Đăng ký người phụ thuộc thế nào để tính thuế TNCN lợi nhất?

Căn cứ theo Khoản 1, Điều 19, Luật thuế thu nhập cá nhân 2007 có quy định về giảm trừ gia cảnh. Theo đó:

Giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trước khi tính thuế. Điều này áp dụng cho thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú.

Mức giảm trừ gia cảnh năm 2024 được áp dụng thực hiện theo Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14. Cụ thể, giảm trừ gia cảnh bao gồm hai phần:

- Giảm trừ cho bản thân người nộp thuế: Mức giảm trừ hiện nay là 11 triệu đồng/tháng tương ứng 132 triệu đồng/năm.

- Giảm trừ cho người phụ thuộc: Mỗi người phụ thuộc được giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng và chỉ được tính giảm trừ một lần vào một đối tượng nộp thuế.

Người phụ thuộc khi giảm trừ thuế thu nhập cá nhân là những ai?

Căn cứ theo quy định tại Khoản 3 Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC về đối tượng được giảm trừ gia cảnh tại Việt Nam năm 2024, những người phụ thuộc gồm có:

- Con cái: Con dưới 18 tuổi; con từ 18 tuổi trở lên đang học tập và không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp; con bất kỳ tuổi nào nếu bị khuyết tật và không có khả năng lao động.

- Vợ/chồng: Nếu không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp.

- Cha mẹ: Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, cha mẹ vợ/chồng nếu không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp.

- Các cá nhân khác: Anh chị em ruột, ông bà, cô dì chú bác ruột, cháu ruột, và các cá nhân khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế đang trực tiếp nuôi dưỡng và không có thu nhập hoặc có thu nhập thấp.

Mỗi người phụ thuộc hợp lệ sẽ được giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng khi tính thuế thu nhập cá nhân. Để được công nhận là người phụ thuộc, cần có các giấy tờ chứng minh mối quan hệ và điều kiện đáp ứng theo quy định của pháp luật thuế.

Thời điểm đăng ký giảm trừ người phụ thuộc

Theo Thông tư số 111/2013/TT-BTC, giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc được tạm tính từ khi đăng ký và khi quyết toán thuế năm sẽ được tính lại từ khi phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng.

Theo đó, trong năm, đăng ký người phụ thuộc từ thời điểm nào thì được tính giảm trừ gia cảnh từ thời điểm đó.

Khi quyết toán thuế, sẽ tính giảm trừ gia cảnh người phụ thuộc từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng.

Vì vậy, nên đăng ký bổ sung người phụ thuộc sớm nhất có thể hoặc theo thời hạn thông báo từ công ty để đảm bảo tất cả hồ sơ người phụ thuộc được đăng ký thành công trước thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm.

nên đăng ký giảm trừ người phụ thuộc ngay từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng để được giảm số tiền thuế TNCN phải đóng ngay từ tháng phát sinh, thay vì chờ đến thời điểm quyết toán cuối năm.

Trường hợp đã phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng nhưng chưa đăng ký giảm trừ, người nộp thuế vẫn có thể đăng ký bổ sung sau đó và vẫn sẽ được tính giảm trừ người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi thực hiện quyết toán thuế năm.

Một người nộp thuế có thể đăng ký giảm trừ nhiều người phụ thuộc nhưng một người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ cho một người nộp thuế trong năm tính thuế.

Ví dụ hai vợ chồng có 1 người con thì người con chỉ được đăng ký là người phụ thuộc cho bố hoặc mẹ. Nếu đã đăng ký cho bố mà muốn chuyển qua cho mẹ thì phải giảm trừ cho bố hết năm, sang năm sau mới được đăng ký lại là người phụ thuộc của mẹ.

Đồng thời, người nộp thuế chỉ phải đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh cho mỗi một người phụ thuộc một lần trong suốt thời gian được tính giảm trừ gia cảnh. Trường hợp người nộp thuế thay đổi nơi làm việc thì phải thực hiện đăng ký lại người phụ thuộc tại nơi làm việc mới.

Thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc là khi nào?

Căn cứ các quy định trên, thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc như sau:

Chậm nhất là 10 ngày làm việc trước ngày 31/3 năm liền kề năm nộp thuế (đối với trường hợp ủy quyền cho cơ quan chi trả thu nhập đăng ký thuế cho người phụ thuộc).

Chậm nhất là 10 ngày làm việc trước ngày 30/4 năm liền kề năm nộp thuế (đối với trường hợp người nộp thuế trực tiếp đăng ký thuế cho người phụ thuộc).

Nếu ngày cuối cùng của thời hạn trùng với ngày nghỉ theo quy định thì thời hạn được tính là ngày làm việc tiếp theo của ngày nghỉ đó.

Thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc không phải thời hạn nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc. Theo tiết h.2 điểm h khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, thời hạn nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc là trong vòng 03 tháng kể từ ngày nộp tờ khai đăng ký người phụ thuộc (bao gồm cả trường hợp đăng ký thay đổi người phụ thuộc).

Cách đăng ký người phụ thuộc mới nhất

Theo hướng dẫn tại khoản 10 Điều 7 Thông tư 105/2020/TT-BTC, hồ sơ đăng ký thuế cho người phụ thuộc cụ thể như sau:

Trường hợp ủy quyền cho cơ quan chi trả thu nhập

Trường hợp cá nhân có ủy quyền cho cơ quan chi trả thu nhập đăng ký thuế cho người phụ thuộc thì nộp hồ sơ đăng ký thuế tại cơ quan chi trả thu nhập.

- Hồ sơ đăng ký thuế của người phụ thuộc gồm:

+ Văn bản ủy quyền và giấy tờ của người phụ thuộc như: Bản sao Thẻ căn cước công dân/CMND còn hiệu lực đối với người phụ thuộc có quốc tịch Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên; bản sao Giấy khai sinh/Hộ chiếu còn hiệu lực đối với người phụ thuộc có quốc tịch Việt Nam dưới 14 tuổi; bản sao Hộ chiếu đối với người phụ thuộc là người có quốc tịch nước ngoài/người có quốc tịch Việt Nam sinh sống tại nước ngoài.

+ Cơ quan chi trả thu nhập tổng hợp và gửi Tờ khai đăng ký thuế mẫu 20-ĐK-TH-TCT về cơ quan thuế quản lý trực tiếp cơ quan chi trả thu nhập.

Trường hợp trực tiếp đăng ký thuế cho người phụ thuộc

Nếu cá nhân không ủy quyền cho cơ quan chi trả thu nhập đăng ký thuế cho người phụ thuộc thì nộp hồ sơ đăng ký thuế cho cơ quan thuế tương ứng theo quy định tại khoản 9 Điều 7 Thông tư 105/2020/TT-BTC.

Hồ sơ đăng ký thuế gồm: Tờ khai đăng ký thuế mẫu 20-ĐK-TCT; Bản sao Thẻ căn cước công dân hoặc bản sao Giấy chứng minh nhân dân còn hiệu lực đối với người phụ thuộc có quốc tịch Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên; hoặc Bản sao Giấy khai sinh hoặc Hộ chiếu còn hiệu lực đối với người phụ thuộc có quốc tịch Việt Nam dưới 14 tuổi; hoặc bản sao Hộ chiếu còn hiệu lực đối với người phụ thuộc là người có quốc tịch nước ngoài hoặc người có quốc tịch Việt Nam sinh sống tại nước ngoài.

Mai Anh