Đánh giá thực trạng để phòng ngừa hiệu quả tội phạm nguy hiểm

Theo đó, qua phân tích 70 vụ giết người xảy ra trong năm 2023 và 2024 ở Bình Dương cho thấy, mâu thuẫn thù tức dẫn đến giết người có 2 dạng. Thứ nhất là mâu thuẫn âm ỉ kéo dài, bắt nguồn từ mâu thuẫn nhỏ, xuất phát từ lối sống khác nhau, tranh chấp về đất đai, kinh tế… nhưng chưa được giải quyết dứt điểm dẫn đến xung đột ngày càng gia tăng dẫn đến giết người. Mâu thuẫn này xảy ra trong phạm vi hàng xóm, họ hàng, gia tộc, gia đình…

Thứ hai là mâu thuẫn nhất thời, thủ phạm và nạn nhân thường là thanh niên mới lớn, có thái độ cư xử thiếu chín chắn, nông nổi và hung hãn. Hầu hết các vụ án này đều diễn ra xô xát từ mâu thuẫn nhỏ rồi dẫn đến gây ra án mạng. Lý do mâu thuẫn như va chạm xe trên đường, thách thức nhau trong lúc uống rượu, bia; nhìn “đểu”… Ở dạng xung đột này có một phần do lỗi của nạn nhân khi cư xử chưa đúng mực, không tế nhị, có thái độ kinh bỉ…

Điển hình là vụ án giết người xảy ra tại phường Vĩnh Tân, TP Tân Uyên: Trịnh Hữu Tiến (SN 1983) và Trần Tiến (SN 1985) có mối quan hệ bạn bè. Trần Tiến thế chấp “sổ đỏ” cho Hữu Tiến để vay 600 triệu đồng. Một thời gian sau, Trần Tiến hỏi mượn lại “sổ đỏ” để làm thủ tục mở lối đi chung nhưng Hữu Tiến không cho mà bảo khi nào trả hết tiền mới cho lấy sổ. Hai bên xảy ra mâu thuẫn và lao vào đánh nhau. Trong lúc xô xát, Hữu Tiến chụp lấy con dao bầu đâm liên tiếp 4 nhát vào người của Trần Tiến gây thương tích 81%…

Nguyễn Tấn Đạt (SN 2003, quê Hậu Giang) có mượn của một người bạn tên H. số tiền 700.000 đồng nhưng chưa trả. Khoảng 19h30 ngày 24/12/2024, anh H. đi cùng với Phạm Trung Thật (SN 1997, quê Đồng Tháp) đến tìm Đạt tại một phòng trọ thuộc khu phố Đông Tác, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An (Bình Dương) để đòi tiền. Sau đó hai bên xảy ra mâu thuẫn dẫn đến đánh nhau. Đạt dùng dao đâm trúng vào người Phạm Trung Thật khiến nạn nhân tử vong tại chỗ. Sau khi gây án, Đạt đến cơ quan Công an đầu thú và thừa nhận hành vi phạm tội.

Về tội phạm phát sinh từ mâu thuẫn do ghen tuông tình ái như do còn trẻ người non dạ, chưa tìm hiểu kỹ đã vội vả yêu, đến khi thấy không hợp nhau thì đòi chia tay và phát sinh mâu thuẫn. Kẻ bị phụ tình điên tiết dùng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn…

Có trường hợp từ sự lệch chuẩn về đạo đức, pháp luật, khi “ông ăn chả, bà ăn nem” dẫn đến đổ vỡ hạnh phúc gia đình mà còn trả giá cả mạng sống. Nguyễn Văn Sang (SN 1990, quê Cà Mau) và Huỳnh Thị Yến V. (SN 1999, quê Sóc Trăng) sống với nhau như vợ chồng trong nhà thuê ở TP Tân Uyên. Sau một thời gian sống chung, Sang phát hiện V. có quan hệ tình cảm với một người đàn ông khác làm chung công ty nên nảy sinh ghen tuông. Hai bên cãi nhau, V. bỏ về nhà mẹ ruột sinh sống.

Cán bộ điều tra lấy lời khai một đối tượng giết người từ mâu thuẫn nhỏ.

Cho rằng V. muốn bỏ đi để dễ dàng đến với tình địch của mình nên Sang nảy sinh ý định giết chết V. để trả thù. Sang đến tiệm tạp hóa mua con dao Thái Lan lận trong người rồi tìm đến trước cổng công ty nơi V. làm việc. Tan ca, vừa thấy V. bước ra cổng công ty, Sang lao đến đâm 2 nhát vào người V. gây thương tích 60%…

Một vụ án khác, Hồ Văn Khởi (SN 1968, quê Bạc Liêu) để và vợ là bà Lưu Thùy Linh (SN 1978, quê Bạc Liêu) từ quê Bạc Liêu đến làm việc tại Bình Dương và thuê căn nhà trên địa bàn khu phố 8, phường Chánh Phú Hòa, TP Bến Cát (Bình Dương) để sinh sống. Khởi nghi ngờ bà Linh có tình cảm với người khác nên cả hai thường xảy ra mâu thuẫn cãi nhau. Trong lúc nóng giận Khởi đã dùng dao đâm bà Linh tử vong tại chỗ. Sau đó, Khởi tiếp tục dùng dao tự đâm mình để tự tử nhưng không thành và được người thân đưa đến bệnh viện cấp cứu. Sau khi ra viện, Khởi bị Công an bắt giữ.

Theo Công an tỉnh Bình Dương, do các đối tượng gây án thường có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, hối hận về hành vi mà mình đã gây ra nên hợp tác tốt với cơ quan điều tra. Mặt khác, đa phần các vụ án giết người đều không có giai đoạn chuẩn bị gây án hoặc giai đoạn chuẩn bị ngắn và không có ý thức che giấu tội phạm trước nên khá thuận lợi cho Cơ quan điều tra trong việc khám phá án. Tuy nhiên, một số vụ án xảy ra ở nơi công cộng, trong quán nhậu… giữa những người không quen biết trước đã gây nhiều khó khăn cho cơ quan Công an trong việc thu thập chứng cứ, xác định đối tượng gây án.

Để phòng ngừa tội phạm giết người, Công an tỉnh Bình Dương cho biết trong thời gian tới sẽ kết hợp cùng các ban ngành có liên quan tổ chức tuyên truyền, giáo dục để người dân luôn thực hiện nếp sống văn minh, lành mạnh, tôn trọng, nhường nhịn lẫn nhau. Hòa giải kịp thời, dứt điểm các mâu thuẫn, tranh chấp không để âm ỉ kéo dài. Để làm tốt công tác này các địa phương cần tranh thủ người có uy tín, chuẩn mực trong gia đình, dòng họ, trong nhóm bạn bè để giải tỏa những mâu thuẫn phát sinh.

Tăng cường phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh viên. Tuyệt đối không sử dụng bạo lực trong học đường; nghiêm khắc xử lý, thông báo cho gia đình, chính quyền địa phương biết những trường hợp vi phạm để có cách xử lý, uốn nắn. Đưa nội dung giáo dục pháp luật, rèn luyện phẩm chất đạo đức, nhân cách học sinh vào chương trình chính khóa. Củng cố các tổ chức hòa giải ở cơ sở và tổ chức tập huấn về nghiệp vụ, pháp luật cho các thành viên tổ hòa giải để đảm bảo hòa giải thành công mâu thuẫn phát sinh từ địa bàn cơ sở.

Phương Tuyền