Đảm bảo thực hiện tốt công tác dân số

Kiểm tra sức khỏe, sàng lọc sơ sinh để nâng cao chất lượng dân số. Ảnh: KIM CHI

Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự vào cuộc của các sở, ban ngành, đoàn thể… cùng sự nỗ lực của những người làm công tác dân số (CTDS) các cấp, CTDS đã góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân trong tỉnh.

Điều đó thể hiện quan điểm hết sức đúng đắn mà Nghị quyết 21-NQ/TW, ngày 15/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về CTDS trong tình hình mới đã khẳng định: Dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. CTDS là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết vừa lâu dài; là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân.

Kết quả mong đợi

Nghị quyết 21 về CTDS trong tình hình mới đã đề ra những quan điểm mới, mục tiêu mới đi kèm hệ thống những giải pháp. Nghị quyết đề ra mục tiêu: “Duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững”. Mục tiêu này được cụ thể hóa thành 24 chỉ tiêu cần đạt vào năm 2030.

Để triển khai thực hiện Nghị quyết 21, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 137/NQ-CP và giao các bộ, ngành xây dựng, cụ thể hóa một số văn bản luật, chiến lược, chương trình, đề án cần được khẩn trương thực hiện.

Theo bác sĩ Vũ Ngọc Dững, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, trong 3 năm qua, để cụ thể hóa mục tiêu, ngành Dân số đã triển khai đồng bộ các hoạt động trên các lĩnh vực quy mô, cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số, phù hợp yêu cầu chuyển hướng CTDS trong tình hình mới, từng bước đưa Nghị quyết 21 vào cuộc sống. Theo đó, một số văn bản luật, chiến lược, chương trình, đề án đã được ban hành như: Bộ luật Lao động sửa đổi; Chiến lược dân số đến năm 2030; Chiến lược truyền thông dân số đến năm 2030; Chương trình điều chỉnh mức sinh giữa các vùng, các đối tượng đến năm 2030; Chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tới năm 2030; Chương trình nâng cao chất lượng dân số, tầm soát sàng lọc bệnh tật trước sinh và sơ sinh…

Tại Phú Yên, thực hiện Nghị quyết 21, Ban chỉ đạo CTDS các cấp đã kiện toàn, củng cố, phát huy vai trò nòng cốt của đội ngũ những người làm CTDS và huy động được sự vào cuộc của các sở, ban ngành, đoàn thể trong việc phối hợp thực hiện CTDS trong tình hình mới. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo về CTDS-KHHGĐ tại tỉnh và cơ sở nhằm nâng cao chất lượng dân số, chất lượng giống nòi, như sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh (SLTS/SLSS); tiếp thị xã hội các dịch vụ KHHGĐ, xã hội hóa phương tiện tránh thai và hàng hóa sức khỏe sinh sản; nói chuyện chuyên đề về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và CSSKSS/KHHGĐ cho vị thành niên, thanh niên tại các trường trung học…

“Chính sự nỗ lực không ngừng nghỉ của những người làm CTDS mà chỉ tiêu về dân số năm 2020 của tỉnh đã có những kết quả đáng mong đợi. Một số chỉ tiêu vượt so với cùng kỳ năm 2019 và vượt chỉ tiêu kế hoạch năm. Công tác tuyên truyền, vận động xã hội được đẩy mạnh.

Đặc biệt là nhận thức và hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể, các tầng lớp nhân dân được nâng lên rõ rệt”, bác sĩ Vũ Ngọc Dững khẳng định và cho biết: Năm 2020, toàn tỉnh đã SLSS miễn phí 953 trường hợp; SLTS thực hiện bằng siêu âm chẩn đoán cho các bà mẹ mang thai từ độ tuổi 11 tuần thai đến thai lớn cho 4.331 người. Kết quả sàng lọc cho thấy tất cả đều bình thường, chưa phát hiện trường hợp nào có yếu tố nguy cơ cao. Đặc biệt, tỉnh tiếp tục duy trì 110/110 xã triển khai đề án Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; duy trì 40 CLB Cha mẹ vị thành niên/thanh niên về CSSKSS tại 38 xã trên toàn tỉnh.

