Đánh giá tổng thể nguyên nhân lũ lụt, xem xét trách nhiệm các bên liên quan

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp.

Tiếp tục phiên họp thứ 52, sáng 24/12 Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến công tác dân nguyện của Quốc hội trong tháng 10 và tháng 11/2025.

Báo cáo tóm tắt nội dung này, Phó chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và giám sát Lê Thị Nga cho biết, cử tri và Nhân dân bày tỏ sự lo lắng và đồng cảm sâu sắc trước tình trạng mưa lũ, ngập lụt nghiêm trọng xảy ra tại một số tỉnh/thành khu vực miền Trung gây nhiều thiệt hại về người và tài sản. Người dân trên cả nước đã có nhiều hoạt động thiết thực nhằm chia sẻ khó khăn với đồng bào vùng thiên tai đã thể hiện tinh thần đoàn kết, trách nhiệm cộng đồng và truyền thống “lá lành đùm lá rách” của dân tộc.

Cử tri và Nhân dân đánh giá cao tinh thần chủ động của Chính phủ trong ứng phó, ghi nhận nỗ lực của các lực lượng vũ trang và chính quyền địa phương trong việc di dời dân, cứu hộ, cứu nạn, giúp giảm thiểu thiệt hại về người.

Báo cáo cũng nêu rõ, cử tri phản ánh, hiện nay hoạt động kinh doanh, mua bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử phát triển rất mạnh, góp phần thúc đẩy thương mại điện tử, chuyển đổi số và tiêu dùng hiện đại. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này còn nhiều bất cập, nhất là trong quản lý thuế, nguồn gốc hàng hóa, giá cả và chất lượng sản phẩm; nhiều trường hợp vi phạm nghiêm trọng chỉ được phát hiện sau thời gian dài, gây thất thu ngân sách và thiệt hại cho người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, cử tri và Nhân dân lo lắng, bức xúc về tình trạng lừa đảo trực tuyến; nhiều trường hợp người dân bị lừa đảo, bị lợi dụng đứng tên làm giám đốc công ty hoặc chủ hộ kinh doanh mà không hay biết, dẫn đến việc bị cấm xuất cảnh hoặc gặp khó khăn trong các thủ tục hành chính; việc đổi, cấp giấy phép lái xe còn chậm gây khó khăn cho người dân; hoạt động mua bán, vận chuyển và sử dụng ma túy vẫn diễn ra, đặc biệt là trong giới trẻ… cần được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quan tâm, có giải pháp khắc phục hạn chế trong thời gian tới.

Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, ngành tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra hoạt động kinh doanh trên không gian mạng; tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý thuế đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh trực tuyến.

Đồng thời kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc, giá cả và chất lượng hàng hóa nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, chống thất thu thuế và bảo đảm môi trường cạnh tranh công bằng; quan tâm kiểm tra, tháo gỡ vướng mắc trong lĩnh vực cấp, đổi giấy phép lái xe; có giải pháp ngăn chặn tội phạm sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân; tăng cường đấu tranh triệt phá các đường dây ma túy, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của ma túy trong cộng đồng, tăng cường biện pháp phòng ngừa loại tội phạm này; sớm ban hành và thực hiện các chính sách an sinh xã hội phù hợp đối với người cao tuổi để góp phần thực hiện tốt chủ trương của Đảng và Nhà nước về thích ứng với già hóa dân số và bảo đảm an sinh xã hội bền vững.

Nêu ý kiến, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ đồng tình với báo cáo nói trên, song ông nhấn mạnh cử tri ở các thành phố lớn, nhất là Hà Nội còn lo lắng, băn khoăn 3 vấn đề.

Thứ nhất là tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài, vừa qua rất trầm trọng và các chuyên gia đã nêu việc này sinh ra nhiều bệnh tật, đồng thời, phải chi phí tốn kém.

Cho rằng việc giải quyết ô nhiễm môi trường không phải trong "ngày một, ngày hai" và vừa qua Hà Nội đã có những động thái rất tích cực, cố gắng, song ông Định nhấn mạnh "Nhân dân mong muốn sớm giải quyết tình trạng này".

Vấn đề thứ hai được ông Định nêu là nhân dân rất quan tâm về vấn đề ùn tắc giao thông. Sau khi Hà Nội có Bí thư mới đã chỉ đạo rất quyết liệt vấn đề này và nhân dân rất phấn khởi.

Kỷ luật kỷ cương Nhà nước bảo đảm nghiêm nhưng đề nghị quan tâm đến đời sống, tái định cư cho bà con khu vực bị giải tỏa, ông Định nêu ý kiến.

Thứ ba, ông Định nói vấn đề ngập lụt nghiêm trọng không chỉ ở các thành phố lớn mà cả ở khu vực miền núi. Do vậy, cần đánh giá tổng thể để xem nguyên nhân và có giải pháp khắc phục.

"Mưa lớn nhất là rõ rồi. Song trước đây cũng mưa không lớn bằng nhưng không ngập như vậy, do đó, cần tìm xem có nguyên nhân nào khác không, nhất là nguyên nhân chủ quan liên quan thủy điện, thủy lợi cần phải khắc phục", ông Định nói.

Đồng tình, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cần xem xét lại quy trình xả lũ liên hồ, trách nhiệm của chủ đầu tư, điều tiết việc xả lũ hợp lý để nhân dân chủ động hơn trong ứng phó.

Kết luận, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh ô nhiễm không khí diễn biến phức tạp, cháy nổ có giảm nhưng vẫn xảy ra một số vụ nghiêm trọng, lũ lụt gây thiệt hại nặng nề. Ông Phương đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân chủ quan và xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan.

Chính phủ cần chỉ đạo đổi mới cảnh báo sớm về thiên tai, xem xét quy trình xả lũ và xử lý trách nhiệm, dành nguồn lực đủ mạnh để khắc phục hậu quả thiên tai, ông Phương đề nghị.

Nguyễn Lê