Danh xưng nghệ sĩ và niềm tin của xã hội

Mặc dù chỉ đang trong quá trình xây dựng, song bản danh sách những nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, quảng cáo không trung thực, lan truyền thông tin xấu độc... đã gây xôn xao dư luận những ngày gần đây. Bởi, những người thuộc danh sách này tùy vào mức độ vi phạm sẽ bị hạn chế xuất hiện trên phương tiện thông tin đại chúng cũng như hoạt động xã hội.

Việc có quá nhiều quy chuẩn để điều chỉnh hành vi sẽ khiến cuộc sống xã hội trở nên bức bối. Song, với những trường hợp như một nữ diễn viên nọ, sau một thời gian dài tung hô một nhãn hiệu sữa có công hiệu tựa thần dược, nay lại đăng đàn nhận lỗi và xin được tha thứ; hay một cô người mẫu ngang nhiên chia sẻ hành vi vi phạm pháp luật lên mạng xã hội để hâm nóng tên tuổi... thì rõ ràng cần phải có những hình thức phạt bổ sung có tính răn đe mạnh hơn.

Việc vô tình hay cố ý tham gia quảng cáo sản phẩm, dịch vụ thiếu tin cậy, không có kiểm chứng của người nổi tiếng vừa khiến cộng đồng thiệt hại về vật chất, sức khỏe, vừa ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh và uy tín của cá nhân nghệ sĩ, dẫn tới cái nhìn sai lệch, thiếu thiện cảm về những người làm nghệ thuật. Đó là chưa kể chính họ còn phải liên đới chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu hành vi quảng cáo được kết luận là lừa dối khách hàng, để lại hậu quả nghiêm trọng…

Nghệ sĩ nổi tiếng, bản thân họ đã là một thương hiệu, có sức ảnh hưởng, lan tỏa trong cộng đồng mạnh mẽ. Tận dụng sức ảnh hưởng của nghệ sĩ để phát triển thương hiệu, quảng bá sản phẩm là nhu cầu của doanh nghiệp và với các nghệ sĩ, đây cũng là nguồn thu đáng kể góp phần nuôi dưỡng con đường nghệ thuật của họ. Mối quan hệ tương hỗ đó đã xuất hiện và tồn tại trong một thời gian dài. Tuy nhiên, khi lợi ích vật chất lấn lướt đạo đức nghề nghiệp, đạo đức kinh doanh thì đó cũng chính là mảnh đất màu mỡ xuất hiện các biến tướng.

Bởi vậy, bên cạnh các quy định pháp luật chung, việc có thêm những quy định riêng dành cho người nổi tiếng, nghệ sĩ - những người có sức ảnh hưởng lớn trong xã hội, còn nhằm định hướng đối với cộng đồng. Theo Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Bộ VH-TT-DL Ninh Thị Thu Hương, thì dự thảo về Luật Quảng cáo sửa đổi, bổ sung cũng đưa ra quyền và trách nhiệm của người truyền tải sản phẩm quảng cáo có uy tín, nghĩa là chúng ta không chỉ hướng tới các nghệ sĩ mà còn hướng tới những người có uy tín khác.

Tại thời điểm này, danh sách những nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật vẫn đang được các bộ ngành phối hợp xây dựng. Đây là công việc không đơn giản, bởi cần có những tiêu chí rõ ràng, những người cầm cân nảy mực công minh và cũng sẽ tạo ra không ít xáo trộn. Nhưng đây chính là liều thuốc tuy đắng mà rất cần, để lấy lại niềm tin của công chúng đối với danh xưng nghệ sĩ.

MAI AN