Đánh giá kỹ lưỡng hơn các chỉ tiêu ước không đạt
Ghi nhận nhiều điểm sáng trong bức tranh kinh tế từ đầu năm đến nay, tại phiên họp thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, các thành viên Ủy ban và các chuyên gia đều nhấn mạnh yêu cầu Báo cáo của Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng hơn những hạn chế, những khó khăn, thách thức, nhất là việc có tới 5/15 chỉ tiêu ước không đạt, trong khi đây đều là những chỉ tiêu liên quan đến chất lượng tăng trưởng, nhất là chỉ tiêu tăng năng suất lao động năm thứ 3 dự kiến không hoàn thành.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu tại phiên họp
Tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, nhưng vẫn nhiều khó khăn
Báo cáo tại Phiên họp toàn thể lần thứ 13 của Ủy ban Kinh tế vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, điểm sáng đáng chú ý trong kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 là vẫn tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước, đạt được mục tiêu tổng quát đề ra và nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn được bảo đảm. Trên cơ sở kết quả của 8 tháng, ước cả năm 2023, có ít nhất 10/15 chỉ tiêu đạt và vượt mục tiêu đề ra.
Công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh cũng đã được tập trung chỉ đạo quyết liệt. Hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược được tập trung đầu tư phát triển, đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 659km đường cao tốc. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng phát triển toàn diện và đồng bộ, bảo đảm gắn kết chặt chẽ, hài hòa với phát triển kinh tế. Quốc phòng, an ninh được tăng cường, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung giải trình tại phiên họp
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng chỉ ra những điểm tồn tại, hạn chế trong thực hiện Kế hoạch năm 2023. Đó là: tăng trưởng kinh tế gặp nhiều thách thức, bình quân 2 năm 2021-2022 đạt 5,25%, 6 tháng đầu năm 2023 đạt 3,72%, tạo áp lực lớn lên các quý còn lại của năm 2023 để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm là 6,5% và các năm 2024-2025. Nhiều động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế trong 8 tháng đầu năm 2023 đang có dấu hiệu chậm lại, thậm chí suy giảm và đang chịu áp lực rất lớn từ bên ngoài. Sau đại dịch Covid-19, sức chống chịu của nhiều doanh nghiệp đã đến mức tới hạn; hoạt động sản xuất kinh doanh tiếp tục gặp khó khăn do nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu thấp, chính sách bảo hộ thương mại của các nước và sự cạnh tranh về giá của các nước xuất khẩu cùng mặt hàng…
Tham dự Phiên họp của Ủy ban Kinh tế, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn cho rằng, năm 2023 có một số điểm sáng chưa được đề cập đúng mức tại Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Cụ thể, TS. Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh khởi sắc trong công tác đối ngoại tác động lớn đến hoạt động thương mại, kinh tế và tâm lý nhà đầu tư. Đặc biệt, việc nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có ý nghĩa quan trọng, góp phần nâng cao vị thế của nước ta, tác động đến các hoạt động kinh tế, thu hút đầu tư...
ĐBQH Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) phát biểu tại phiên họp
ĐBQH Phạm Văn Thịnh (Bắc Giang) ghi nhận sự điều hành quyết liệt của Chính phủ đối với chính sách tài khóa và sự linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ. Cùng với đó là rất nhiều dự án trọng điểm đang được triển khai… Đây là những bệ đỡ trong bối cảnh khó khăn hiện nay và cùng với đó, Chính phủ cũng phân cấp mạnh dạn cho địa phương làm các tuyến đường cao tốc như Vành đai 3 và 4 của Hà Nội…
“Cử tri đánh giá cao hệ thống cao tốc đã mở ra không gian cho phát triển kinh tế cho các địa phương đi qua, thay đổi tư duy cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở. Nhà đầu tư nước ngoài cũng đánh giá cao và điều chỉnh chiến lược đầu tư, chuyển hướng vào Việt Nam, điều này thể hiện thông qua các chuyến thăm làm việc của các tập đoàn nước ngoài vừa qua”, đại biểu Phạm Văn Thịnh nhấn mạnh.
