tiến Nguyên - Vũ Tiến Dũng