Đánh giá về chiến dịch tấn công Kursk của Ukraine
Sau 7 tháng giao tranh, Ukraine rút lui khỏi Kursk với những bài học đắt giá.
Binh sĩ Nga hoạt động tại mặt trận Kursk. Ảnh: TASS
Đến tháng 3/2025, cuộc xâm nhập của Ukraine vào vùng Kursk ở Nga đã kết thúc sau bảy tháng. Theo tờ báo độc lập trực tuyến Euromaidan Press (EP) tại Ukraine ngày 18/3, giới chuyên gia đang tranh luận sôi nổi về việc liệu chiến dịch táo bạo này có thể được coi là thành công hay là một sai lầm chiến lược tốn kém.
Chiến dịch tranh cãi
Cuộc tấn công vào khu vực Kursk bắt đầu vào ngày 6/8/2024, khi Lực lượng vũ trang Ukraine vượt biên giới gần thành phố Sudzha. Chỉ trong vài ngày, họ đã tiến vào sâu lãnh thổ Nga và kiểm soát được hàng trăm km². Đến cuối tháng 8, Ukraine đã kiểm soát khoảng 1.100 km² của vùng Kursk.
Ngày 12/8, chính quyền Ukraine thừa nhận đứng sau cuộc tấn công và đến ngày 14/8, họ tuyên bố đã thiết lập một "vùng đệm an ninh" cho mục đích tự vệ. Đây là hoạt động quân sự kết hợp đầu tiên của Kiev trên lãnh thổ Nga kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Craig Dana Jones, chỉ huy lực lượng Legion quốc tế của Ukraine, nhận định: "Giới chỉ huy cấp cao chưa bao giờ nói rõ mục tiêu là gì. Có nhiều giả thuyết khác nhau - từ việc tìm kiếm một con bài mặc cả, mở ra một mặt trận hoàn toàn mới, đến việc nhắm vào Thành phố Kursk hay nhà máy điện hạt nhân".
Theo ông Jones, họ muốn tất cả những điều trên và họ cần cố gắng mở ra một mặt trận mới trên chiến tuyến dài 1.200 km.
Thành công ban đầu và những khó khăn
Ban đầu, quân đội Ukraine đã đạt được một số bước tiến đáng kể. "Họ đã chiếm Sudzha ngay từ đầu, đây là một thành phố biên giới khá lớn bên trong nước Nga và họ tiếp tục xâm nhập sâu hơn. Nhưng sau đó họ đã bị chặn lại", ông Jones nói.
Nguyên nhân chính khiến cuộc tấn công chậm lại là do sức mạnh không quân của Nga. "Sau đó, quân đội Nga đã thả rất nhiều bom, vì vậy bước tiến của các lực lượng Ukraine dần bị chặn lại. Họ gặp khó khăn nghiêm trọng trong xây dựng bất kỳ loại chiến hào hay hệ thống công sự nào", ông Jones giải thích, trong bối cảnh Nga đã tăng cường đáng kể các nỗ lực phản công vào tháng 10/2024.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ca ngợi chiến dịch này và cho biết ông hài lòng với diễn biến vì chiến dịch đã giúp rút một phần đáng kể lực lượng Nga khỏi các hướng Pokrovsk và Kharkov.
Nhưng một số nhà bình luận, như Tiến sĩ Andrew Latham, Giáo sư về quan hệ quốc tế và lý thuyết chính trị tại Đại học Macalester ở Saint Paul, Minnesota (Mỹ), đã gọi đây là một sai lầm chiến lược, lưu ý rằng cuộc tấn công quân sự của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào Nga "đánh dấu sự rời xa khỏi lĩnh vực ngoại giao và đi vào sai lầm chiến lược".
Đến tháng 3/2025, các đánh giá vẫn còn chia rẽ, khi binh lính Ukraine mô tả cuộc rút quân khỏi Kursk là “cơn ác mộng”. Tờ Telegraph (Anh) gần đây đã đăng một bài bình luận gọi chiến dịch ở Kursk là sai lầm tốn kém nhất của Ukraine - hoàn toàn trái ngược với tuyên bố trước đó trong năm nay rằng Ukraine đang khiến Nga bối rối vào thời điểm tồi tệ nhất có thể bằng cách đạt được những bước tiến quan trọng ở Kursk.
Về phần mình, một chuyên gia quân sự Tây Âu nói với EP rằng thành công của chiến dịch ở Kursk phải được đo lường theo mục tiêu: "Nếu mục tiêu là giảm bớt áp lực ở Donbass, thì đây là một thành công một phần vì rõ ràng đã buộc quân đội Nga phải chuyển một phần đáng kể lực lượng của họ đến Kursk".
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng lưu ý rằng Ukraine đã phải triển khai một số đơn vị tinh nhuệ nhất để bảo vệ các vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát được ở Kursk và những đơn vị này đã bị tiêu hao đáng kể.
Tóm lại, chiến dịch xâm nhập Kursk ở Nga của Ukraine thể hiện một thực tế phức tạp của cuộc xung đột. Chiến dịch Kursk đã tạo ra một chiến thắng tâm lý ngắn hạn cho Ukraine, nhưng liệu chiến dịch có giúp Kiev đạt được mục tiêu dài hạn là đẩy lùi bước tiến của Nga ở miền Đông Ukraine hay không vẫn là một câu hỏi đang bỏ ngỏ.
