Đánh giá minh bạch

Quy định gồm 4 chương, 19 điều, có hiệu lực từ ngày ký và thay thế các quy định trước đây. Ngay lập tức, văn bản này thu hút sự quan tâm của cán bộ, đảng viên bởi yêu cầu đánh giá liên tục, đa chiều, dựa trên hiệu quả công việc, sản phẩm cụ thể gắn với vị trí việc làm và chức trách được giao.

1. Nội dung Quy định số 03-QĐ/TU nhận được sự chú ý đặc biệt đó chính là nguyên tắc đánh giá: “Việc đánh giá được thực hiện thường xuyên, liên tục trên cơ sở kế hoạch, chương trình công tác, nhiệm vụ được giao và lấy đó làm căn cứ để đánh giá, xếp loại hằng quý, cả năm, nhiệm kỳ bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan”.

Nhiều ý kiến cán bộ, đảng viên nhận định, đây là nguyên tắc căn cơ trong công tác đánh giá tổ chức Đảng, đảng viên, nhất là trong bối cảnh vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó cấp xã trở thành tuyến đầu thực thi nhiệm vụ hành chính, gánh vác khối lượng công việc lớn hơn trước. Đối với cấp xã, quyền được giao nhiều hơn đồng nghĩa với trách nhiệm cao hơn; và khi đó, việc đánh giá hiệu quả lãnh đạo, thực thi nhiệm vụ cùng cơ chế cá thể hóa trách nhiệm chính là “liều vắc xin” để phòng ngừa tiêu cực, nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức Đảng và trách nhiệm của đảng viên.

Bên cạnh nguyên tắc trên thì yêu cầu: “Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong xây dựng kế hoạch công tác, phân công nhiệm vụ gắn với mục tiêu, sản phẩm công việc; cấp nào trực tiếp quản lý, phân công công việc thì cấp đó đánh giá, xếp loại; lấy kết quả đánh giá làm căn cứ để sàng lọc, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng cán bộ theo hướng “có vào có ra, có lên có xuống”...; đồng thời, làm căn cứ để thay thế, tạm đình chỉ công tác, cho thôi chức vụ, từ chức, miễn nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý” được đánh giá là hết sức cần thiết.

Trong tiến trình đổi mới và hiện đại hóa quản trị địa phương, không riêng đối với công tác cán bộ, Đảng bộ thành phố luôn nhất quán chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trên nhiều lĩnh vực nhằm giải phóng nguồn lực, khơi dậy tính chủ động, sáng tạo ở từng cấp, ngành. Tuy vậy, việc phân cấp, phân quyền nếu không có cơ chế kiểm soát, đánh giá đúng thì rất dễ dẫn đến phân tán trách nhiệm, tạo ra kẽ hở khiến tiêu cực nảy sinh.

Từ khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động (ngày 1-7-2025), cấp xã phải đảm đương hơn 80% khối lượng công việc được chuyển từ cấp huyện, bao gồm nhiều lĩnh vực nhạy cảm như đất đai, xây dựng, tài chính, dịch vụ công… Đặc biệt, việc UBND cấp xã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện là bước phân quyền sâu rộng nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu thiếu cơ chế kiểm soát. Vì vậy, đòi hỏi phải có cơ chế đánh giá cán bộ minh bạch cũng như sự giám sát chặt chẽ của tổ chức Đảng, nhân dân.

Phân cấp phải đi đôi với kiểm tra, đánh giá, cá thể hóa trách nhiệm sẽ ngăn ngừa “khoảng trống trách nhiệm” - căn bệnh dễ phát sinh trong quá trình thực thi công vụ của cán bộ. Đặc biệt, việc công khai, minh bạch đánh giá tổ chức Đảng và đảng viên dựa trên cơ sở kế hoạch, chương trình công tác, nhiệm vụ được giao có tác dụng thúc đẩy đổi mới phương thức lãnh đạo, cải cách hành chính và chuyển đổi số, vì chỉ khi mọi quy trình được công khai, minh bạch, có hệ thống giám sát điện tử xuyên suốt, sẽ bịt kín các “kẽ hở”, giúp cho công tác đánh giá tập thể, cá nhân chuẩn xác.

2. Thực tiễn ở Hà Nội cho thấy, công tác đánh giá chất lượng tổ chức Đảng, đảng viên luôn được đặc biệt coi trọng. Thành phố đã có nhiều biện pháp nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Điển hình là Ban Thường vụ Thành ủy đã ban hành Chỉ thị số 24-CT/TU ngày 7-8-2023 về “Tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị thành phố Hà Nội”. Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ rõ 25 biểu hiện vi phạm về kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc để soi chiếu, đánh giá cán bộ, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả công việc của cơ quan, đơn vị. Chỉ tính trong một năm triển khai, cấp ủy và Ủy ban Kiểm tra các cấp đã thực hiện 1.520 cuộc kiểm tra, giám sát đối với hơn 3.300 tổ chức, cá nhân; qua đó phát hiện 873 trường hợp vi phạm và xử lý kỷ luật 368 tổ chức, cá nhân. Những con số ấy phản ánh rõ hiệu quả của việc ràng buộc trách nhiệm bằng kỷ luật cùng cơ chế đánh giá cụ thể. Nhiều vụ việc tồn đọng được giải quyết, công việc trôi chảy hơn, kỷ cương hành chính được siết chặt, và quan trọng hơn, niềm tin của nhân dân vào cấp ủy, chính quyền được củng cố.

Gần đây, Hội nghị Ban Chỉ đạo 57 của Thành ủy Hà Nội (ngày 14-11) đã chỉ ra 17 nhóm tồn tại trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TƯ ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, cùng 11 nguyên nhân, tập trung vào 18 điểm nghẽn lớn. Trong đó điểm nghẽn lớn nhất là về lãnh đạo, chỉ đạo và kỷ cương kỷ luật, khi tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” còn diễn ra. Vẫn còn 12 nhiệm vụ quá hạn theo chỉ đạo Trung ương và 18 nhiệm vụ quá hạn của thành phố. Nhìn thẳng vào những hạn chế, yếu kém đó, thành phố đã xác định 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần triển khai ngay, thể hiện quyết tâm: Nói là làm - làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng.

Trong giai đoạn hiện nay, khi Hà Nội cùng cả nước đã vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, việc thực hiện nghiêm nguyên tắc “lấy kết quả đánh giá làm căn cứ để sàng lọc, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng cán bộ…” là vấn đề sống còn đối với chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đánh giá đúng cán bộ sẽ tạo động lực thúc đẩy sáng tạo, cải cách và phát triển. Khi trách nhiệm được cá thể hóa, người đứng đầu dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm để hoàn thành công việc thì tập thể sẽ mạnh lên, nhân dân thêm tin tưởng.

Quy định số 03-QĐ/TU của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, với các tiêu chí rõ ràng, giúp củng cố văn hóa tự phê bình và phê bình, khuyến khích từng tổ chức, từng cá nhân “tự soi, tự sửa”, qua đó phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế trong lãnh đạo, quản lý và thực thi công vụ. Đó chính là tinh thần “xây đi đôi với chống”: Xây dựng cơ chế phân cấp để phát huy chủ động, đồng thời chống né tránh, chống tùy tiện bằng cơ chế đánh giá minh bạch. Khi trách nhiệm rõ người, rõ việc, hiệu quả giải quyết công việc được nâng cao, bộ máy sẽ vận hành thông suốt và mục tiêu phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn sẽ trở thành hiện thực.

Bình Yên