Đảm bảo sinh kế, giúp giảm nghèo bền vững

Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững đã mang lại thay đổi rất lớn cho đời sống người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc vùng cao. Ảnh: N.Lộc

Nhiều kết quả quan trọng

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã mang lại những kết quả tích cực, góp phần thay đổi diện mạo đời sống, xã hội, cũng như cải thiện điều kiện sống của người dân.

Theo đó, Chương trình đã đầu tư xây dựng mới 2.616 công trình hạ tầng và duy tu bảo dưỡng 2.340 công trình tại các huyện nghèo và xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo... Điều này giúp cải thiện đáng kể điều kiện sống, hỗ trợ sản xuất, thương mại, lưu thông hàng hóa và cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các khu vực nghèo với các vùng khác.

Chương trình đã đầu tư xây dựng mới 2.616 công trình hạ tầng và duy tu bảo dưỡng 2.340 công trình tại các huyện nghèo và xã. Ảnh: NL

Nguồn lực đầu tư hỗ trợ của Chương trình đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và an sinh xã hội, giải quyết các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản. Theo đó, gần 125 nghìn lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo đã được hỗ trợ kết nối việc làm thành công, vượt mục tiêu tối thiểu 100 nghìn lao động. Gần 6.300 phiên giao dịch việc làm được tổ chức và hơn 1,1 triệu người sử dụng lao động cùng gần 3 triệu người tìm việc đã được cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu quốc gia.

Đến hết tháng 8/2025, Chương trình hỗ trợ xây dựng mới, sửa chữa nhà ở cho gần 90.000 hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo. Đây là một đóng góp tích cực vào Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”.

Tỉnh Phú Thọ là một trong những địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, song nhờ nguồn lực hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có Chương trình giảm nghèo bền vững, đời sống của người dân trên địa bàn ngày càng khởi sắc. Theo đó, tỷ lệ hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số giảm bình quân 1,3%/năm; hơn 23.900 hộ nghèo và 6.400 hộ cận nghèo đã thoát nghèo trong 4 năm qua.

Đặc biệt, với mục tiêu thúc đẩy giảm nghèo bền vững, tỉnh chú trọng phát triển các mô hình sản xuất phù hợp với đặc thù địa bàn chủ yếu là nông nghiệp. Trên lĩnh vực sản xuất, tỉnh triển khai hơn 480 dự án nông - lâm nghiệp theo chuỗi giá trị, hỗ trợ gần 7.000 hộ dân tham gia. Nhiều vùng chuyên canh, vùng cây đặc sản dần hình thành; các phong trào khởi nghiệp nông thôn được khuyến khích, tạo thêm sinh kế và việc làm tại chỗ cho người dân.

Bên cạnh đó, phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” lan tỏa sâu rộng, trở thành điểm sáng trong thực hiện chính sách dân tộc. Đến nay, Phú Thọ đã hỗ trợ 10.801 hộ nghèo có nhà ở kiên cố với tổng kinh phí gần 926 tỷ đồng cùng 32.000 ngày công đóng góp từ lực lượng vũ trang và người dân.

Tạo sinh kế bền vững cho người dân

Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai Chương trình giảm nghèo còn một số bất cập như: Nhiều địa phương chậm bố trí vốn đối ứng, lập kế hoạch và triển khai thực hiện; phân bổ nguồn lực từ trung ương về địa phương chưa kịp thời, dồn vào cuối năm; mô hình giảm nghèo một số nơi còn thiếu bền vững. Vùng sâu, vùng xa còn thiếu hạ tầng thiết yếu và dịch vụ cơ bản; cán bộ cấp xã kiêm nhiệm nhiều, năng lực điều hành, giám sát còn yếu…

Thực trạng này cũng từng được Kiểm toán nhà nước chỉ ra qua công tác kiểm toán. Theo đó, tại thời điểm kiểm toán năm 2023, Kiểm toán nhà nước chỉ rõ: các địa phương chưa ban hành cơ chế lồng ghép nguồn vốn giữa các chương trình mục tiêu giảm nghèo và các chương trình, dự án khác trên địa bàn theo quy định; chưa lập danh mục chi tiết các dự án thuộc Chương trình...

Trên cơ sở nhận diện những bất cập này, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ giai đoạn 2026-2035, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững với Chương trình Xây dựng nông thôn mới sẽ được tích hợp để tránh trùng lặp chính sách, thống nhất mục tiêu và tập trung nguồn lực, thể hiện tư duy mới trong điều hành chính sách: từ hỗ trợ sang trao quyền, từ trợ cấp sang phát triển bao trùm và bền vững, từ ngân sách nhà nước là chính sang vai trò vốn mồi, dẫn dắt, tạo phong trào.

Đảm bảo sinh kế cho người dân sẽ góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững. Ảnh ST

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Phú Thọ, để hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững, Phú Thọ sẽ tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng vùng núi, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển nông - lâm nghiệp hàng hóa gắn với du lịch cộng đồng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Cùng với đó, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, khơi dậy ý chí tự lực vươn lên, huy động nguồn lực xã hội, phát huy vai trò của cộng đồng và Quỹ “Vì người nghèo” trong hỗ trợ sinh kế, an sinh. Đồng thời, tỉnh tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác giảm nghèo, gắn với kiểm tra, giám sát, kịp thời biểu dương các tập thể, cá nhân có thành tích nỗ lực vươn lên thoát nghèo, góp phần lan tỏa tinh thần tự cường và trách nhiệm xã hội.

N.LỘC