Đánh giá chung, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn nhưng Việt Nam vẫn là điểm sáng trong bức tranh xám màu của kinh tế thế giới; ước đạt và vượt 10/15 chỉ tiêu trong năm 2023; kinh tế vĩ mô giữ ổn định, lạm phát được kiềm chế, các cân đối lớn của nền kinh tế bảo đảm; tăng trưởng quý sau cao hơn quý trước, mở ra triển vọng tăng trưởng khả quan trong những tháng cuối năm.
Cần giải pháp đúng thực trạng, đúng thời điểm
Phân tích những khó khăn, thách thức của nền kinh tế từ đầu năm đến nay, Phó Tổng thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn cho biết, tín hiệu đáng lo ngại là tỷ lệ doanh nghiệp rời khỏi thị trường cao, tốc độ thành lập doanh nghiệp mới giảm, dù năm 2023 đáng ra là giai đoạn quan trọng để doanh nghiệp thành lập mới tăng mạnh hơn nữa. Với thực trạng hiện nay, TS. Đậu Anh Tuấn lo ngại, việc thực hiện mục tiêu đến năm 2025 có 1,5 triệu doanh nghiệp sẽ khó đạt được và cũng là tín hiệu dự báo về việc làm, ngân sách trong thời gian tới.
Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn lo ngại "sức khỏe" của doanh nghiệp
Bên cạnh đó, một số đại biểu nêu rõ, kim ngạch xuất nhập khẩu cũng cần được các Bộ, ngành liên quan quan tâm phân tích sâu. Bởi, số liệu thống kê trong 8 tháng qua cho thấy, xuất nhập khẩu giảm cả ở khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, ở cả tập đoàn quốc tế lớn và các doanh nghiệp lớn trong nước, đặc biệt là giảm rất nhiều ngành hàng quan trọng và tạo ra nhiều việc làm của nước ta như: điện tử, dệt may, thủy sản…
Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Nguyễn Hải Nam tính toán, với tăng trưởng GDP 6 tháng là 3,72%, thì hai quý cuối năm phải tăng 9% hoặc hơn để hoàn thành được mục tiêu tăng trưởng 6,5% trong năm nay.
Trong khi đó, số lượng doanh nghiệp giải thể, rút lui khỏi thị trường tăng cao, tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng tăng. 8 tháng đầu năm nay, giải ngân đầu tư công mới chỉ đạt hơn 42%, nên 4 tháng cuối năm phải giải ngân tốc độ gấp 3 lần mới có thể đạt mục tiêu kế hoạch giải ngân cả năm. Chính sách tiền tệ, tín dụng thì 8 tháng mới tăng trưởng 5,5% trong khi chỉ tiêu là 14,5%, cho thấy, tăng trưởng tín dụng cũng là áp lực.
“Ngân hàng nhà nước giảm lãi suất 4 lần nhưng đã trúng vào những khó khăn của doanh nghiệp hay chưa? Đâu đó hiện nay thủ tục giải ngân vẫn khó khăn cho doanh nghiệp và yêu cầu các phí khác (như phí bảo hiểm) khi muốn vay. Ngân hàng thương mại nếu chỉ xét theo phương án kinh doanh của doanh nghiệp cũng khó khi số lượng đơn hàng đã bị giảm đi”. Chỉ ra những yếu tố này, đại biểu Nguyễn Hải Nam cho rằng, khi tham mưu xây dựng báo cáo cuối cùng của Chính phủ trình Quốc hội về kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần phân tích kỹ hơn, tránh rơi vào tình trạng “báo cáo lần nào cũng giống giống nhau”, chưa có những giải pháp đúng với thực trạng, với mỗi thời điểm của nền kinh tế.
Báo cáo giải trình về các nội dung được các thành viên Ủy ban Kinh tế và chuyên gia đặt ra tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ bổ sung các nội dung, trong đó sẽ đánh giá kỹ lưỡng hơn những hạn chế và nguyên nhân, cập nhật số liệu các chỉ tiêu mới nhất.
