Đạo diễn Nguyễn Đức Đệ lập cú đúp giải vàng từ góc nhìn cuộc sống đầy nhân văn

Đạo diễn Nguyễn Đức Đệ lập cú đúp giải vàng tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 42

Hành trình đi tìm vẻ đẹp khuất lấp trong nghịch cảnh

Vinh quang ấy đến từ 2 tác phẩm giàu tính nhân văn: bộ phim tài liệu "Người ơi, đừng khóc cuối đường" (Nguyễn Đức Đệ, Nguyễn Hữu Phương) và phóng sự "Khi trẻ em trở thành công cụ để kiếm tiền" (Nguyễn Đức Đệ, Lê Đặng Bảo Lộc, Phạm Xuân Trung, Nguyễn Tuấn Việt). Hai giải vàng ở 2 thể loại chính luận quan trọng trong lĩnh vực truyền hình cho cùng một tác giả - một thành tích đặc biệt tại một kỳ Liên hoan Truyền hình toàn quốc - không chỉ là sự ghi nhận mà còn là động lực lớn lao, tiếp thêm niềm tin cho con đường sáng tạo mà anh đã kiên định theo đuổi.

Đạo diễn Nguyễn Đức Đệ được Thủ tướng Phạm Minh Chính trao giải vàng tại Liên hoan phim truyền hình toàn quốc lần thứ 42

"Tôi luôn hứng thú với những chủ đề về thân phận con người, khai thác dưới góc nhìn của thể loại phim tài liệu trực tiếp (hay còn gọi là điện ảnh phi hư cấu). Nó tạo ra cảm giác gần gũi và chân thực nhất. Khi chúng ta không còn cầu kỳ bởi những yếu tố kỹ thuật, giản lược mọi ranh giới, chỉ còn lại người kể chuyện đối diện với nhân vật, những con người với câu chuyện và số phận của họ. Con mắt của đạo diễn và camera gần như đồng nhất", đạo diễn Nguyễn Đức Đệ chia sẻ.

Là một nhà báo dày dạn kinh nghiệm, từng chứng kiến vô vàn cảnh đời éo le, anh chọn con đường không dễ dàng - dấn thân vào những đề tài gai góc, đôi khi nhức nhối. Mỗi tác phẩm của anh là một sự chiêm nghiệm, là hành trình đi tìm vẻ đẹp khuất lấp trong nghịch cảnh.

"Trải qua nhiều câu chuyện của cuộc sống, tôi luôn cảm thông với những số phận khác nhau của con người, của nhân vật mình khắc họa. Tôi tò mò tìm kiếm trong những hoàn cảnh trắc trở, nghịch cảnh, xem có gì đẹp đẽ, hay còn gì đẹp đẽ không? Và tôi thường tìm thấy điều đó. Rồi tôi theo đuổi, bóc tách nó qua ống kính để mọi người cùng nhìn thấy. Tôi vẫn tin rằng cái đẹp tồn tại trong nghịch cảnh luôn là thứ đẹp nhất. Và chắc chắn là không thể giả tạo", anh chia sẻ.

Đạo diễn Nguyễn Đức Đệ trực tiếp cầm máy ghi hình trong phim tài liệu "Người ơi, đừng khóc cuối đường"

Để có được sự chân thật ấy, Nguyễn Đức Đệ đã không ngại dấn thân, không ngại trả giá. Trong "Người ơi, đừng khóc cuối đường", anh cùng ê-kíp dành nhiều ngày, nhiều đêm ở trại phong Bến Sắn (Củ Chi, TPHCM), lắng nghe, cảm nhận, đồng hành cùng những con người kém may mắn với thân thể tàn phế, tật nguyền. Ở tác phẩm "Khi trẻ em trở thành công cụ để kiếm tiền", anh và đồng nghiệp thậm chí phải đóng giả vợ chồng thuê nhà trong xóm trọ, nhằm thâm nhập và phơi bày đường dây chăn dắt trẻ em ăn xin, trục lợi trên sự đau khổ của những đứa trẻ.

Cảm xúc là động lực sáng tạo

Dấn thân đến tận cùng như vậy, làm sao tránh khỏi những phút giây nghẹn lòng. Có những khoảnh khắc mà người đạo diễn buộc phải kìm nén cảm xúc để không bỏ lỡ một thước phim, một câu nói đắt giá. Như khi anh lặng người trước hình ảnh một người phụ nữ mắc chứng đãng trí nặng, đến mức không còn nhớ mình vừa ăn cơm hay chưa nhưng lại có thể nói rành mạch ngày sinh, ngày mất của người chồng quá cố. Trong cõi nhớ nhạt nhòa, chỉ tình yêu là vẹn nguyên. Đó chính là vẻ đẹp diệu kỳ của tình người, bền bỉ ngay cả trong nghịch cảnh khắc nghiệt nhất.

Một cảnh trong bộ phim tài liệu "Người ơi, đừng khóc cuối đường"

Hay khi thực hiện phóng sự điều tra "Khi trẻ em trở thành công cụ để kiếm tiền", không ít lần anh muốn bỏ máy quay xuống, bước ra đối diện với những kẻ chăn dắt, chỉ thẳng vào sự vô nhân tính của họ. Nhưng trách nhiệm của một nhà báo buộc anh phải giữ vững vị trí, để những sự thật xót xa ấy được phơi bày một cách trọn vẹn nhất.

Có lẽ, với Nguyễn Đức Đệ, cảm xúc không chỉ là động lực sáng tạo mà còn là một thứ "nghiệp" khó dứt. Mỗi tác phẩm anh thực hiện là một hành trình cảm xúc mới - có đau thương, có trăn trở, có cả những khoảnh khắc xúc động đến nghẹt thở. Nhưng cũng chính từ những điều đó, anh tìm thấy ý nghĩa của công việc mình làm. Nếu phim tài liệu cho anh cơ hội soi rọi những số phận mong manh, thì phóng sự điều tra lại giúp anh mạnh mẽ hơn trong hành trình bảo vệ lẽ phải.

Nguyễn Đức Đệ được xem là một nhà báo dày dạn kinh nghiệm, thành công với nhiều phóng sự phản biện

Chính vì vậy, "cú đúp" giải vàng tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 42 mới đây không chỉ là thành tích, mà còn là sự ghi nhận xứng đáng cho hành trình dấn thân, cho đi nhiều hơn nhận của Nguyễn Đức Đệ. Hơn tất cả, đó là sự khẳng định cho giá trị của những thước phim chân thật, giàu cảm xúc, chạm đến trái tim khán giả theo cách sâu sắc nhất.

Giải thưởng nào rồi cũng chỉ là cột mốc nhưng điều quan trọng hơn cả chính là hành trình phía trước. " Tôi nghĩ mình sẽ phải tiếp tục kể những câu chuyện nhân sinh vì còn nhiều thân phận cần được lắng nghe, còn nhiều góc khuất cần được soi rọi. Tôi cần phải tiếp tục chạm vào những trái tim, làm lay động những tâm hồn biết yêu thương và biết trăn trở về cuộc đời", đạo diễn Nguyễn Đức Đệ bộc bạch.

Minh Tuấn