Đánh giá năng lực công chức hải quan để đổi mới quản lý nguồn nhân lực
Trong những năm qua, hoạt động đổi mới quản lý nguồn nhân lực theo năng lực dựa trên vị trí việc làm được Tổng cục Hải quan đặc biệt quan tâm. Trong đó, đánh giá năng lực công chức tại 8 lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ chính là hoạt động quan trọng, cần thiết trong chiến lược đổi mới quản lý nguồn nhân lực và là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên của ngành Hải quan.
Buổi đánh giá năng lực công chức của Cục Điều tra chống buôn lậu. Ảnh: Hà Thái
Cơ sở cho việc bố trí, sử dụng công chức
Từ năm 2018, ngành Hải quan đã triển khai việc kiểm tra đánh giá năng lực đối với cán bộ, công chức, nhằm xác định được thực trạng năng lực của công chức để kịp thời xây dựng kế hoạch đào tạo nhằm bổ sung kiến thức, kỹ năng cho công chức. Kết quả đánh giá năng lực công chức cũng làm cơ sở cho việc bố trí, sử dụng công chức một cách khoa học, đúng năng lực, trình độ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, yêu cầu cải cách, hiện đại hóa hải quan; hải quan số; lựa chọn được những công chức có năng lực trình độ để tạo nguồn cán bộ lãnh đạo các cấp. Qua đó, tạo phong trào học tập, hình thành ý thức tự học, tự nghiên cứu trong mỗi công chức để rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
Với kinh nghiệm ở 4 đơn vị đã tổ chức thi, để tổ chức thành công các đơn vị cần chú trọng cả về công tác tổ chức (vấn đề hậu cần, cơ sở vật chất…) và nhất là việc bố trí thời gian ôn tập cho công chức trong đối tượng dự thi. Ông Lương Khánh Thiết - Phó Trưởng ban thường trực Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan)
Theo ông Lương Khánh Thiết - Phó Trưởng ban thường trực Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan), trong kỳ đánh giá năm 2023, lần đầu tiên Tổng cục Hải quan đưa vào phương pháp xây dựng câu hỏi nguyên tắc.
Nếu trước đây, mỗi câu hỏi trắc nghiệm chỉ có 4 phương án trả lời cụ thể dẫn đến tình trạng thí sinh có thể học thuộc không cần hiểu, nhớ mẹo các đáp án đúng. Năm nay, một câu hỏi trắc nghiệm sẽ có nhiều đáp án đúng và nhiều phương án trả lời sai, các đáp án được kết hợp với nhau tạo ra tổ hợp 4 phương án trả lời khác nhau trên bài thi. Như vậy, một câu hỏi nguyên tắc sẽ sinh ra rất nhiều câu hỏi có bố trí đáp án khác nhau, dẫn đến thí sinh bắt buộc phải nắm và hiểu các nội dung nghiệp vụ gốc mới làm được bài.
Ông Thiết cho rằng, nhờ sự đổi mới này, công chức dự thi được tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều trong quá trình ôn tập. Trước hết, bộ đề đánh giá năng lực năm 2023 được công khai, thay vì đóng dấu mật như những năm trước do số lượng câu hỏi ít. Công chức có thể dễ dàng tìm và học các câu hỏi liên quan, là cơ sở cho việc nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ, phục vụ cho công việc hàng ngày.
Năm nay cũng là lần đầu tiên các thí sinh dự thi được làm bài luyện thi online với cấu trúc đề và ngân hàng đề hoàn toàn như bài thi chính thức. Vì vậy, công chức càng ôn tập, thi thử nhiều sẽ càng quen với câu hỏi, cách hỏi và đạt kết quả cao trong bài thi chính thức.
Nghiêm túc, đảm bảo theo yêu cầu
Theo kế hoạch, việc tổ chức thi đánh giá năng lực đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo (cấp tổ, đội trở lên) do Tổng cục Hải quan tổ chức. Trong khi đó, các cục hải quan địa phương sẽ tổ chức thi đánh giá năng lực đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo. Điều này giúp cho việc tổ chức thi ở các cục hải quan sẽ được tổ chức thường xuyên, chuyên nghiệp, hiệu quả, đảm bảo mọi công chức đều được thi đánh giá năng lực. Bởi, trường hợp công chức ở cục hải quan địa phương này vì lý do bất khả kháng không tham dự được kỳ thi do cục tổ chức sẽ được bố trí thi đợt sau tại cục hải quan khác.
Ghi nhận từ đầu tháng 8 đến nay, đã có 4 đơn vị tổ chức thi là Cục Hải quan Hà Nội, Cục Hải quan Hải Phòng, Cục Hải quan Đà Nẵng, Cục Điều tra chống buôn lậu (các đơn vị ở miền Bắc và miền Trung) tổ chức kiểm tra. Các kỳ kiểm tra đã được tổ chức nghiêm túc, chu đáo, đảm bảo theo yêu cầu đặt ra. Qua các kỳ thi cho thấy tinh thần ôn luyện, học tập nghiêm túc của công chức, nhiều công chức ở các đơn vị đạt điểm tuyệt đối.
Cục Hải quan Đà Nẵng có 116 công chức của Cục Hải quan Đà Nẵng và 14 công chức của Cục Điều tra chống buôn lậu tại 26 vị trí việc làm thuộc 7 lĩnh vực nghiệp vụ của ngành Hải quan tham gia đánh giá. Cục Hải quan Hải Phòng có 452 công chức của các đơn vị thuộc, trực thuộc.
Cục Điều tra chống buôn lậu (khu vực miền Bắc) tổ chức thi đánh giá năng lực đối với 123 công chức. Trong khi đó, Cục Hải quan Hà Nội tổ chức đánh giá năng lực 166 công chức không giữ chức vụ lãnh đạo.
Theo ông Nguyễn Kiên Giang - Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng, việc tổ chức bồi dưỡng, đào tạo, nâng cao năng lực, trình độ cho cán bộ công chức luôn được đơn vị chú trọng thực hiện từ nhiều năm qua. Đối với việc triển khai mô hình đánh giá năng lực 2 cấp theo chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hải Phòng đã chủ động triển khai các nhiệm vụ liên quan. Với sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan), đơn vị đã hoàn tất các công tác chuẩn bị, đảm các điều kiện tốt nhất cho kỳ thi lần này.
Sẽ thi đánh giá năng lực ở 35 cục hải quan
Dự kiến đến tháng 11/2023, Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan sẽ phối hợp với các đơn vị hoàn thành thi đánh giá năng lực ở toàn bộ 35 cục hải quan địa phương, với số lượng thí sinh khoảng 5.000 công chức không giữ chức vụ lãnh đạo.
