Đảm bảo tính cạnh tranh quốc tế vượt trội của Tòa án chuyên biệt
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, Tòa án chuyên biệt phải đảm bảo tính cạnh tranh quốc tế vượt trội, các cơ chế, chính sách đặc thù và áp dụng các nguyên tắc của hệ thống trong giải quyết tranh chấp thuộc thẩm quyền, cơ chế thi hành phán quyết của Tòa án phải nhanh, hiệu quả.
Ngày 3/12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.
Đề xuất thành lập 1 Tòa án chuyên biệt tại TP.HCM
Trình bày tóm tắt Tờ trình dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết, dự thảo Luật gồm 43 điều, 05 chương.
Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến trình bày Tờ trình tại phiên họp
Về phạm vi điều chỉnh, Luật này quy định về nhiệm vụ, quyền hạn; tổ chức bộ máy; thẩm quyền, trình tự, thủ tục tố tụng; thi hành bản án, quyết định; Thẩm phán, Thư ký Tòa án, người đại diện của các bên; bảo đảm hoạt động của Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế (Tòa án chuyên biệt).
Luật này áp dụng đối với Tòa án chuyên biệt, thành viên Trung tâm tài chính quốc tế, nhà đầu tư, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc giải quyết vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án chuyên biệt.
Theo Phó Chánh án Nguyễn Văn Tiến, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Tòa án chuyên biệt gồm: Độc lập theo thẩm quyền xét xử; Thẩm phán xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; bảo đảm quyền bình đẳng trước pháp luật và Tòa án; Giải quyết vụ việc công bằng, minh bạch, vô tư, khách quan, nhanh chóng, hiệu quả; Chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm được bảo đảm; Thực hiện tranh tụng trong xét xử theo thủ tục tố tụng linh hoạt, đặc thù theo chuẩn mực của thông lệ quốc tế...
Về áp dụng pháp luật tại Tòa án chuyên biệt, dự thảo Luật quy định mang tính nguyên tắc các vấn đề lớn về tổ chức, hoạt động và thủ tục tố tụng cơ bản. Trình tự, thủ tục tố tụng cụ thể sẽ do Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết trong Quy tắc tố tụng của Tòa án chuyên biệt.
Quy định các bên được thỏa thuận lựa chọn áp dụng pháp luật nước ngoài, pháp luật Việt Nam, tập quán thương mại quốc tế, điều ước quốc tế...để giải quyết tranh chấp khi có ít nhất một bên là cá nhân, tổ chức nước ngoài.
Về tổ chức Tòa án chuyên biệt, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Tiến nêu rõ, thành lập 1 Tòa án chuyên biệt tại TP.HCM, có thẩm quyền giải quyết đối với các tranh chấp, yêu cầu phát sinh tại Trung tâm tài chính quốc tế cả ở TP.HCM và TP Đà Nẵng.
Đồng thời quy định cơ cấu tổ chức của Tòa án chuyên biệt đặc thù để bảo đảm thẩm quyền của Tòa án này trong giải quyết vụ việc theo hai cấp (sơ thẩm và phúc thẩm), gồm: Tòa Sơ thẩm; Tòa Phúc thẩm; Bộ máy giúp việc. Tòa án chuyên biệt có Chánh án, Phó Chánh án, Chánh tòa, Phó Chánh tòa, Thẩm phán, Thư ký Tòa án, công chức khác và người lao động.
Dự án Luật có đủ thành phần tài liệu theo quy định
Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành sự cần thiết ban hành Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế với các cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn; nhất trí trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật tại Kỳ họp thứ 10 theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng
Đồng thời, đánh giá cao hồ sơ dự án Luật được Tòa án nhân dân tối cao chuẩn bị nghiêm túc, công phu, đã bám sát và thể chế hóa đầy đủ các quan điểm chỉ đạo của Đảng, kết luận của cấp có thẩm quyền về việc khẩn trương nghiên cứu thành lập Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, áp dụng nguyên tắc của hệ thống thông luật trong giải quyết tranh chấp với nhiều quy định mới, đặc thù, vượt trội nhằm bảo đảm tính thu hút, cạnh tranh quốc tế.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng dự án Luật có một số nội dung liên quan đến các nguyên tắc hiến định về thực hiện quyền tư pháp cần được hiểu và áp dụng linh hoạt phù hợp với yêu cầu đặc thù của Tòa án chuyên biệt, là một Tòa án thuộc hệ thống TAND nhưng mô hình tổ chức và hoạt động có nhiều đặc thù riêng để phù hợp với thông lệ quốc tế.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng giải trình, làm rõ thêm ý kiến
Nêu ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Tòa án nhân dân tối cao đã tích cực, khẩn trương chuẩn bị hồ sơ dự án Luật và khẳng định dự án Luật có đủ thành phần tài liệu theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 10 theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Cần sớm thành lập để tạo niềm tin cho các nhà đầu tư
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, dự án Luật nhằm phục vụ cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Cho rằng đây là nội dung mới, đặc thù, Chủ tịch Quốc hội, nhấn mạnh Trung tâm tài chính quốc tế là một cơ quan rất quan trọng, do đó, cần sớm thành lập để tạo niềm tin cho các nhà đầu tư có thể yên tâm đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, Tòa án chuyên biệt phải đảm bảo tính cạnh tranh quốc tế vượt trội, các cơ chế, chính sách đặc thù và áp dụng các nguyên tắc của hệ thống trong giải quyết tranh chấp thuộc thẩm quyền, cơ chế thi hành phán quyết của Tòa án phải nhanh, hiệu quả.
“Do đó, các quy định về tổ chức, hoạt động của Tòa án chuyên biệt phải vượt trội, phù hợp với thực tiễn trong hoạt động thương mại, tài chính, đầu tư quốc tế, thông lệ quốc tế để đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư quốc tế thì mới thành công”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị TANDTC cần rà soát kỹ và lưu ý các vấn đề: về áp dụng pháp luật; ngôn ngữ tố tụng; yếu tố quốc tế; đội ngũ thẩm phán, nhân sự Tòa án chuyên biệt; thủ tục tố tụng; chuyển đổi số và đảm bảo điều kiện thực thi về kỹ thuật lập pháp và các điều khoản dẫn chiếu pháp luật có liên quan.