Ngoài ra, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh còn tổ chức tập huấn cho đội ngũ làm CTDS, y tế tại tuyến huyện, xã về quản lý, thực hiện nhiệm vụ CTDS trên địa bàn…; tổ chức thực hiện các đợt kiểm tra, giám sát CTDS-KHHGĐ đến tận vùng sâu vùng xa. Đồng thời lồng ghép các hoạt động tuyên truyền về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại cộng đồng; tuyên truyền chính sách hỗ trợ về CTDS cho người dân ở những nơi đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo Nghị định 39, ngày 27/4/2015 của Chính phủ.

Chị Đỗ Thị Thắm ở thôn Ân Niên, xã Hòa An, huyện Phú Hòa, chia sẻ: “Năm 2020, trạm y tế xã tổ chức các đợt khám thai, CSSKSS cho phụ nữ trong độ tuổi mang thai. Qua tham gia 2 chiến dịch, tôi thấy cán bộ y tế rất nhiệt tình trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân. Họ tận tình hướng dẫn chu đáo, nên tôi rất yên tâm, không phải đi xa đến tuyến tỉnh như trước nữa”.

Tập trung nâng cao chất lượng

Ông Lê Văn Bi, Trưởng Phòng Truyền thông (Chi cục DS-KHHGĐ), cho biết: Bên cạnh triển khai tốt các chiến dịch CSSKSS/KHHGĐ, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đã được khống chế. Cụ thể, trong năm 2020, toàn tỉnh có 10.625 trẻ em được sinh ra, giảm 298 trẻ so với cùng kỳ. Tỉ số giới tính khi sinh là 107,7 bé trai/100 bé gái, giảm so với cùng kỳ năm 2019 (108,5 bé trai/100 bé gái); tăng tỉ lệ bà mẹ mang thai được SLTS; tăng thêm tỉ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ và vượt kế hoạch giao. Gói dịch vụ KHHGĐ thực hiện đạt gần 52.000 người/49.000 người, đạt tỉ lệ 105%...

2021 là năm đầu triển khai thực hiện các chỉ tiêu của CTDS giai đoạn 2021-2025, mục tiêu của tỉnh là chủ động duy trì vững chắc mức sinh thay thế, hạn chế tốc độ tăng tỉ số giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững.

“Sở Y tế đã chỉ đạo Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, tham mưu triển khai và thực hiện các giải pháp một cách tối ưu nhất, tập trung cung cấp dịch vụ nâng cao chất lượng dân số, dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng; vận động thanh niên thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn, không tảo hôn, không kết hôn cận huyết; phụ nữ mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh; trẻ sơ sinh được thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh bẩm sinh...”, bác sĩ Vũ Ngọc Dững cho biết thêm.

Những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Dân số trong năm 2021

- Tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con”, bảo đảm quyền và trách nhiệm trong việc sinh con và nuôi dạy con tốt. Tập trung vận động sinh ít con hơn ở vùng, đối tượng có mức sinh cao; duy trì kết quả ở những nơi đã đạt mức sinh thay thế; sinh đủ 2 con ở những nơi có mức sinh thấp.

- Đẩy mạnh truyền thông giáo dục chuyển đổi nhận thức, tạo dư luận xã hội phê phán các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, nhằm giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh.

- Vận động thanh niên thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn, không tảo hôn, không kết hôn cận huyết; phụ nữ mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh; trẻ sơ sinh được thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh bẩm sinh.

- Tiếp tục củng cố mạng lưới dịch vụ KHHGĐ, mở rộng mạng lưới cung cấp các dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra SKSS trước hôn nhân.

- Mở rộng việc cung cấp dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại gia đình và cộng đồng thông qua mạng lưới tình nguyện viên, cộng tác viên và nhân viên chăm sóc được đào tạo.

- Tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy làm CTDS theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiệu quả; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, đồng thời thực hiện quản lý chuyên môn thống nhất đáp ứng yêu cầu triển khai toàn diện CTDS trong tình hình mới.

- Nâng cấp hệ thống thông tin quản lý chuyên ngành dân số đáp ứng yêu cầu cung cấp đầy đủ, kịp thời tình hình và dự báo dân số phục vụ xây dựng và thực hiện chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

- Thực hiện đầy đủ các chính sách, chế độ cho các đối tượng ưu tiên để bảo đảm thực hiện tốt CTDS.

KIM CHI