Đánh thức khát vọng công nghệ trong 2 triệu sinh viên Việt Nam

Đây là hoạt động trọng tâm kỷ niệm 76 năm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên (9/1/1950 – 9/1/2026), đồng thời cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Lễ phát động “Chương trình đồng hành với sinh viên Việt Nam tài năng công nghệ năm 2026”. Ảnh: Bảo Lâm

Phát biểu tại lễ phát động, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam Lâm Tùng cho biết: Việt Nam đang đứng trước một vận hội lịch sử mang tính bước ngoặt. Nếu coi khoa học – công nghệ là động cơ phát triển, thì thế hệ trẻ, đặc biệt là sinh viên Việt Nam chính là nguồn năng lượng quý giá nhất. Sinh viên Việt Nam hôm nay không chỉ dừng lại ở việc tiếp cận, học hỏi công nghệ tiên tiến, mà đang từng bước làm chủ các công nghệ mang dấu ấn “Make in Vietnam”.

Tuy nhiên, đồng chí Lâm Tùng cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức đặt ra. Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Việt Nam hiện có hơn 2 triệu sinh viên đại học, song tỷ lệ sinh viên theo học các lĩnh vực STEM mới đạt khoảng 27 – 31%. Trong khi đó, từ nay đến năm 2030, Việt Nam cần bổ sung khoảng 1,3 – 1,5 triệu nhân lực công nghệ, trong đó nhiều lĩnh vực công nghệ chiến lược đang thiếu hụt nghiêm trọng như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, bán dẫn và an ninh mạng.

Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam Lâm Tùng phát biểu. Ảnh: Tuấn Anh

Ở chiều tích cực, phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên đang phát triển mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng. Khoảng 30 – 35% sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học; nhiều công trình đã tiệm cận chuẩn mực quốc tế, được công bố trên các tạp chí uy tín thuộc hệ thống Scopus, Web of Science. Thực tiễn đó cho thấy sinh viên Việt Nam hoàn toàn có khả năng nghiên cứu theo chuẩn mực quốc tế khi được tạo môi trường, cơ chế và điều kiện hỗ trợ phù hợp.

Với tinh thần hành động thực chất, chương trình năm 2026 đặt ra những mục tiêu cụ thể và đầy thách thức thông qua cam kết “20 hoạt động – 5 con số lớn”. Trọng tâm của chương trình xoay quanh 11 nhóm công nghệ chiến lược như: Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, blockchain, bán dẫn, 5G/6G, tự động hóa, an ninh mạng, công nghệ không người lái, y – sinh học, năng lượng sạch và Net Zero.

Mục tiêu cụ thể bao gồm: Thu hút 15.000 người tham gia trực tiếp; hỗ trợ công bố 1.000 bài báo khoa học quốc tế; đồng hành cùng 200 dự án công nghệ; trưng bày 150 sản phẩm khoa học tiêu biểu. Song song đó, hệ sinh thái tri thức sẽ được làm giàu với 5.000 đầu mục tài liệu số cùng sự cố vấn của 500 nhà khoa học trẻ đầu ngành.

Các đại biểu thực hiện nghi thức phát động. Ảnh: Tuấn Anh

Điểm nhấn của lễ phát động là việc ra mắt Cổng thông tin vietgenius.vn – nền tảng số đóng vai trò cầu nối bền vững giữa sinh viên, nhà trường và doanh nghiệp, giúp lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo tới hơn 500.000 học sinh, sinh viên, góp phần hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Nguyệt Ánh