Đăng kiểm, không chỉ là thanh lọc

Thực hiện chủ trương xã hội hóa giúp số lượng các trung tâm đăng kiểm nhiều hơn, người dân, doanh nghiệp đưa xe đi kiểm định thuận lợi hơn. Tuy nhiên, chất lượng đăng kiểm phương tiện đang bị đặt ra dấu hỏi lớn khi nhiều sai phạm trong lĩnh vực này được cơ quan chức năng phát hiện. Đã đến lúc không chỉ cần thanh lọc, loại bỏ tiêu cực mà còn phải tăng cường quản lý, giám sát, đổi mới hoạt động đăng kiểm để nâng cao hiệu quả công tác này.

Đăng kiểm được ví như “hàng rào” ngăn chặn phương tiện không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và các yếu tố bảo vệ môi trường được lưu thông. Công tác này ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn, sức khỏe, tính mạng của người tham gia giao thông nên càng phải đề cao tính chặt chẽ, chính xác, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định đề ra. Tuy nhiên, thực tế còn không ít kẽ hở từ hoạt động đăng kiểm. Tình trạng xe cũ nát, cơi nới vẫn vô tư đi trên đường có nguyên nhân từ việc kiểm định lỏng lẻo, “nhắm mắt cho qua” của một số trung tâm đăng kiểm. Thậm chí, xe “quá đát” còn được sử dụng để kinh doanh vận tải, đưa đón học sinh đến trường, gây ra những mối nguy hiểm tiềm ẩn với hành khách. Vì thế, việc xử lý nghiêm minh những hành vi gian dối, vì tư lợi mà bất chấp quy định dẫn đến bỏ lọt phương tiện không bảo đảm an toàn là rất cần thiết, mang tính răn đe, phòng ngừa tái diễn. Đây cũng là cơ sở để chấn chỉnh, nâng cao chất lượng đồng bộ cho công tác đăng kiểm phương tiện cơ giới đường bộ.

Ô tô chờ đăng kiểm. Ảnh: Báo Kinh tế đô thị.

Cũng cần nhìn nhận, đăng kiểm là một “mắt xích” không thể thiếu trong các điều kiện bảo đảm hoạt động vận tải. Nếu tình trạng đình trệ ở nhiều trung tâm đăng kiểm kéo dài có thể dẫn đến nguy cơ gián đoạn hoạt động vận tải, ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại của người dân và thông thương của nền kinh tế. Những ngày qua, nhiều chủ phương tiện có xe đến hạn kiểm định mất không ít thời gian, công sức, "chạy đôn chạy đáo" khắp nơi để có được giấy chứng nhận kiểm định. Đây là vấn đề cần được khắc phục nhanh chóng. Trong đó, giải pháp trước mắt, với các trung tâm đăng kiểm đang bị đình chỉ vì phát hiện sai phạm, cần xem xét cử nhân sự thay thế, tận dụng trang thiết bị, cơ sở vật chất sẵn có, để các trung tâm này mở cửa trở lại, san sẻ khối lượng công việc đang quá tải ở những đơn vị khác. Điều này sẽ giúp lượng lớn phương tiện đang xếp hàng ở trung tâm đăng kiểm được “giải phóng”, giảm khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, kịp thời đáp ứng nhu cầu vận tải tăng cao trong những ngày cận kề Tết Nguyên đán.

Về lâu dài, muốn trung tâm đăng kiểm hoạt động minh bạch, hiệu quả, không chỉ cần xử lý nghiêm vi phạm mà quan trọng hơn là đổi mới thực chất, căn bản, giúp công tác này đi vào nền nếp, phục vụ tốt hơn yêu cầu xã hội. Số lượng các trung tâm đăng kiểm gia tăng nhanh chóng dẫn đến mặt trái là xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh để thu hút khách hàng, kéo theo thiếu khách quan, trung thực khi thực hiện kiểm định phương tiện. Nhiều ý kiến đề xuất nên xem xét sửa đổi quy định về thời hạn đăng kiểm song hành với bổ sung yêu cầu kiểm định chặt chẽ hơn. Có thể miễn kiểm định cho phương tiện mới, đăng ký lần đầu và kéo giãn thời gian giữa các lần kiểm định. Thay đổi này sẽ giúp số lượng phương tiện cần kiểm định giảm đi, do vậy, không cần duy trì quá nhiều trung tâm đăng kiểm, vừa giảm chi phí cho xã hội vừa tránh đầu tư dàn trải.

Thay vì chạy theo số lượng, nên chú trọng hơn nữa đến chất lượng đăng kiểm, tập trung phát triển các trung tâm đủ nguồn lực, được đầu tư trang thiết bị, máy móc bài bản, hiện đại. Cần quan tâm hơn nữa đến việc cải thiện môi trường làm việc của đăng kiểm viên, người lao động, có đãi ngộ hợp lý, tương xứng với vị trí việc làm, đặc thù công việc, gắn với nâng cao trách nhiệm, đạo đức công vụ, nghề nghiệp và tăng cường vai trò kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời, đẩy mạnh số hóa, tự động hóa trong hoạt động đăng kiểm, bảo đảm sự khách quan, minh bạch, chính xác, hạn chế sự can thiệp của con người vào quy trình kiểm định. Mục tiêu cần hướng đến là xây dựng hồ sơ dữ liệu cho mỗi phương tiện với tiêu chí xe không bảo đảm an toàn sẽ không được phép lưu thông để góp phần loại bỏ những “hung thần” trên đường phố.

ĐỖ MẠNH HƯNG